Digestivni trakt – razlika između verzija

 

==Usna duplja==

Usna duplja ima funkciju primanja hrane, a kod [[vodozemci|vodozemaca]] ima ulogu i u disanju. U usnoj duplji se nalaze '''pomoćni organi za varenje''':

*zubi,

*jezik,

 

==Ždrelo==

Usna duplja se nastavlja na ždrelo koje prelazi u jednjak. Kod vodenih kičmenjaka (kolousta, riba i larvi vodozemaca) ždrelo je jače razvijeno i sadrži proreze za komunikaciju sa spoljašnjom sredinom. Kod suvozemnih je slabije razvijeno i preko pukotinastog otvora u vezi sa [[dušnik]]om, preko [[Eustahijeva tuba|Eustahijeve tube]] sa [[srednje uho|srednjim uhom]] i preko unutrašnjih nosnih otvora ([[hoane|hoana]]) sa nosnom dupljom.

 

==Jednjak==

Jednjak je mišićna cev koja sprovodi hranu do želuca. Kod mnogih ptica na njemu se javlja proširenje – [[voljka]], sa mnogobrojnim [[sluzne žlezde|sluznim žlezdama]] čiji sekret razmekšava hranu.

 

==Želudac==

Želudac predstavlja prošireni deo creva u kome se hrana nagomilava i započinje varenje da bi se zatim postepeno propuštala u crevo. Na želucu se razlikuju dva dela: '''kardijalni''' (deo gde jednjak prelazi u želudac) i '''pilorični''' (graniči se sa dvanaestopalacnim crevom). Želudačne žlezde produkuju [[hlorovodonična kiselina|hlorovodoničnu kiselinu]] i enzim [[pepsin]] koji započinje varenje belančevina .

 

 

==Crevo==

Najvažnija faza procesa varenja odvija se u crevu u kome se vrši i '''apsorpcija svarenih hranljivih materija'''. U vezi sa tim dolazi do povećanja njegove površine na različite načine. Kod viših kičmenjaka ono je manje ili više izduženo (duže je kod [[biljojed]]a nego kod [[mesojed]]a) i obrazuju se sitni iztaštaji koji su označeni kao vili ([[crevne resice]]). Tako npr. kod čoveka, površina resica iznosi 10 m² ili 5 puta više od površine kože.

Crevo se sastoji od dva dela:

 

===Tanko crevo===

Početni deo tankog creva je [[dvanaestopalačno crevo]] ('''duodenum'''), u koji se ulivaju odvodi jetre i pankreasa. U zidu tankog creva nalaze se žlezde koje luče velike količine sluzi i enzime. Sluz kao omotač štiti crevnu sluzokožu od dejstva enzima.

 

====Jetra====

To je '''najveća žlezda''' u organizmu kičmenjaka. Jetrin sekret je [[žuč]] koja se sakuplja u žučnoj kesi, a odatle kroz žučni kanal izliva u duodenum. Žuč ne sadrži enzime, ali omogućava varenje masti tako što vrši njihovu [[emulzija|emulziju]] (razbija ih na sitne kapljice). Pored toga jetra obavlja još niz značajnih funkcija:

*u njoj se glikoza pretvara u glikogen;

 

====Pankreas====

Pankreas ([[gušterača]]) leži u krivini dvanaestopalačnog creva. Kod mnogih riba pankreas je rasut u vidu mnogobrojnih žlezdanih čvorova u crevnoj [[mezentera|mezenteri]]. Pankreas luči pankreasni sok u kome su enzimi u neaktivnom stanju (npr. [[tripsinogen]], [[himotipsinogen]]) da bi se aktivirali dospevanjem u duodenum (postaju aktivni [[tripsin]] i [[himotripsin]]).

 

===Debelo crevo===

Do debelog creva dospeva nesvareni deo hrane, voda i soli. U njemu se nalazi mnoštvo [[bakterija]] koje imaju sposobnost sinteze [[vitamin]]a koje organizam apsorbuje. U debelom crevu se vrši '''reapsorpcija vode i soli''' i prikupljanje nesvarenih ostataka pre njihovog izbacivanja.

 

Kod većine kičmenjaka u završni deo creva se izlivaju odvodi [[bubreg]]a i polnog sistema. Taj deo creva je [[kloaka]], koja je u vezi sa spoljašnjom sredinom preko kloakalnog otvora. Kod sisara nema kloake već je završni deo creva [[pravo crevo]]. Kod njih je kloaka razdvojena na trbušni deo, u koji se izlivaju bubrežni i polni odvodi i leđni deo – pravo crevo, koje se završava analnim otvorom.

 

*[http://snena.tripod.com/id91.html BioNet Škola]

 

[[Kategorija:Životinje]]