Portal:Događaji/2018

Decembar uredi

Decembar 2018.

uredi

historija

nadgledaj

30. 12. -- Na parlamentarnim izborima u Bangladešu pobijedila vladajuća stranka Awami Liga te je tako premijerka Sheikh Hasina osigurala još jedan mandat.
27. 12. -- Vlada Crne Gore utvrdila Predlog zakona o životnom partnerstvu istopolnih parova koji gej osobama daje ista prava kao i heteroseksualnim parovima.
23. 12. -- Više od 370 osoba je poginulo u cunamiju izazvanom erupcijom vulkana Anak Krakatau koji je pogodio područje oko Sundskog prolaza u Indoneziji.
21. 12. -- Američki ministar obrane James Mattis najavio ostavku dan nakon odluke predsjednika Trumpa o povlačenju američkih trupa iz Sirije.
18. 12. -- Na dužnost premijera Republike Srpske izabran je Radovan Višković iz stranke SNSD.
9. 12. Na vanrednim parlamentarnim izborima u Jermeniji pobedila je koalicija „Moj korak” aktuelnog premijera Nikole Pašinjana.
9. 12. Argentinski fudbalski klub River Plejt pobedio je Boku juniors u finalnom dvomeču i četvrti put osvojio trofej Kopa libertadores.
7. 12.-- Na stranačkom kongresu njemačkog CDU-a Annegret Kramp-Karrenbauer izabrana za predsjednicu stranke umjesto dosadašnje predsjednice i kancelarke Angele Merkel.
3. 12. -- Hrvatskom nogometašu Luki Modriću dodijeljeno je priznanje Zlatna lopta za najboljeg svjetskog igrača.

Novembar uredi

28. 11. -- Na predsedničkim izborima u Gruziji pobedila je Salome Zurabišvili, postavši tako prva ženom na funkciji predsednika Gruzije.
28. 11.-- Norveški šahista Magnus Karlsen četvrti put za redom osvojio je titulu svetskog prvaka u šahu.
26. 11. -- Predsednik Ukrajine Petro Porošenko potpisao je ukaz kojim uvodi ratno stanje u zemlji nakon sukoba ruskih i ukrajinskih brodova kod Kerčkog prolaza.
26. 11. -- Američka sonda InSight se spustila na Mars.
25. 11. -- Teniska reprezentacija Hrvatske pobjedom nad reprezentacijom Francuske osvojila Davis Cup za 2018. godinu.
6. 11. -- Na srednjomandatnim izborima u SAD Demokratska stranka nakon osam godina preuzela većinu u Predstavničkom domu Kongresa, dok je Republikanska stranka povećala većinu koju je držala u Senatu.
4. 11. -- Na referendumu u Novoj Kaledoniji većina građana izjasnila se protiv nezavisnosti od Francuske.
3. 11. -- Predsednik Ukrajine Petro Porošenko i carigradski patrijarh Vartolomej potpisali su u Istanbulu sporazum o stvaranju samostalne ukrajinske crkve.

