Mughal-e-Azam
Mughal-e-Azam (sh. Car Mogula) je indijski historijski film snimljen na hindiju 1960. godine u režiji K. Asifa, poznat kao jedno od najskupljih, ali i komercijalno najuspješnijih ostvarenja u historiji Bollywooda i indijske kinematografije uopće.
| Mughal-e-Azam | |
|---|---|
 kino-poster | |
| Režija | K. Asif |
| Producent | Shapoorji Pallonji |
| Scenario | Aman Kamal Amrohi K. Asif Wajahat Mirza Ehsan Rizvi |
| Uloge | Prithviraj Kapoor Dilip Kumar Madhubala Durga Khote |
| Muzika | Naushad |
| Fotografija | R. D. Mathur |
| Montaža | Dharamvir |
| Studio | Sterling Investment Corporation |
| Datum(i) premijere | 5. 8. 1960
|
| Trajanje | 197 min. |
| Zemlja |  Indija |
| Jezik | |
| Budžet | 10,5–15 mil. |
| Bruto prihod | 55 mil. |
Temelji se na legendama o Anarkali, robinji i plesačici na dvoru mogulskog cara Akbara. Naslovni protagonist, koga tumači Dilip Kumar, je princ Salim, Akbarov sin koji će se zaljubiti u Anarkali (koju tumači Madhubala). Radnja prikazuje kako se otac (koga tumači Prithviraj Kapoor) protivi takvoj vezi, smatrajući je prijetnjom po koheziju države, a zbog čega će izbiti sukob koji na kraju dobije i oružanu dimenziju, a ljubav Salima i Anarkali završi na tragičan način.
Mughal-a-Azam je predstavljao jedan od najambicioznijih projekata u dotadašnjoj historiji indijske kinematografije. Asif je rad na filmu započeo još 1944. godine, kada je Indija još uvijek bila pod britanskom vlašću. Međutim, financijski i kadrovski problemi izazvani nezavisnošću i podjelom na Indiju i Pakistan te iznenadna smrt glavnog glumca Chandre Mohana je projekt odgađala godinama. Samo snimanje je počelo tek početkom 1950-ih, a dodatno ga je komplicirala odluka da se snimaju verzije na nekoliko jezika, ukljujući engleski. Film su dodatno opteretili zdravstveni problemi Madhubale, kojoj se tokom snimanja raspala ljubavna veza sa Dilipom Kumarom. Budžet je tokom produkcije nastavio rasti, a zbog čega je Asif bio prisiljen odustati od namjere da film snimi u boji; producent mu je na kraju odobrio tek sredstva da u boji snimi nekoliko muzičkih brojeva. Mughal-a-Azam je tako postao dodada najskuplji film u historiji indijske kinematografije.
Pred premijeru su producenti, međutim, koristili neke od dotrada nekorištenih tehnika distribucije. Mughal-a-Azam je imao izuzetno agresivan marketing, ali bio i prvi indijski film sa premijerom u više gradova. Karte su bile izuzetno skupe, ali su se uz njih prodavali i suveniri. Tako stvoreni publicitet se, pak, odrazio i na publiku koja je, u nekim slučajevima, čekala u redovima pet dana kako bi kupila ulaznice. Na kraju je film postigao rekordnu gledanost, odnosno postao komercijalno najuspješniji film u Bollywooda; njegove rekorde gledanosti i prodaje kino-ulaznica će oboriti tek Sholay 1975. godine. Osim publike je uspio osvojiti kritiku, kao i niz prestižnih nacionalnih nagrada.
Asifu je, međutim, ovo bio tek drugi film u karijeri. Njegov treći film, Kais Aur Laila, nije uspio dovršiti do kraja života 1971. godine. Mughal-a-Azam je, međutim, godine 2002. digitalno koloriziran u skladu sa njegovim originalnim željama.
Uloge
uredi- Prithviraj Kapoor ... car Akbar
- Dilip Kumar ... Salim
- Madhubala ... Nadira (Anarkali)
- Durga Khote ... Jodhabai, Salimova majka
- Nigar Sultana ... Bahar, dvorska plesačica
- Ajit ... Durjan Singh
- Murad ... Raja Man Singh
- M. Kumar ... Sangtarash, kraljevski kipar
- Sheila Dalaya ... Suraiyya, Anarkalina sestra
- Jillo Bai ... Anarkalina majka
Vanjske veze
uredi- Mughal-e-Azam na sajtu IMDb
- Mughal-e-Azam na Filmskoj i TV bazi podataka Britanskog filmskog instituta (en)
- Mughal-e-Azam na filmskoj bazi podataka TCM
- Mughal-e-Azam at Bollywood Hungama
- Mughal-e-Azam[mrtav link] documentary by CNN-IBN
- Mughal-e-Azam documentary by Red Chillies Entertainment na YouTube
- Mughal-e-Azam documentary by Sterling Investment Corporation na YouTube
- Mughal-e-Azam 50th Anniversary Website na sajtu Wayback Machine (arhivirano 14. juna 2013.)
- Preface to the book The Immortal Dialogue of K. Asif's Mughal-E-Azam