Břetislav I od Češke – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
Nova stranica: {{ infobox nobility | name = Bretislav I, knez Češke | image = Dalimilova kronika Bretislav unasi Jitku.jpg | image_size = 270px | caption = <div align="left">Bretislav I od Če... |
Nema sažetka izmjene |
||
Red 16:
'''Břetislav''' (fonetski: '''Bžetislav'''; ponekad navođen i kao '''Bretislav'''; 1002/1005 - 10. januar 1055), također poznat i po nadimku '''Češki Ahilej''', bio je [[knez Češke]] iz dinastije [[Pšemislovići|Pšemislovića]], koji je vladao od 1035. do smrti.
Rodio se kao sin kneza [[Oldrich od Češke|Oldricha]] i njegove konkubine, seljanke po imenu [[Božena (Křesinová)|Božena]]. Zbog svog nezakonitog porijekla nije se smatrao dostojnim supruge plemenitog ili visokog roda, ali je taj problem riješio tako što je 1019. [[Judith od Schweinfurta|Judith]] ({{lang-cs|Jitka}}), kćer nordgauskog markgrofa [[Heinrich od Schweinfurta|Heinricha]], oteo iz samostana u [[Schweinfurt]]u i na silu vjenčao.
Oldrich se tokom posljednjih godina očeve vladavine istakao u vojnim pohodima protiv [[Poljska|Poljaka]] kojima je između 1019. i 1029. [[Moravska]] vraćena pod češku vlast. <ref>Točan datum češkog osvajanja Moravske nije poznati; češki (i neki slovački) historičari preferiraju raniji, dok njihovi njemački i poljski kolege preferiraju kasniji datum</ref>Poslije je oko 1030. i 1031. ratovao s [[Mađarska|Mađarima]] nastojeći pod češku vlast staviti [[Slovačka|Slovačku]]. Nakratko je bio protjeran sa dvora kada mu je godine 1033. oca, uz pomoć bavarskog vojvode [[Heinrich III, sveti rimski car|Heinricha VI]], svrgnuo njegov stric [[Jaromir od Češke|Jaromir]]. No već sljedeće godine mu se otac vratio na prijestolje. Poslije njegove iznenadne smrti, Bretislav je preuzeo prijestolje u novembru 1034.
Bretislav je 1035. pomogao rimsko-njemačkom caru [[Konrad II, sveti rimski car|Konradu II]] u pohodu protiv [[Lužica|Lužičana]]. Godine 1039. je pokrenuo veliki pohod na Poljsku, tokom koga je uspio zauzeti i opljačkati poljsku prijestolnicu [[Gniezno]], te na povratku osvojiti dio [[Šleska|Šleske]], uključujući i [[Wroclaw]]. Tada su u [[Prag]] dovedene opljačkane relikvije [[Adalbert od Praga|sv. Adalberta]], [[Radim Gaudentius|Radima Gaudentiusa]] i još nekoliko svetaca; to je za posljedicu imalo trajni gubitak prestiža Gniezna među poljskim naseljima, te je poljska prijestolnica premještena u [[Krakow]], koji će kasnije postati središte poljske države i kulture.
Godine 1040. je Bretislav došao u novi sukob sa njemačkim kraljem Heinrichom III. Iako su njemačke trupe poražene u bitci kod Brůdeka, sljedeće godine su zaobilaznim putem uspjele doći do Praga i staviti ga pod opsadom. Suočen sa pobunom u redovima svoje vojske, Bretislav je pristao na Heinrichove mirovne uvjete te se odrekao svih svojih osvajanja osim Moravske.
Godine 1047. je Heinrich isposlovao mirovni sporazum između Čeha i Poljaka, kojim su se Poljaci obavezali da neće napadati Češku u zamjenu za godišnji [[danak]] gradu Gnieznu.
Bretislavova unutrašnja politika je bila obilježena nastojanjem da se nastavi [[pokrštavanje]] njegovih podanika. U tu je svrhu izdao ukaze kojim se zabranila [[poligamija]] i trgovanje nedjeljom. Godine 1054. je donio nove zakone o [[nasljedno pravo|nasljeđivanju]], kojim je ustanovio načelo tzv. [[agnatski senioritet|agnatskog senioriteta]], temeljem koga su braća u nasljeđivanju imala prednost pred sinovima; također je odredio da mlađi članovi vladajuće dinastije imaju pravo vladati svojim [[leno|lenima]], ali uz diskreciono pravo vladara da ih u svakom trenutku oduzme.
U praksi je to značilo da ga je na prijestolju (i u Češkoj) sljedeće godine naslijedio najstariji sin [[Spytihněv II, knez Češke|Spytihněv]]; Moravska je podijeljena između ostala tri mlađa sina - [[Olomouc]] je dobio [[Vratislav II od Češke|Vratislav]], [[Znojmo]] je dobio [[Konrad I od Češke|Konrad]], a [[Brno]] je dobio [[Otto I od Olomouca|Otto]]. Najmlađi sin [[Jaromir (biskup Praga)|Jaromir]] se zaredio i postao [[biskup Praga]].
==Preci==
| |||