Oktobar uredi

29. 10. -- Njemačka kancelarka Angela Merkel objavila kako se u decembru neće kandidirati za mjesto vođe vladajuće Kršćansko-dmokratske unije (CDU).
28. 10. -- Jair Bolsonaro, kandidat desničarske Socijalno-liberalne partije, pobijedio na izborima za predsjednika Brazila.
20. 10. -- Ženska odbojkaška reprezentacija Srbije je osvojila Svetsko prvenstvo pobedom u finalu protiv Italije 3:2.
20. 10. -- Saudijska Arabija je priznala da je novinar Vašington posta Džamal Kašogi ubijen u konzulatu te države u Istanbulu.
19. 10. -- Sobranje Republike Makedonije dvotrećinskom većinom usvojilo je odluku o pristupanju ustavnim izmenama kojim omogućavaju promenu imena države u Republika Severna Makedonija.
17. 10. -- Najmanje 18 ljudi je poginulo, a 50 povređeno u snažnoj eksploziji improvizovane bombe i oružanom napadu koji je izvršio student na fakultetu u Kerču na Krimu.
11. 10. -- Sinod Carigradske patrijaršije započeo je proces priznanja autokefalnosti Ukrajinske pravoslavne crkve.
11. 10. -- Ruska svemirska sonda Sojuz MS-10 nakon lansiranja zbog kvara rakete prinudno sletjela, prilikom čega su oba člana posade - ruski kozmonaut Aleksej Ovčinin i američki astronaut Nick Hague - ostali neozlijeđeni.
7. 10. -- U BiH održani opći izbori na kojima su za članove Predsjedništva izabrani Milorad Dodik, Šefik Džaferović i Željko Komšić.
7. 10. -- U Rumunjskoj održan referendum o ustavnoj zabrani istospolnog braka čiji se rezultat neće smatrati valjanim zbog nedovoljne izlaznosti.
6. 10. -- Ruski MMA borac Habib Nurmagomedov u Las Vegasu obranio titulu prvaka UFC u lakoj kategoriji porazivši irskog borca Conora McGregora u meču nakon koga je izbila masovna tučnjava u dvorani.
6. 10. -- Federalni sudac Brett Kavanaugh, koga je nominirao američki predsjednik Donald Trump, tijesnom većinom potvrđen za novog suca Vrhovnog suda nakon žestoke rasprave izazvane optužbama da je seksualno napao žene u ranoj mladosti.
6. 10. -- Na parlamentarnim izborima u Latviji najviše glasova osvojila pro-ruska Socijaldemokratska partija Harmonija.

Septembar uredi

30. 9. -- U Republici Makedoniji održan ustavni referendum na kome se većina glasača izjasnila za sporazum sa Grčkom i promenu imena zemlje u Republika Severna Makedonija, kao i ulasku u EU i NATO, ali je bojkotovan od strane opozicije i nije uspeo postići izlaznost od 50% da bi njegov rezultat bio pravosnažan.
29. 9. -- Najmanje 850 osoba je poginulo na indonežanskom ostrvu Sulavesi nakon cunamija izazvanog zemljotresom jačine 7,5° rihterove skale.
12. 9. -- Evropski parlament odobrio oduzimanje glasačkih prava Mađarskoj u Evropskoj uniji zbog "opetovanog kršenja vladavine prava", a što je prvi slučaj primjene čl. 7 Ugovora o Evropskoj uniji.
12. 9. -- Evropski parlament, nakon nekoliko manjih izmjena, većinom glasova izglasao prije nekoliko mjeseci odbačen prijedlog Evropkse komisije Direktive o autorskom pravu na digitalnom jedinstvenom tržištu, a za koji kritičari navode da će pogodovati velikim Internet korporacijama i izdavačima, odnosno de facto uvesti potpunu cenzuru Interneta na području Evropske unije.
9. 9. -- Novak Đoković i Naomi Osaka (na slici) su pobednici na Otvorenom prvenstvu SAD u tenisu.
9. 9. -- Na parlamentarnim izborima u Švedskoj vladajuća Socijaldemokratska stranka je doživjela najgori rezultat u historiji, iako zadržala status najjače parlamentarne stranke; izuzetan porast glasova zabilježila euroskeptična desničarska stranka Švedski demokrati.
2. 9. -- U Rio de Janeiru izbio požar u Brazilskom nacionalnom muzeju pri čemu je zgrada u potpunosti izgorjela te su zauvijek izgubljeni neprocjenjivi arheološki i historijski eksponati i umjetnička djela.

August uredi

31. 8. -- Pro-ruski separatistički vođa i premijer samoproglašene Donjecke Narodne Republike Aleksandar Zaharčenko ubijen u bombaškom atentatu.
24. 8. -- Scott Morrison , nakon što je pobijedio na izvanrednim izborima za vođu Liberalne stranke, preuzeo njeno vodstvo i mjesto premijera Australije, zamijenivši Malcolma Turnbulla.
19. 8.-- Pobijedivši Rogera Federera rezultatom 6:4, 6:4, Novak Đoković osvojio svoju prvu titulu na Masters 1000 turniru u Cincinnatiju te tako postao prvi i jedini tenisač u historiji koji je osvojio svih devet Masters titula.
18. 8. -- U dobi od 80 godina, preminuo je Kofi Annan, ganski diplomat, dobitnik Nobelove nagrade za mir i Generalni sekretar Ujedinjenih nacija od 1997. do 2006. godine.

