Krađa
Krađa je prisvajanje tuđeg vlasništva bez dozvole vlasnika. U pravu se pojam koristi za sve radnje protiv imovine (obijanje, krađe u radnjama, upad, prevara i sl.).[1][2]
Vrste krađa uredi
Krađa spada u krivična dela protiv imovine.[3] je oduzimanje tuđe pokretne stvari od drugog u nameri da njenim prisvajanjem učinilac za sebe ili drugog pribavi protivupravnu imovinsku korist. Subjekt krivičnog dela može biti svako lice koje je počinilo krivično delo. Osnovna obeležja ovog krivičnog dela su:
- radnja - oduzimanje tuđe pokretne stvari u nameri da se prisvajanjem iste za učinioca ili drugo lice pribavi protivpravna imovinska korist[3]
- objekt dela – tuđa pokretna stvar
- namera učinioca – da za sebe ili drugog pribavi, prisvajanjem stvari, protivpravnu imovinsku korist.
Izvršenje krađe može, međutim, biti praćeno i nekim drugim, posebnim okolnostima, kao što su veća ili manja vrednost stvari koja je predmet krađe, način na koji se krađa vrši i okolnosti pod kojima se vrši, vreme izvršenja dela i drugo. Ove okolnosti utiču da se krivično delo krađe može pojaviti u lakšim i težim oblicima. Oni su osnov i za zakonsko razlikovanje krađe na:
- običnu ili prostu
- tešku - ako se krađa vrši na način koji se čini opasnom ili ako se pri njenom izvršenju koriste posebna stanja i nevolje drugih ili ako se vrši u odnosu na kulturna dobra. Npr. pod teškom krađom smatra se krađa za vreme poplave, požara[3]
- sitnu - tretira se kao prekršaj, odnosno lakše kažnjivo delo kao i nepropisno ponašanje ili manje povrede etičkih kodeksa, uglavnom se rešava pojavljivanjem kod sudije za prekršaje umesto u krivičnom postupku, uz kaznu koja je po pravilu novčana ili kraća kazna zatvora.[4]
Predmet krađe uredi
Objekt krađe je tuđa pokretna stvar. Stvar je svaki predmet materijalne prirode, koji zauzima određeni prostor bez obzira u kakvom se agregatnom stanju nalazi. U krivičnopravnom smislu, kao stvar se smatra svaka proizvedena ili skupljena energija za davanje svetlosti, toplote ili kretanja i telefonsi impulsi kao i registrovani podatak koji je rezultat postupka elektronske obrade podataka – kompjuterski podatak i program. Predmet krađe može biti samo ona stvar čijim se oduzimanjem može pribaviti imovinska korist. Ta korist može da proizilazi iz same vrednosti stvari (novac, umetnička slika, predmet opšte upotrebe i sl.). Predmet krađe može biti i ona stvar koja po sebi nema ekonomsku vrednost, ako se njenom upotrebom može ostvariti imovinska korist. Stvari koje se smatraju opštim dobrom, odnosno koje ne mogu biti u svojini fizičkog ili pravnog lica ne mogu biti predet krađe. To važi i za stvari za koje se ne zna čije su, odnosno za stvari koje su napuštene. Oduzimanje tuđe pokretne stvari može se izvršiti na različite načine – otimanjem, odnošenjem iz nekog zatvorenog prostora, upotrebom prinude.
Krađa identiteta uredi
Jedan od najvećih fenomena u zloupotrebi privatnosti u današnje vreme je krađa identiteta, odnosno mogućnost da se zloupotrebe tuđi lični podaci, do kojih se dođe usled neodgovornosti, bilo vlasnika ili nekog drugog koji ih je poverio – banke, kadrovske službe, državne administracije, bilo zarad imovinske koristi, bilo da se drugom nanese šteta.[5]
Reference uredi
- ↑ „Theft”. Merriam-Webster. Pristupljeno October 12, 2011.
- ↑ „Theft”. legal-dictionary.The freedictionary.com. Pristupljeno October 12, 2011.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Centar za obuku zaposlenih u Upravi za izvršenje zavodskih sankcija: „Skripta iz Krivičnog prava“, Pristupljeno 10. 3. 2013.
- ↑ Biblioteka Narodne skupštine: „Pravna definicija sitne krađe“, Jelena Marković, Ivana Stefanović, 29. 11. 2012., Pristupljeno 10. 3. 2013.
- ↑ Vaseljenska TV: „U Srbiji moguća krađa identiteta“, Rodoljub Šabić, 30. 1. 2012. Arhivirano 2013-02-11 na Wayback Machine-u, Pristupljeno 10. 3. 2013.
Literatura uredi
Ovaj članak, ili jedan njegov segment, izvorno je preuzet iz knjige Ivan Vidanović "Rečnik socijalnog rada" uz odobrenje autora.
- Allen, Michael. Textbook on Criminal Law. Oxford University Press, Oxford. (2005) ISBN 0-19-927918-7.
- Criminal Law Revision Committee. 8th Report. Theft and Related Offences. Cmnd. 2977
- Green, Stuart P. Thirteen Ways to Steal a Bicycle: Theft Law in the Information Age. Harvard University Press, Cambridge, MA (2012). ISBN 978-0674047310
- Griew, Edward. Theft Acts 1968 & 1978, Sweet & Maxwell. ISBN 0-421-19960-1
- Ormerod, David. Smith and Hogan Criminal Law, LexisNexis, London. (2005) ISBN 0-406-97730-5
- Maniscalco, Fabio, Theft of Art (in Italian), Naples - Massa (2000) ISBN 88-87835-00-4
- Smith, J. C. Law of Theft, LexisNexis: London. (1997) ISBN 0-406-89545-7.
Vanjske veze uredi
- Theft - Indian Penal Code, Chapter XVII (Mobile Friendly)