Bridei III od Pikta

Kralj Bridei III (ili Bridei m. Beli; staroirski: Bruide mac Bili) (616/628?-693) je bio kralj države Fortriu odnosno vrhovni kralj Pikta između 671. i smrti 693.

Prizor bitke na piktskom stećku Aberlemno, za koga se smatra da prikazuje bitku kod Dunnichena, Pikte na lijevo, Nortumbrijance na desno, lik na konju bi mogao biti Bridei

Bridei se mogao roditi oko 616, ali ne kasnije od 628. Bio je sin Belija, kralja Alt Cluta. Na fortreansko prijestolje je prisizao temeljem djeda po ocu, kralja Nechtana od Pikta. Nennius' Historia Brittonum navodi kako je Bridei bio fratruelis, odnosno rođak po majci kralja Ecgfritha. Brideijeva majka je možda bila kćer kralja Edwina od Deire.

Bridei je bio jedan od aktivnijih i teritorijalnoj ekspanziji sklonijih fortreanskih monarha. Godine 680/81. je napao Dunnottar i vodio pohod protiv Orkadijanskog podkraljevstva 682. godine, a koji je bio tako nasilan da Anali Ulstera navode da su Otoci Orkney bili "uništeni" od Brideija ("Orcades deletae sunt la Bruide"). Također se navodi da je sljedeće godine Bridei napao Dundurn u Strathearnu. Na temelju tih navodi historičari zaključuju da je Bridei iz svog uporišta u Fortriuu (ili Morayu), uspostavljao hegemoniju na sjeveru i jugu, i tako došao u priliku napsati anglijske posjede i vazale na jugu.

Dio historičara vjeruje da je Bridei bio vazal kralja Ecgfritha. Prema tradicionalnom tumačenju, ta je veza raskinuta, a je Ecgfrith krenuo u pohod. To je dovelo do znamenite bitke kod Dunnichena 685. godine, u kojoj je Ecgfrithova anglosaksonska vojska uništena. Jedan irski izvor navodi da se Bridei "borio za djedovinu", što sugerira da je Ecgfrith ili nastojao oduzeti Brideijevu krunu, ili je Bridei nastojao osloboditi teritorije ranije osvojene od Anglosaksonaca. Posljedica bitke je bilo protjerivanje anglosaksonskih Nortumbrijaca iz južnog Piktlanda i dominacija Fortriua nad tim područjem.

Bridei je umro 693. prema navodima Annals of Ulster i Annals of Tigernach.

Prema kasnijoj predaji je žalopojka za Brideijem pripisana Adomnánu, opatu Ione.

Literatura

• Anderson, Marjorie O. (1973), Kings and Kingship in Early Scotland, Edinburgh: Scottish Academic Press 
• Clancy, Thomas Owen; Márkus, Gilbert (1995), Iona: The Earliest Poetry of a Celtic Monastery, Edinburgh University Press, ISBN 0-7486-0531-2 
• Fraser, James E., The Battle of Dunnichen: 685 (Charleston, 2002)
• Woolf, Alex, "Dun Nechtain, Fortriu and the Geography of the Picts", Scottish Historical Review 85(2006), 182-201.
• Woolf, Alex, "Pictish matriliny reconsidered." Innes Review vol. 49, no. 2, pp. 147–167. ISSN 0020-157X

Vanjske veze

• Annals of Tigernach
• Annals of Ulster (translated)
• Historia Brittonum (translated Arhivirano 2009-07-27 na Wayback Machine-u)

Kraljevske titule
Prethodi: Drest VI	Kralj Pikta 671–693	Slijedi: Taran