Jul uredi

29. 7. -- Pobjedom nad Španjolskom nakon peteraca, reprezentacija Srbije po četvrti puta za redom i peti puta ukupno postala europski prvak u vaterpolu. Ranije, Hrvatska je osvojila brončanu medalju nakon pobjede nad Italijom.
15. 7. -- Reprezentacija Francuske pobijedila Hrvatsku 4:2 u finalu Svjetskog prvenstva 2018. godine i tako po drugi puta postala svjetski prvak. Dan ranije, Belgija je rezultatom 2:0 svladala Englesku i uzela brončanu medalju.
15. 7. -- Pobjedom nad Kevinom Andersonom 3:0 u setovima, Novak Đoković osvojio svoj četvrti naslov u Wimbledonu. Dan ranije, Angelique Kerber je osvojila svoj prvi naslov u ženskoj konkurenciji, pobijedivši Serenu Williams.
10. 7. -- Svih 12 dečaka i njihov trener su spašeni iz poplavljene pećine u Tajlandu gde su bili zatočeni više od dve sedmice.
5. 7. -- Evropski parlament odbio prijedlog Evropske komisije kojim bi se u državama-članicama uveo novi režim zaštite autorskih prava na Internetu, a za koji su kritičari tvrdili da će pogodovati isključivo velikim američkim korporacijama, odnosno uvesti cenzuru i značajno ograničiti slobodu izražavanja.
1. 7. -- Ljevičarski kandidat Andres Manuel Lopez Obrador pobijedio na izborima za predsjednika Meksika.

Jun uredi

24. 6.-- Ženama u Saudijskoj Arabiji je zvanično dozvoljeno da upravljaju motornim vozilima.
24. 6. -- Redžep Tajip Erdogan reizabran je na mesto predsednika Turske.
17. 6. -- Grčka i Republika Makedonija potpisale su sporazum o novom imenu bivše jugoslovenske republike — novo ime je Republika Severna Makedonija.
14. 6. -- FIFA je dodelila Kanadi, Meksiku i SAD pravo da organizuju Svetsko prvenstvo u fudbalu 2026.
12. 6. -- U Singapuru održan prvi sastanak na vrhu između američkog predsjednika Donalda Trumpa i sjevernokorejskog vođe Kim Jong-una, tokom koga je potpisana deklaracija kojom obje strane najavljuju pregovore čiji je cilj denuklearizacija Korejskog poluotoka i normalizacija međusobnih odnosa.
9. 6. -- Španjolac Rafael Nadal osvojio svoj rekordni, 11. naslov u Roland Garrosu; dan ranije, rumunjska tenisačica Simona Halep osvojila je svoj prvi Grand Slam naslov u karijeri.
3. 6. -- Na parlamentarnim izborima u Sloveniji najviše glasova osvojila desničarska Slovenska demokratska stranka na čelu sa bivšim premijerom Janezom Janšom.
1. 6. -- Profesor prava Giuseppe Conte izabran za novog premijera Italije nakon dogovora dviju euroskeptičnih stranaka Pokret pet zvijezda i Sjeverna liga koje tvore većinu u italijanskom Parlamentu.

