1695 – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
dop. iz istorije s.n. i historije n.j. |
|||
Red 15:
* [[21. 2.]] - [[Morejski rat]]: nakon što je osmanska flota dva puta (9. i 19. 2.) porazila Mlečane, ovi napuštaju [[Hios]] u velikoj konfuziji i gubicima<ref>Setton, 395</ref>. Sultan nakon ovoga zabranjuje katoličkim misionarima da se obraćaju njegovim podanicima, već samo evropskim trgovcima<ref name="ÁgostonMasters2009">{{cite book|author1=Gábor Ágoston|author2=Bruce Alan Masters|title=Encyclopedia of the Ottoman Empire|url=http://books.google.com/books?id=QjzYdCxumFcC&pg=PA239|date=1 January 2009|publisher=Infobase Publishing|isbn=978-1-4381-1025-7|pages=239–}}</ref>.
* [[4. 3.]] - Privilegija [[Leopold I.|Leopolda I.]], preko Ugarske kancelarije: priznato preuređenje SPC u Habsburškoj monarhiji (potvrđeni episkopi), Srbi pravoslavci oslobođeni od desetka katoličkoj crkvi, potvrđena im sloboda veroispovesti<ref>''Istorija s. n.'', 562</ref>.
* [[9. 3.]] - Dvorski ratni savet poverava generalu [[Donat Johann Heißler von Heitersheim|Hajsleru]] da se srpski vojnici podrede nemačkim generalima i udalje od patrijarha Arsenija i podvojvode Monastirlije<ref name="rvovsdsp">Veselinović, Rajko L. [http://www.rastko.rs/rastko-hu/istorija/istorija/Veselinovic_Seobe.html Од Велике сеобе до смрти патријарха Арсенија III Чарнојевића (1706)]. rastko.rs</ref>.
* [[20. 3.]] - Dvorski ratni savet na zahtev [[Ludvig Badenski|Ludviga Badenskog]] naredio regrutaciju još nekoliko hiljada Srba za zapadni (francuski) front, 1. jula se traži još jedna regimenta<ref>''Istorija s. n.'', 563</ref>.
=== April/Travanj – Jun/Lipanj ===
* april - Engleski parlament odlučio da ne obnavlja zakon iz 1643. koji je zahtevao [[cenzura|cenzuru]] štampe (prva zemlja bez cenzure?).
* proljeće - Hrvatski sabor zaključio da, pod pretnjom kazne od sto forinti, vlastelin mora vratiti odbjeglog kmeta njegovom gospodaru<ref>''Historija n. J.'', 1006</ref>. Iste godine Sabor propisuje vrstu tkanine za odijevanje neplemića, zbog porasta odlijevanja novca<ref>''Historija n. J.'', 1014</ref>.
* [[3. 5.]] - [[Elmas Mehmed-paša]] je novi veliki vezir (do 1697).
Linija 32 ⟶ 34:
[[Datoteka:Die Belagerung von Namur 1695.jpg|mini|200px|[[Opsada Namura (1695)]]]]
* [[
* [[11. 8.]] - Car poklonio patrijarhu Arseniju zamak [[Sirač]], ali grof [[Guido von Starhemberg|Štaremberg]] sprečava preuzimanje<ref name="rvovsdsp"></ref>.
* [[13. 8.|13]] - [[15. 8.]] - [[Rat Velike alijanse]]: francusko [[Bombardovanje Brisela]], najrazorniji događaj u istoriji tog [[Brisel|grada]], u nadi da će skrenuti pažnju [[Velika alijansa|Alijanse]] sa [[Opsada Namura (1695)|opsade Namura]].
Linija 38 ⟶ 41:
* [[7. 9.]] - Pirat [[Henry Every]] opljačkao mogulski brod sa blagom ''[[Ganj-i-Sawai]]'' - šteta za anglo-mogulske odnose, engleske vlasti ponudile nagradu za hvatanje. Poginuo pirat [[Thomas Tew]].
