Žene u antičkom Rimu – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
m uklonjena kategorija Stari Rim; dodana kategorija Antički Rim pomoću gadgeta HotCat |
Nema sažetka izmjene |
||
Red 149:
[[Datoteka:Pompeii - Villa del Cicerone - Mosaic - MAN.jpg|thumb|Mozaik s predstavom [[Teatarske maske|maskiranih]] glumaca u nekom pozorišnom komadu: dve žene savetuju se s [[Proricanje|proročicom]].]]
[[Datoteka:Casale Bikini.jpg|thumb|Mozaik s predstavom Rimljanki u raznim rekreativnim aktivnostima.]]
Od razdoblja [[Rimska Republika|srednje republike]] (274–147. pne.) grad Rim je sve više obeležen verskom raznolikošću. U mnogim religijama koje nisu pripadale najstarijem rimskom državnom kultu vodeću su ulogu zauzele žene, među njima i u kultu [[Izisda|Izide]] i [[Kibela|Velike Majke]] ''(Magna Mater)''. Na jednom epitafu nalazi se izraz ''sacerdos maxima'', koji se odnosi na ženu koja je obavljala dužnost vrhovne sveštenice u hramu Velike Majke blizu današje [[Bazilika sv. Petra|Bazilike sv. Petra]].{{sfn|Dyson|2010|loc=str. 283}}
Linija 154 ⟶ 155:
Rimsk pisci, svi odreda muškarci, na različite načine opisuju religioznost žena: neki predstavljaju žene kao uzore rimske vrline i odanost, ali, zbog ženskog temperamenta, i kao sklone preteranom verskom žaru, [[Magija|magiji]] i [[Praznoverje|praznoverju]].{{sfn|Beard|North|Price|1998|loc=vol. I, str. 297}} Niti je "privatno" bilo isto što i "tajno": Rimljanima su bili sumnjičavi prema tajnim verskim obredima, a Ciceron upozorava da žene ne treba da noću prinose žrtve, osim onih koje su u kultu predviđene da se vrše ''pro populo'', tj. u ime rimskog naroda i za javno dobro.<ref>[[Ciceron]], ''[[De legibus|O zakonima]]'', [http://data.perseus.org/citations/urn:cts:latinLit:phi0474.phi044.perseus-lat1:2.21 II, 9, 21]; {{harvnb|Hemelrijk|2009|loc=str. 255}}.</ref>
=== Društveni život ===
Rimljanke nisu bile ograničena na život u kući, kakav je bio slučaj s [[Atina (polis)|Atinjankama]] u [[Arhajska Grčka|arhajskom]] i [[Klasična Grčka|klasičnom]] razdoblju [[Antička Grčka|stare Grčke]]. Imućne žene kretale su se po gradu u nosiljkama koje su nosili robovi.{{sfn|Assa|1960|loc=str. 73}} Žene su svaki dan izlazile na ulicu da bi se srele sa svojim prijateljicama, prisustvovale verskim obredima u [[Rimski hram|hramovima]] i posetile [[Terme|javna kupatila]]. Najbogatije porodice imale su kupatilo u kući, ali većina ljudi odlazila je u javne terme ne samo na kupanje, nego i radi druženja, budući da su se u većim kompleksima termi nudile raznovrsne usluge i mogućnosti za bavljenje raznovrsnim rekreaktivnim aktivnostima, a ni [[neobavezni seks]] nije bio isključen. Jedno od najtežih pitanja vezanih za rimski društveni život jeste to da li su se pripadnici oba pola zajedno kupali. Dostupni podaci ukazuju na to da su se, do vremena pozne republike, žene obično kupale u posebnom krilu ili u posebnoj zgradi, odnosno da su za muškarce i žene bili rezervisani posebni vremenski termini. No, postoje i jasni dokazi da je od vremena pozne republike, pa sve do uspona hrišćansktva u doba poznog carstva praktikovano i [[zajedničko kupanje]]. Neki ispitivači misle da su se s muškarcima kupale samo žene iz nižih društvenih slojeva i one sumnjivog zanimanja, kao što su zabavljačice i prostitutke, no [[Kliment Aleksandrijski]] primećuje da se u javnim kupatilima mogu videti žene iz najviših društvenih slojeva. Car [[Hadrijan]] zabranio je zajedničko kupanje, ali čini se da ta zabrana nije dugo opstala. Praksa je verovatno bila različita u različitim vremenskim periodima, gradovima te samim kupatilima, pa su žene mogle i same odabrati hoće li se kupati zajedno s muškarcima ili ne.{{sfn|Fagan|1999|loc=str. 26–27}}