Maj uredi

28. 5. -- Irski birači na referendumu odobrili 36. amandman Ustava, kojim je van snage stavljen Osmi amandman iz 1983. godine koji je zabranjivao abortus.
26. 5. -- Pobjedom nad Liverpoolom 3:1, Real Madrid po treći put uzastopno osvojio trofej Lige prvaka.
20. 5. -- Nicolas Maduro, predsjednik Venezuele i kandidat Jedinstvene socijalističke partije Venezuele, osvojio drugi mandat na predsjedničkim izborima.
20. 5.-- Košarkaši Real Madrida pobedili turski Fenerbahče sa 85:80 u Beogradu na finalu fajnal fora Evrolige.
18. 5.-- U Havani se srušio avion kubanske aviokompanije Kubana de aviasion u kom je bilo 113 putnika i članova posade.
16. 5. -- Fudbaleri Atletiko Madrida osvojili su Ligu Evrope pobedivši u finalu Olimpik iz Marselja sa 3:0.
16. 5. -- Dve osobe su poginule u padu sportskog aviona koji se srušio u blizini sportskog aerodroma „13. maj” kod Zemun Polja.
15. 5. -- Ruski predsjednik Vladimir Putin svečano otvorio Krimski most, najduži most u Evropi, kojim je rusko kopno spojeno sa pre četiri godine pripojenim Krimom.
14. 5. -- Više od 50 palestinskih demonstranata je ubijeno u pojasu Gaze, na dan kada su SAD premestile svoju ambasadu u Jerusalim.
12. 5.-- Pobednik 63. izbora za Pesmu Evrovizije je Nete Barzilaj iz Izraela sa pesmom Toy (Igračka).
9. 5. -- Parlament Grčke omogućio je istopolnim zajednicama usvajanje dece u formi hraniteljstva.
8. 5.-- Američki predsednik Donald Tramp saopštio je da će se SAD povući iz nuklearnog sporazuma sa Iranom.
8. 5. -- Nikol Pašinjan izabran je za premijera Jermenije na sednici parlamenta te zemlje, a posle tri nedelje protesta i političke krize.
8. 5. -- Najmanje 18 ljudi je poginulo u klizištima na zapadu Ruande, distrikti Karongi i Rubavu.
5. 5.-- Severna Koreja je pomerila svoju vremensku zonu pola sata unapred, kako bi se izjednačila sa Južnom Korejom.
4. 5. -- Švedska akademija saopštila je da zbog korupcijskog skandala Nobelova nagrada za književnost neće biti dodeljena ove godine.

April uredi

27. 4. -- Pripadnici SIPA-e uhapsili Atifa Dudakovića, nekadašnjeg komandanta 5. korpusa Armije RBiH, te još 11 dužnosnika i pripadnika 5. korpusa Armije RBiH zbog zločina protiv čovječnosti i ratnog zločina protiv civilnog stanovništva.
26. 4. -- U mjestu Panmunjom na granici Sjeverne i Južne Koreje održan sastanak njenih predsjednika Kim Jong-una i Moon Jae-ina na kome je dogovoreno sklapanje sporazuma kojim bi se formalno trebao okončati Korejski rat.
23. 4. -- Premijer Jermenije Serž Sargsjan podneo je ostavku nakon višenedeljnih protesta demonstranata u Jerevanu.
20. 4. -- Sjevernokorejska vlada pod Kim Jong-unom objavila kako obustavlja testove nuklearnog oružja.
19. 4.-- U čast obeležavanja 50 godina nezavisnosti, kralj Svazilanda Msvati III zvanično je promenio ime zemlje u Kraljevina Svatini.
19. 4. -- Migel Dijaz-Kanel nasledio je Raula Kastra na mestu predsednika Kube.
16. 4. -- Milo Đukanović u prvom krugu pobijedio na izborima za predsjednika Crne Gore.
14. 4. -- SAD, Ujedinjeno Kraljevstvo i Francuska izvršile masovni raketni napad na Damask i druge ciljeve u Siriji u znak odmazde zbog navodnog napada hemijskim oružjem koje su snage vlade Bašara al-Asada nedavno izvele na grad Duma pod kontrolom pobunjenika.
11. 4. -- U padu školsko-borbenog aviona supergaleb G-4 kod Kovačice prilikom katapultiranja stradao je jedan pilot Vojske Srbije.
11. 4. -- Žalbeno veće Međunarodnog rezidualnog mehanizma za krivične tribunale osudilo je Vojislava Šešelja na 10 godina zatvora.
11. 4. -- Najmanje 257 osoba je stradalo u padu alžirskog vojnog transportnog aviona koji se srušio neposredno nakon poletanja kod vojne baze Bufarik.
8. 4.-- Na parlamentarnim izborima u Mađarskoj, održanim uz rekordnu izlaznost, po treći put pobjedu odnijela vladajuća desničarska stranka Fidesz premijera Viktora Orbana .
6. 4. -- Nekadašnja južnokorejska predsednica Park Gun-hje osuđena je na 24 godine zatvora zbog korupcije, zloupotrebe vlasti, iznude, prisile i drugih optužbi.

