Geografija Italije – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
m Vraćene izmene korisnika 109.93.250.22 na poslednju izmenu korisnika ZéroBot |
m razne ispravke |
||
Red 9:
== Geologija ==
U geološkom pogledu Italija je mlado kopno, tj. konačan je oblik dobila u kasnom [[tercijar]]u i [[kvartar]]u. Poluostrvo je prepoznatljivo po [[vulkan]]skom [[reljef]]u i kraškim reljefnim formama. U klimatskom pogledu, poluostrvo je od prodora hladnih vazdušnih masa sa severa (iz [[Srednja Evropa|
U [[XIX vek]]u Italija se ujedinila i sad celo Apeninsko poluostrvo obuhvata jednu, jedinstvenu državu, sa izuzetkom San Marina i Vatikana.
Red 73:
:Površina ove pokrajine iznosi 5.436 -{km²}-, a pruža se u obliku luka od vrhova Apenina do mora u dužini od 270 -{km}-. Nema izrazito visokih planinskih vrhova. Cela Ligurija je proglašena rivijerom, a centar joj je [[Đenova]], šesti grad po veličini u Italiji.
Đenova je uvozna luka za [[ugalj]] iz [[Engleska|Engleske]], naftu iz Levanta, [[mineral]]e iz [[Alžir]]a i [[Španija|Španije]], [[drvo]], [[pamuk]] i [[žitarice]]. Grad [[Savona]] je važna luka i turistički centar.
Severna Italija zauzima 120.000 -{km²}- odnosno 38% površine Italije. To je vrlo gusto naseljeni, najrazvijeniji i ekonomski najvažniji deo Italije. Ovde se proizvodi oko 40% ukupne italijanske proizvodnje [[pšenica|pšenice]], 70% [[kukuruz]]a, 100% [[pirinač|pirinča]], 100% [[konoplja|konoplje]], 45% [[vino|vina]], 85% hidroenergije, 100% [[svila|svile]].
Linija 85 ⟶ 84:
{{main|Apenini}}
[[Apenini]] predstavljaju kičmu poluostrvske Italije. Izdignuti su mlađim nabiranjem u [[neogen]]u, alpskom orogenezom. Dele se na Severne (koji pripadaju Severnoj Italiji), Srednje i Južne Apenine (koji pripadaju ovim regionima).
*Srednji Apenini – pružaju se od [[Rimini]]ja do reke [[Volturno]]. Radi se o nizu kraških zaravni sa kojih se dižu planinski venci. Prema jugu se pružaju brojne doline. U Srednjim Apeninima ima nekoliko prevoja od kojih je najvažniji [[Fabrijano]]. Najdivljiji je kraj u pokrajini Abruci (planinskom delu), gde se nalazi i najviši vrh Apenina [[Gran Saso]].
*Južni Apenini – pružaju se od reke Volturno do [[Tarantski zaliv|Tarantskog zaliva]] i [[Mesinski moreuz|Mesinskog moreuza]]. Planinski venci naglo se snižavaju i šire i tvore prostrane doline. U ravnici Kampanje izdvaja se [[Vezuv]] kao usamljen breg. Njegova baza je prečnika 45 -{km}-, a diže se do visine preko 1.300 -{m}-.
Linija 167 ⟶ 165:
=== Najduže reke ===
:* [[Po]] 652 km. 74.970 km²
:* [[Adiđe]] 409 km. 12.200 km²
Linija 195 ⟶ 192:
*[[Venecija]], grad izgrađen na peščanim ostrvima.
:Grad Venecija je izgrađen na 118 peščanih ostrva. Ulice grada su ustvari kanali kojih ima preko 150. [[Tramvaj]]e i [[automobil]]e zamenjuju [[gondola|gondole]] i mali [[brod]]ovi. Od građevina se ističu [[Duždeva palata]] i [[crkva sv. Marka]], potom [[crkva Santa Marija dela Salute]] i brojne druge palate. Sada je grad spojen sa kopnom nasipom dugim 3.600 m preko kojeg ide železnička pruga. Poznati most je Ponte Rijalto. Pred crkvom sv. Marka sastaju se 3 kanala: Kanal Grande, Kanal di San Marko i Kanal de la Đudeka.
*[[Firenca|Firencu]] mnogi smatraju za jedan od najlepših gradova Italije.
:Nalazi se na reci [[Arno]]. Položena je na vrlo zgodnom mestu na raskrsnici puteva. Kroz grad prolazi najvažnija pruga iz severne u srednju Italiju ([[Bolonja]]-[[Firenca]], sa najdužim tunelom u Italiji kroz Apenine. Ovde se rodio [[Dante Aligijeri]], kao i drugi velikani: [[Đovani Bokačo|Bokačo]], [[Frančesko Petrarka|Petrarka]], [[Donatelo]], [[Mikelanđelo Buonaroti]], [[Đoto di Bondone|Đoto]], [[Nikolo Makijaveli|Makijaveli]], [[Leonardo da Vinči]]. Firenca je postala italijanska [[Atina]] sa velikim brojem spomenika kojima u svetu ima malo ravnih.
Linija 202 ⟶ 198:
*[[Koloseum]] je najveći [[amfiteatar]]antičkog doba i najveći na svetu uopšte.
:U njega je moglo stati oko 100.000 gledalaca. Zidan je 70 god. n. e. Koloseum se ne zove tako zbog svoje veličine nego zbog toga što je ranije na tom mestu bila ogromna [[Neron]]ova statua, visoka 40 m.
*Pred crkvom sv. Petra pruža se lep i znamenit trg koji je nalik na amfiteatar. Okružen je sa 300 [[stub]]ova. Na sredini ovog trga stoji [[obelisk]] koji je još imperator [[Kaligula]] doneo iz [[Egipat|Egipta]]. On je jednostavan, sav od jednog [[kamen]]a, visok 22 m.
*[[Vatikan]] je palata, odmah do crkve sv. Petra. On je na tri strane sa 10.000 odeljenja i osam velikih i širokih i 200 manjih stepeništa.
== Literatura ==
* "Zemlje i narodi svijeta", Rude Petrović, "Prosvjeta" Zagreb 1975.
* "Regionalna geografija", dr Rade Davidović, "Grafika" Novi Sad 1999.
* "Geografija svijeta"
==
{{commonscat|Geography of Italy}}
{{Link FA|sr}}
| |||