Za zabavu Rimljanke su mogle pohađati rasprave na [[Rimski forum|Forumu]], javne igre ''([[ludi]])'', [[utrke dvokolica]] i [[Teatar u drevnom Rimu|predstave u teatru]]. Od vremena pozne republike žene su redovno prisustvovali večernjim gozbama, premda ranije žene u jednom domaćinstvu obedovale izdvojeno od muškaraca.{{sfn|Assa|1960|loc=str. 92}} Konzertvativni Rimljani kao [[Katon Stariji]] (234–149. pne.) smatrali su nepristojnim da žene uzmu aktivnog učešća u javnom životu; njegove žalbe ukazuju na to da su u praksi neke žene doista javno izražavale svoje mišljenje u vezi s državnim poslovima.{{sfn|Warrior|2006|loc=str. 182}}
Rimski vojskovođe ponekad bi u vojni pohod sa sobom poveli i svoje supruge, premda se to pokušavalo obeshrabriti. [[Kaligula|Kaligulina]] majka [[Agripina Starija]] često je svog supruga [[Germanik]]a pratila na njegovim pohodima u severnoj [[Germanija|Germaniji]], pa se zbog toga i budući car [[Klaudije]] rodio u [[Galija (provincija)|Galiji]]. Imućne žene mogle su proputovati celo carstvo i često su prisustvovale verskim ceremonijama i religijski značajnim mestima širom carstva.{{sfn|Assa|1960|loc=str. 102}} Leti su imućne žene iz Rima odlazile na selo, kad bi u gradu postalo previše vruće.{{sfn|Assa|1960|loc=str. 96}}
==Reference==
Linija 178 ⟶ 185:
*{{Citation | last = Edwards | first = Catharine | author-link = | contribution = From Unspeakable Professions: Public Performance and Prostitution in Ancient Rome |title = Roman Sexualities | volume = | pages =| publisher = [[Princeton University Press]] | place = | year = 1997 | contribution-url = |ref= harv}}
*{{Citation | last = Evans-Grubbs | first = Judith | author-link = | title = Women and the Law in the Roman Empire: A Sourcebook on Marriage, Divorce and Law in the Roman Empire | volume = | pages = | publisher = [[Routledge]] | place = | year = 2002 | contribution-url = |ref= harv}}
*{{Citation | last = Fagan | first = Garrett G.| author-link = |title = Bathing in Public in the Roman World | volume = | pages =| publisher = [[University of Michigan Press]] | place = | year = 1999 | contribution-url = |ref= harv}}
*{{Citation | last = Fagan | first = Garrett G.| author-link = | contribution = Violence in Roman Social Relations |title = The Oxford Handbook of Social Relations | volume = | pages =| publisher = [[Oxford University Press]] | place = | year = 2011 | contribution-url = |ref= harv}}
*{{Citation | last = Farrell | first = Joseph | author-link = | title = Latin Language and Latin Culture | volume = | pages = | publisher = [[Cambridge University Press]] | place = | year = 2001 | contribution-url = |ref= harv}}
Linija 221 ⟶ 229:
*{{Citation | last = Thomas | first = Yan | author-link = | contribution = The Division of the Sexes in Roman Law |title = A History of Women from Ancient Goddesses to Christian Saints | volume = | pages =| publisher = [[Harvard University Press]] | place = | year = 1991 | contribution-url = |ref= harv}}
*{{Citation | last = Treggiari | first = Susan | author-link = |title = Roman Marriage: ''Iusti Coniuges'' from the Time of Cicero to the Time of Ulpian | volume = | pages =| publisher = [[Oxford University Press]] | place = | year = 1991 | contribution-url = |ref= harv}}
*{{Citation | last = Warrior | first = Valerie M. | author-link = |title = Livy: The History of Rome, Books 1-5 | volume = | pages =| publisher = | place = Indianapolis | year = 2006 | contribution-url = |ref= harv}}
*{{Citation | last = Watson | first = Alan | author-link = |title = The Spirit of Roman Law | volume = | pages =| publisher = [[University of Georgia Press]] | place = | year = 1995 | contribution-url = |ref= harv}}
</div>
| |||