Mart uredi

28. 3. -- Više od 68 osoba je poginulo u požaru koji je zahvatio zatvor u gradu Valensiji u Venecueli.
28. 3. Abdel Fatah el Sisi pobednik predsedničkih izbora u Egiptu.
25. 3. -- 64 osobe poginule u požaru koji je zahvatio trgovački centar u Kemerovu, industrijskom gradu u središtu Sibira.
21. 3.-- Predsjednik Perua Pedro Pablo Kuczynski podnio ostavku uoči najavljenog glasanja zastupnika u Kongresu o njegovom opozivu zbog povezanosti s firmom optuženom za korupciju.
19. 3. -- Poslednji muški primerak podvrste severnog belog nosoroga uginuo je u rezervatu prirode u Keniji.
18. 3. -- Vladimir Putin je pobedio u prvom krugu predsedničkih izbora u Rusiji i tako osvojio četvrti po redu predsednički mandat u svojoj karijeri.
15. 3. -- Predsednik Republike Makedonije Đorge Ivanov odbio je da potpiše zakon koji albanskom jeziku daje status drugog zvaničnog jezika na teritoriji Republike Makedonije, a koji su Poslanici makedonskog Sobranja usvojili prethodnog dana.
14. 3. -- Premijer Slovenije Miro Cerar podnio ostavku nakon što je Vrhovni sud Slovenije poništio rezultate referenduma o izgradnji željezničke pruge Divača-Koper.
14. 3. -- Slovački premijer Robert Fico najavio kako je spreman podnijeti ostavku u svrhu rješavanja političke krize izazvane ubistvom istraživačkog novinara Jana Kuciaka čiji su članci nastojali prikazati korupciju u njegovoj vladi.
13. 3.-- U 77. godini umro britanski teorijski fizičar i kozmolog Stephen Hawking.
13. 3. -- Američki predsjednik Donald Trump sa mjesta državnog sekretara smijenio Rexa Tillersona i najavio kako će na njegovo mjesto nominirati Mikea Pompea, sadašnjeg direktora CIA-e.
12. 3. -- Najmanje 50 osoba je poginulo u Katmanduu nakon što je avion bangladeške kompanije „Ju-Es Bangla” sleteo sa piste i zapalio se.
12. 3. -- Grčka vlada je odlučila da prekine fudbalsko prvenstvo na neodređeno vreme nakon incidenata na meču PAOK—AEK.
5. 3.-- Olupina američkog nosača aviona USS Leksington pronađena je u Koralnom moru.
4. 3. -- Održana 90. dodjela Oscara na kojoj je glavnu nagradu osvojio film Oblik vode Guillerma de Tora, koji je također nagrađen Oscarom za najbolju režiju.
4. 3. -- Održani parlamentarni izbori u Italiji na kojima je najveći broj glasova osvojila euroskeptična stranka Pokret pet zvijezda (MS5) na čelu sa Luigijem Di Maiom, iako ne i apsolutnu većinu; dosada vladajući proevropski blok na čelu sa Demokratskom strankom (PD) je teško poražen; očekuje se da će sastavljanje nove vlade ovisiti o Berlusconijevoj stranci Forza Italia i antimigrantskoj stranci Lega Nord.
4. 3.-- U Srbiji održani lokalni izbori, uključujući izbore za Skupštinu Beograda gdje je apsolutnu većinu prvi put dobila Srpska napredna stranka.
4. 3. -- Švicarski birači na referendumu uvjerljivom većinom odbili prijedlog da se ukine radiotelevizijska pretplata.

