Alpe – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
m Bot: Brisanje šablona: Link FA. |
dopuna |
||
Red 31:
Današni oblik Alpe su dobile pleistocenskom [[glacijacija|glacijacijom]]. Snježna granica je na visini 2700 - 2800m, pa zbog tog po Alpama još uvijek ima puno [[glečer]]a, a najveći je ''[[Aletsch]]''.
===Zapadne Alpe===
[[Datoteka:Aletschgletscher.jpg|mini|<center>[[Ledenjak Aletsch]]]]
[[Datoteka:Matterhorn and Gornergratbahn.jpg|mini|<center>[[Matterhorn]], najslikovitiji vrh Alpa i [[Raetinska pruga]]]]
[[Mont Blanc]] je s visinom od 4.810 m najviši vrh u [[Francuska|Francuskoj]] i drugi po veličini u Europi. Dugo je godina navođen i kao najviši vrh [[Europa|Europe]], no tumačenjem određenja Europe kao kontinenta od [[Atlantski ocean|Atlantskog oceana]] do [[Ural (gorje)|Urala]] i [[Kavkaz]]a, koja su u posljednje vrijeme opet postala aktualna, [[Elbrus]] mu je oduzeo taj naslov.
Najveći ledenjak Alpa je ''[[Aletsch]]'' (23 x 1,5 x 0,9 km) na švicarskoj planini [[Jungfrau]] (4.270 m). [[Arena Sardona]] ili Navlaka Glarus je najveća [[navlaka]] (povratni [[rasjed]] koji nastaje skoro horizontalnim padom površinskog tla) na Alpama koja se također nalazi u istočnoj [[Švicarska|Švicarskoj]]. [[Furkapass]] je visokoplaninski cestovni [[prijevoj]] u [[Švicarske Alpe|švicarskim alpama]] na nadmorskoj visini od 2.436 metara koji Furka tunelom (duljine 15,4 km) spaja [[Gletsch]] i [[Valais]] sa [[Realp]]om u kantonu [[Uri|Uri]]. U njegovoj blizini se nalazi [[Ledenjak Rhône]] koji je izvor rijeke [[Rhône]] i jedan od glavnih dotoka [[Ženevsko jezero|Ženevskog jezera]]. [[Simplonski prijevoj]] je 2.008 metara visok [[planinski prijevoj]] između [[Peninske Alpe|Peninskih]] i [[Lepontinske Alpe|Lepontinskih Alpa]] koji povezuje [[Brig (Švicarska)|Brig]] u [[Kantoni Švicarske|kantonu]] Valais s [[Domodossola|Domodossolom]] u [[italija|talijanskoj]] regiji [[Pijemont]].
[[Matterhorn]], ''Monte Cervino'' ili ''Mont Cervin'', je planina na granici između Švicarske i [[Italija|Italije]] (Peninske Alpe), visine 4.478 metara, koji je posljednji od viših vrhova Alpa koji je osvojen.
===Istočne Alpe===
[[Švapska Jura]] ili ''Švapske alpe'' su [[krš]]no- [[šuma|šumovito]] brdsko područje u jugozapadnoj [[Njemačka|Njemačkoj]], u saveznoj državi [[Baden-Württemberg]]. Dužina gorja iznosi oko 200 kilometara, širina u prosjeku približno 40 kilometara, a najviši vrh je [[Lemberg]] (1015 m).
[[Hoher Dachstein]] je [[krš]]ka [[planina]], drugi najviši vrh Sjevernih krških Alpa. Nalazi se na granici dvije [[austrijske savezne države]], [[Gornja Austrija]] i [[Štajerska (austrijska savezna država)]], u kojima je on najviši vrh (2.995 m). Dijelovi njegovog masiva leže i u državi [[Salzburg]], te ju često zovu "Planinom triju država" ([[njemački]]: ''Drei-Länder-Berg''). Najveći ledenjak u [[Austrija|Austriji]], Pasterze, leži u podnožju najvišeg austrijskog vrha, [[Grossglockner]]a (3.798 m) koji je dio planinskog vijenca [[Hohe Tauern]]a. [[Oetztalske Alpe]] su planinski masiv i prirodna granica [[Italija|Italije]] i Austrije. Najviši vrh je [[Wildspitze]] (3.774 m), koji je i ujedno drugi po veličini vrh u Austriji iza Grossglocknera.
[[Dolomiti]] ili Dolomitske Alpe su skupina planina u istočnim Alpama u sjeveroistočnoj Italiji; po njima je prozvan kamen [[dolomit]].
[[Julijske Alpe]] su skupina planina u južnom dijelu Alpa, u sjeverozapadnoj [[Slovenija|Sloveniji]] i u sjeveroistočnoj [[Italija|Italiji]], a ime su dobile po [[Gaj Julije Cezar|Gaju Juliju Cezaru]]. Najviši vrh Julijskih Alpa je [[Triglav (vrh)|Triglav]] s 2.864 metara nadmorse visine, koji je ujedno i najviši vrh Slovenije.
==Privreda==
Najveće privredno značenje imaju šume, [[stočarstvo]] i [[turizam]], a značajno je i rudno bogatstvo ([[željezo]], [[ugljen]], [[nikal]], [[olovo]], [[sol]] i dr.).
| |||