* septembar - Sultanova vojska povratila [[Lipova (Rumunija)|Lipovu]].
* septembar - Turci beogradskog Džafer-paše uspeli osvojiti [[Titel]], stradao komandant Prodan Šteta sa 800-1000 branitalja, saski izbornik [[August II Jaki|Fridrih August]] se samovoljno povukao iz Arada u Segedin<ref name="dpnsib">Popović, Dušan J. [http://www.rastko.rs/rastko-hu/istorija/istorija/Popovic_seobe.html Напуштање Србије и Београда, догађаји непосредно после Сеобе]. rastko.rs</ref>; grof Štaremberg ubrzo povratio Titel<ref name="isn564"></ref>.
* [[18. 9.]] - Mletačka flota poražena kod Zeytinburnua.
* [[25. 9.]] - [[Bitka kod Lugoša]] je velika turska pobeda - maršal Federico Veterani uhvaćen i pogubljen, komandant [[Srpska milicija|Srpske milicije]] [[Antonije Znorić]] poginuo. Turci zauzeli [[Lugoš]] i [[Karansebeš]], sultan se
=== Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac ===
* oktobar, početkom - Većinski srpsko odeljenje zauzima [[Šabac]], [[Sremska Rača|Raču]] i [[Kupinovo]]<ref name="isn564"></ref>.
* [[8. 10.]] - Car Lepold izdao zaštitno pismo gradu [[Satmar]]u - nakon žalbi građana zabranjeno naseljavanje Srba i Grka u gradu, kojima je dozvoljeno trgovanje samo istočnjačkom robom<ref>''Istorija s. n.'', 563-4</ref>.
* [[14. 11.]] - Hrvatski sabor potvrdio svojim zaključkom prošlogodišnji carev [[Odvjetnik|Odvjetnički]] statut, čime ovaj postaje zakon i u Hrvatskoj.
* [[6. 12.]] - Totalno [[pomračenje Sunca]]: senka kreće iz istočne Hercegovine, zatim preko Crne Gore, Metohije itd. - totalitet tu traje svega nekoliko sekundi<ref>[http://eclipse.gsfc.nasa.gov/SEsearch/SEsearchmap.php?Ecl=16951206 Total Solar Eclipse of 1695 December 06], ''NASA''</ref>.
* 20. 12. - Petar Veliki postavio [[Kozma Nefimonov|Kozmu Nefimonova]] za svog poslanika u Beču, s ciljem sklapanja antiturskog saveza<ref name="isn564"></ref>.
=== Kroz godinu ===
* Hrvatskom saboru priznato pravo na područje između Kupe i Une, uprkos protivljenju Komore<ref>''Historija n. J.'', 1005</ref>. Erdödyjevi izgubili čast [[kostajnica|kostajničkog]] kapetana - počinje spor da li će ban ili petrinjski kapetan upravljati ovom kapetanijom<ref>''Historija n. J.'', 1026-7</ref>.
*
* Počinje izdavanje [[Pierre Bayle|Baylovog]] "Povijesnog i kritičkog rječnika" (do 1697).
* U Vlaškoj izgrađen [[manastir Sinaja]], u blizini nastaje i grad [[Sinaja]].
Linija 78 ⟶ 86:
;Literatura
* Kenneth Meyer Setton. ''[http://books.google.com/books?id=XN51y209fR8C Venice, Austria, and the Turks in the Seventeenth Century]''. American Philosophical Society; 1991. ISBN 978-0-87169-192-7.
* ''Historija naroda Jugoslavije II'', Školska knjiga Zagreb, 1959
* ''Istorija srpskog naroda'', Treća knjiga, prvi tom, Srbi pod tuđinskom vlašću 1537-1699, SKZ Beograd 1993, ISBN 86-379-0383-5
[[Kategorija:1695| ]]
| |||