Februar uredi

14. 2. -- U napadu na srednju školu u američkom gradu Parklandu koji je izveo bivši učenik ubijeno je 17 osoba, dok je ranjeno još najmanje 14.
14. 2. -- Džejkob Zuma podneo ostavku na mesto predsednika Južnoafričke Republike.
11. 2. -- Svih 65 putnika i 6 članove posade poginulo je kada se avion ruske avio-kompanije „Saratov erlajns” srušio u Podmoskovlju.
9. 2. -- U južnokorejskom Pjongčangu svečano otvorene XXIII Zimske olimpijske igre
8. 2. -- Poslanici Evropskog parlamenta usvojili su u Strazburu rezoluciju kojom se predlaže odustajanje od režima letnjeg i zimskog računanja vremena u EU.
6. 2. -- Prvi put uspješno lansiran Falcon Heavy, svemirska raketa za viškeratnu upotrebu, prilikom čega je u Zemljinu orbitu lansiran automobil Tesla Roadster u vlasništvu Elona Muska, vlasnika kompanije SpaceX.
6. 2.-- eliptičnoj galaksiji koja se nalazi između Mlečnog puta i kvazara RX J1131-1231 su zahvaljujući efektu gravitacionog sočiva prvi put detektovane planete van naše matične galaksije.

Januar uredi

28. 1.-- Sauli Niniste pobedio u prvom krugu predsedničkih izbora u Finskoj.
28. 1. -- Pobjedom nad Švedskom (29:23), rukometna reprezentacija Španjolske osvojila EHF Euro 2018. u Hrvatska i po prvi puta u svojoj historiji postala europski prvak. U utakmici za treće mjesto, Francuska je svladala Dansku (32:29).
27. 1. -- Najmanje 95 osoba je poginulo u eksploziji bombe u vozilu Hitne pomoći u Kabulu, a oko 160 je povređeno.
27. 1. -- Caroline Wozniacki u ženskom finalu Australian Opena pobijedila Simonu Halep, postavši prva danska teniserka koja je osvojila Grand Slam.
27. 1. -- Miloš Zeman, pro-ruski i euroskeptični predsjednik Češke, na izborima osvojio drugi mandat, tijesno u drugom krugu pobijedivši proeuropskog i prozapadnog kandidata Jiříja Drahoša.
26. 1. -- U požaru koji je zahvatio bolnicu u Južnoj Koreji život je izgubilo najmanje 39 ljudi, a više od 100 je povređeno.
24. 1.-- Kineski znanstvenici objavili da su kreirali dva identična majmuna, prve primate klonirane pomoću tehnike SCNT.
19. 1. -- Turska je započela vojnu ofanzivu protiv kurdskih snaga u Siriji koje podržavaju SAD.
18. 1. -- Oliver Ivanović , jedan od vodećih srpskih političara na Kosovu, ubijen u atentatu.
14. 1. -- Tanker sa naftom MV Sanči je potonuo uz gubitak života svih 32 člana posade 8 dana nakon sudara sa drugim brodom.
11. 1. -- Poslanici makedonskog Sobranja izglasali zakon o albanskom jeziku kao zvaničnom jeziku na teritoriji cele zemlje.
9. 1. -- Najmanje 18 osoba je poginulo u klizištima na jugoistoku Kalifornije, 300 ljudi zarobljeno u kanjonu Romero.
7. 1. -- Partija nacionalnog jedinstva osvojila je najviše zastupničkih mesta na parlamentarnim izborima u Severnom Kipru.
4. 1. -- Putnički voz se sudario sa kamionom na prelazu u blizini Krunstada (Južna Afrika), pri čemu je 19 ljudi poginulo, a više od 250 je ranjeno.
1. 1. -- Rob Kros osvojio je Svetsko prvenstvo u profesionalnom pikadu na svom debiju.