Carica Teodora – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
Članku Carica Teodora je promenjeno ime u Carica Teodora (žena Justinijana): Postojala je car Teodora koja vlada u 11 veku |
sr wiki |
||
Red 1:
{{Biografija
| ime = Teodora
| prezime =
| slika = Tetarteron-Theodora-sb1838.jpg
| opis_slike = Teodora sa vladarskim insignijama na reversu novčića iskovanog tokom njene vlade 1055-1056. godine. Na aversu je predstava Isusa Hrista koga su Vizantinci smatrali za cara nad carevima i pravog vladara Vizantijskog carstva.
| dan_rođenja =
| mesec_rođenja =
| godina_rođenja = 984.
| mesto_rođenja =
| država_rođenja =
| dan_smrti =
| mesec_smrti =
| godina_smrti = 1056.
| mesto_smrti =
| država_smrti =
| ženski_pol =
}}
'''Carica Teodora''' ([[grčki jezik|grč]] Θεοδώρα, rođ. [[984]] - [[31. avgust|31. avgusta]] [[1056]]. godine) bila je [[Vizantija|vizantijska]] carica i poslednji predstavnik slavne [[Makedonska dinastija|Makedonske dinastije]]. Teodora je vladala prvo kao savladarka svoje sestre [[Zoja (carica)|Zoje]] od [[19. april|19. aprila]] do [[11. jun|11. juna]] 1042, a zatim i samostalno od [[11. januar|11. januara]] [[1055]]. do smrti nakon 31. avgusta [[1056]]. godine.
Teodora je bila ćerka [[Konstantin VIII|Konstantina VIII]] (1025-1028) koji je svoju samostalnu vladu započeo pod stare dane nakon smrti njegovog brata [[Vasilije II Bugaroubica|Vasilija II]]. Dok je Vasilije ostao zakleti neženja, Konstantin je imao tri ćerke Evdokiju, koja se zamonašila, a zatim Zoju i Teodoru. Konstantin VIII je tek na samrti rešio da se pobrine za sudbinu svojih ćerki i same dinastije i naložio je Teodori da se uda za carigradskog eparha Romana Argira. On je odbila je da se uda za [[Roman III Argir|Romana Argira]] za koga se na kraju udala njena sestra Zoja. Nakon toga Teodora se povukla iz javnog života, ali se [[1029]]. pojavila sumnja da namerava da se uda za bivšeg [[Bugari|bugarskog]] cara [[Presijam II|Presijama II]] i tako omogući svom suprugu da uzurpira tron. Presijam je oslepljen i nateran da prihvati monaški zavet, dok se i Teodora morala zamonašiti i povući u [[manastir]].
Teodora je živela povučeno sve dok [[19. april|19. aprila]] [[1042]]. nije došlo do pobune protiv mladog cara [[Mihajlo V Kalafat|Mihaila V Kalafata]] koji je prethodno proterao svoju usvojiteljku Zoju na [[Prinčevska ostrva]] u [[Mramorno more|Mramornom moru]]. Kao rezultat ove narodne pobune Zoja i Teodora su zajedno postavljene na carski presto. Međutim, dve carice su se toliko loše slagale da se Zoja udala po treći put kako bi carski kolegijum dobio i muškog člana. Njen izbor bio je [[Konstantin IX Monomah|Konstantin Monomah]], za koga se udala [[11. jun|11. juna]] [[1042]], a koji je praktično istisnuo sestre iz vođenja visoke politike, mada su i Zoja i Teodora zadržale carske titule.
Zoja je umrla 1050, a njen treći suprug Konstantin Monomah 11. januara 1055. godine. Kao jedini preostali član [[Makedonska dinastija|Makedonske dinastije]] već sedamdesetogodišnja Teodora je započela sopstvenu vladu. Stara carica je vladala preko sposobnog i beskrupuloznog savetnika Lava Paraspondila koji je želeo da preko Teodore omogući dolazak na presto nekom od svojih favorita. Sa druge strane, patrijarh [[Mihailo Kerularije]] je savetovao carici da se ipak uda i tako se pobrine da predstojeća smena na prestolu prođe što bezbolnije. Ipak, Teodora se teško razbolela 31. avgusta 1056 i umrla je nekoliko dana kasnije. Za svog naslednika imenovala je vremešnog [[Mihajlo VI Stratiotik|Mihaila Vringu]] poznatog pod nadimkom Stratiotik pošto je služio kao logotet zadužen za vojna pitanja. Nakon Teodorine smrti i gašenja Makedonske dinastije, koja je carstvom vladala još od [[867]]. godine, započeo je period konstantnih [[Građanski ratovi u Vizantiji tokom XI veka|građanskih ratova]] koji je okončan tek [[1081]]. dolaskom [[Aleksije I Komnin|Aleksija I Komnina]] na presto.
==Vidi još==
*[[Zoja (carica)]]
{{Rimski carevi}}
[[Kategorija:Vizantijske carice]]
[[Kategorija:Makedonska dinastija]]
[[Kategorija:Istorija Vizantije]]
[[an:Teodora Porfirocheneta]]
[[bg:Teodora (Vizantiйska imperiя)]]
[[ca:Teodora (filla de Constantí VIII)]]
[[cs:Theodora III.]]
[[de:Theodora III.]]
[[el:Θεοδώρα (11ος αιώνας)]]
[[en:Theodora (11th century)]]
[[es:Teodora Porfirogeneta]]
[[fr:Théodora Porphyrogénète]]
[[gl:Teodora Porfiroxénita]]
[[he:תאודורה, קיסרית האימפריה הביזנטית (המאה ה-11)]]
[[it:Teodora di Bisanzio]]
[[ja:テオドラ (東ローマ女帝)]]
[[ko:테오도라 (11세기)]]
[[la:Theodora]]
[[hu:Theodóra bizánci császárnő]]
[[pl:Teodora (cesarzowa bizantyjska)]]
[[pt:Teodora (984)]]
[[ro:Teodora a III-a]]
[[ru:Feodora (vizantiйskaя imperatrica)]]
[[fi:Theodora (1000-luku)]]
[[sv:Theodora Porphyrogenita]]
[[tr:Teodora]]
[[uk:Feodora (vіzantійsьka іmperatricя)]]
[[zh:狄奥多拉女皇]]
| |||