Banjska episkopija

Banjska episkopija je bila eparhija Srpske pravoslavne crkve.

Istorijat

Banjska episkopija je sedište episkopa, na ušću Banjske reke u Ibar, blizu Kosovske Mitrovice. Ima je dobila po manastiru Banjska (Hram Svetog Stefana). Zvala se još Ibarska episkopija, jer se prostirala u slivu te reke, a zatim Zvečanska episkopija po imenu grada Zvečana.

Osnovana je sredinom 13. veka. Od njenih arhijereja najznačajniji je episkop (potonji arhiepiskop) Danilo, srednjovekovni pisac i biograf, koji je na njenu upravu došao 1312. ili 1313. godine. Posle odlaska episkopa Danila u Hilandar, kralj Milutin je Banjsku episkopiju pretvorio u povlašćenu igumaniju i Svetostefanskom ili Banjskom hrisovuljom obdario svoju zadužbinu velikim vlastelinstvom sa preko 80 dela i odredio je za svoju grobnicu.

Posle smrti kralja Milutina (1321) Danilo je preneo njegovo telo iz Nerodimlja i sahranio ga u toj grobnici.

Isto su ime nosile episkopija sa sedištem u manastiru Svetog Nikole na reci Dabru (Dabrobosanska) i episkopija u Banji kod Velbužda {Đustendilska}.

Literatura

• M. Purković, Srpski episkopi i mitropoliti srednjeg veka, Skoplje 1938.
• Tekst Svetozara Dušanića, upravnika Muzeja Srpske pravoslavne crkve u Beogradu u Enciklopediji Jugoslavije JLZ Zagreb 1980