Razgovor:Strumica
| Ovo je stranica za razgovor za raspravu o poboljšanjima na članku Strumica. | |||
|---|---|---|---|
| |||
Astrajon- Strumica Najraniji zivot u Strumici konstatovan je na brdu iznad Strumice poznatog kao "Carevi Kuli" gde je arheoloskim iskopavanjima konstatovano naselje u vremenu kasnog eneolita/rane bronze oko 3000-2600 god. pr.n.e. Sledi period o kojem nemamo podatke sve do upada trackog- odriskog kralja Sitalka krajem V veka pr.n.e. koji je prikupio snage u Doberu (negde na blizem podrucju Strumice) i nakon toga upao u podrucje Gornje Makedonije osvojivsi Idomene Gortiniju i Atalantu (moguca ubikacija ovih gradova na Isaru-Marvinci kod Valandova ili Vardarskom ridu iznad Djevdjelije) (Tukidid, Povijest Peloponeskog rata, II, 95-101) Najraniji sacuvani izvori o Astrajonu su oni u vezi ubistva princa Demetrija, brata Persejeva (poslednjeg makedonskog kralja) u Astrajonu (Titus Livius:Ab Urbe Condita:Liber XL,23)Ovaj se dogadjaj odigrao posle svecanog banketa priredjenog posle obavljenog zrtvovanja u gradu. Ovaj podatak ukazuje na postojanje svetilista u gradu koje je otkriveno na lokalitetu "Kultno mesto u starom urbanom jezgru Strumice" koje je najverojatnije bilo posveceno Artemidi i Aresu, a postoje indicije i Dionisu. Dogadjaj se odigrao 181 god. pr.n.e. U kasnijim izvorima se pominje poreklo imena grada od pajonskih plemena Astrai koji su ziveli u susedstvu pajonskih plemenia Iora i Dobera. Po osvajanju Makedonije od strane Rimljana 148 god.pr.n.e. grad je pripao tzv. Makedoniji Secunda (Makedonija Druga). Sledi period o kojem nemamo podataka da bi se negde sredninom I veka na lok."Kultno mesto u starom urbanom jezgru Strumice" otkrio kulturni sloj koji ukazuje na obnovljenu aktivnost u gradu za vreme imperatora Vespazijana. Na isom lok. je pronadjen i postament posvecen Tiberiju Klaudiju Menonu koji se pominje kao patron grada. On se pominje negde krajem II i pocetkom III veka kao pripadnik patricijsko-svestenickog staleza u Solunu (Tessalonika). Moguce je da je negde u to vreme grad promenio ime u Tiveriopol, jer vec u IV veku Strumica se pominje pod ovim imenom u vezi usbistava Sv.Petnajst Tiveriopolskih Svestenomucenika za vreme rimskog imperatora Julijana Apostate (361-363 god.)(Teofilakt Ohridski, KLult Sv.15 Tiveriopolskih Svestenomucenika) i danas siroko rasprostranjen kult u Strumici. Sv.15 TSM pretstavljaju patron gradu koji se slavi svake godine 11 decembra. Arheoloskim iskopavanjima pronadjeni su i ostaci bazilike i vise crkvi na tom lokalitetu. Od tog vremena grad ce nositi dva imena: jedno svetovno: Astrajon ili Estreion (kako ga naziva Hierokle u V veku) i jedno crkovno: Tiveriopol, koje je sacuvano sve do kraja XI veka (na arhitrevu crkve Sv.Bogorodica Eleusa, udaljene desetak kilometara od Strumice, gde se pominje ktitor te crkve-Manuil koji je nosio zvanje episkop Tiveriopolski). Za vreme sukoba Samuila i vizantijskog cara Vasilija II, Skilica/Kedrin pominju Strumicu pod njenim slovenskim nazivom. Naime, nakon poraza Samuila u "Bici na Belasici" 29.07.1014 god. pominje se da je Vasilije u nekoliko navrata opsedao Strumicu, ali da mu nije poslo za rukom da je osvoji, sve dok mu se samovoljno nije predala 1018 god. To je ucinio strumicki vlastelin Dragomuz koji je tim svojim cinom zadobio titulu patricija.