Omladinski pokret u Jugoslaviji
Omladinski pokret u Jugoslaviji je bila omladinska organizacija u Jugoslaviji.
Istorijat uredi
Još u periodu stvaranja nove države južnih Slovena 1919. uporedo sa stvaranjem SRPJ(k) pokrenuto je i osnivanje omladinske organizacije. U aprilu 1920. SKOJ je brojao 3000 članova. U junu 1920. se održava u Beogradu Kongres SKOJ-a. Tada je SKOJ imao oko 5500 članova u 28 organizacija. Pred izbijanje 2. sv. rata SKOJ je brojao 18 000 članova da bi već 1941. 30 000 omladinaca bilo spremno da krene u NOB. U NOV-u je 3/4 boraca bilo članovi SKOJ-a. U toku NOB-a poginulo je više od 100.000 članova SKOJ-a.
Pod uticajem SKOJ-a širi se antifašistički pokret omladine koji dobija naziv USAOJ sa preko 500.000 članova. Poslije rata na Trećem kongresu USAOJ-a mijenja se ime u Narodna omladina Jugoslavije. Najvažnija incijativa jugoslavenske omladine su dobrovoljne omladinske radne akcije koje uz razvoj vrijednosti druženja i zajedništva među mladima doprinosi i bržoj izgradnji ratom razrušene zemlje. Na radnim akcijama se ostvarujeideja bratstva i jedinstva kao i patriotizam, humanizam i proleterski internacionalizam.
Aktivnosti uredi
U prvim godinama poslijeratnog perioda najviše radnih akcija je vezano za izgradnju pruga:
- Brčko - Banovići (1. V – 7. XI 1946) u duzini od 90 km uz učešće 62.268 omladinaca
- Šamac – Sarajevo (1. IV – 15. XI 1947) u dužini od 242 km sa 217.234 omladinaca
- Doboj –Banja Luka (1. III – 20 XII 1951) u dužini od 90 km sa više od 87.000 mladih
- Nikšić - Titograd (1. I 1947. – 13. VII 1948) sa 53 km gradi je 30.000 omladinaca
- U Sloveniji se gradi pruga između Perserja i Borovnice u dužini od 11 km
- Na području Kosova gradi se pruga Goleš - Belačevac (12 km)
- Gradačac - Modriča (15 km)
- Sežane i Dutovlja (7 km)
- Kučevo - Brodice (16 km)
- Puračić - Doboj (42 km)
Uz ove pruge izgrađeno je i 5 pionirskih pruga: u Beogradu (6,6 km), u Zagrebu (7 km), Ljubljani (4 km), Sarajevu (7 km) i u Skoplju (5,5 km). Cijelo vrijeme izgradnje pruga brigadiri su imali na umu parolu sa otvaranja prve pruge Brčko – Banovići: «Mi gradimo prugu – pruga gradi nas!».
U tom periodu omladina radi i na izgradnji velikih industrijskih objekata: - Tvornica teških alatnih mašina «Ivo Lola Ribar» u Željezniku, (20. IV 1947. do početka 1948.) u radu učestvuje 15.566 brigadira, Tvornica hidrauličnih uređaja i parnih kotlova u Žitnjaku kod Zagreba - Tvornica za prehrambenu i kemijsku industriju «Jedinstvo» u Žitnjaku - Tvornica za proizvodnju odlivaka iz tempera iz sivog liva «Titan» u Kamniku - Tvornica magnezijskih opeka, današnji «Magnohrom» kod Kraljeva - Hemijski kombinat u Vitkovicima kod Goražda (1950–1951) - Tvornica «Maglić» i «Sutjeska» (lesonit ploče) u Foči (1950) - Tvornica tekstila «Raška» u Novom Pazaru (1951–1953) - Tvornica kablova «Moša Pijade» u Svetozarevu (1952) - Tvornica čamota u Aranđelovcu i Mladenovcu - Tvornica «Krušik» u Valjevu - Željezara Zenica (1948–1953) - Valjaonica bakra u Sevojnu (1950–1952) - Željezara Nikšić, gdje radovi počinju 1951. godine
Mladi u periodu obnove zemlje rade i na izgradnji velikih hidrocentrala: - Hidrocentrala Jablanica (1947–1954) - Hidrocentrala Mavrovo, učestvuje 37.000 brigadira (1948–1952) - Hidrocentrala Zvornik (1950–1955) - Sistem hidrocentrala na Vlasini (1950–1955) - Hidrocentrala Vinodol (1950–1954, a centrala je proradila 1955. godine)
Mladi rade na izgradnji novog Beograda. Prva faza ove akcije traje od 1948 do 1951. godine, a u radovima učestvuje 140.000 omladinaca i omladinki, da bi druga faza bila u periodu 1968/1969. U periodu od 1948. do 1951. godine traje izgradnja nove Gorice, a radovi se odvijaju i na izgradnji studentskih gradova u Zagrebu, Sarajevu, Ljubljani itd. Uporedo sa radom na trasi radi se i na opismenjivanju i obrazovanju. U okviru radnih akcija je opismenjeno oko 70.000 nepismenih a oko 40.000 mladih je završilo razne kurseve potrebne privredi.
Takođe se nastavlja i politička aktivnost omladine koja se ogleda u pripajanju SKOJ i NOJ u zajedničku organizaciju Savez omladine Jugoslavije na beogradskom kongresu održanom krajem 1948. Savez omladine Jugoslavije okuplja omladinu i pruža svojim radom osnovu za ispunjenje potreba omladinaca kroz muziku, folklor, sport i sve druge aktivnosti. U takvoj omladini Tito vidi budućnost Jugoslavije: «To je ono što nas ispunjava najvećim zadovoljstvom i osjećanjem sreće, što imamo takvu omladinu koja će znati da vodi Jugoslaviju u pravcu koji joj je određen.» Rekao je Tito omladincima-graditeljima autoputa Bratstvo i jedinstvo kod Novog Mjesta krajem 1948.