Teofan Ispovednik – razlika između verzija

'''Teofan Ispovednik''' ili '''Teofan Homologet''' ([[Grčki jezik|grč]]. Θεοφανής, [[Latinski jezik|lat]]. ''Theophanes Confessor'', oko [[760]]–[[817]]) bio je vizantijski [[Monaštvo|monah]] i [[Hronografija|hronograf]]. Slavi se kao [[Hrišćanski svetitelji|svetac]] [[12. marta]] u [[Katolička crkva|katoličkoj crkvi]] i [[25. marta]] u [[Pravoslavna crkva|pravoslavnoj crkvi]].

 

 

 

Izvori, koje autor ne navodi, mnogobrojni su. Za [[5. vek]] najviše se služio crkvenim istorijama [[Sokrat Sholastik|Sokrata Sholastika]], [[Sozomen]]a, [[Teodoret]]a. Za [[Iraklije]]vo doba upotrebio je [[Jovan Malala|Malalu]], [[Prokopije|Prokopija]], [[Agatija|Agatiju]], [[Jovan iz Efesa|Jovana iz Efesa]], [[Teofilakt Simokata|Teofilakta Simokatu]] i [[Uskršnja hronika|Uskršnju hroniku]]. Veliki značaj ima deo koji obrađuje [[7. vek|7]]. i [[8. vek]]: svi originalni izvori za taj važan period vizantijske istorije su izgubljeni (na primer tzv. Μέγας χρονογράφος iz 8. veka, hronika [[Trajan Patrikije|Trajana Patrikija]]), tako da jedine vesti o njemu imamo iz Teofanovog i [[Nikifor I (carigradski patrijarh)|Nikiforovog]] dela.

Pisana popularno, narodskim jezikom, Teofanova hronika imala je velikog uticaja na kasniju vizantijsku hronografiju. Zapad se sa njom rano upoznao preko latinskog prevoda [[Papa|papskog]] bibliotekara Anastasija ([[873]]-[[875]]), tako da su i u zapadnu književnost prodrli pojedini njeni delovi.

 

 

Teofanova hronika je nastavljena, ali ne srećno: '''''Teofanov nastavljač''''' (do [[961]]) daleko je manje pouzdan kao istorijski izvor, a ne ni mnogo dobar u čisto [[Književnost|književnom]] smislu, s obzirom na svoj usiljeni [[Panegirik|panegirički]] ton kada govori o [[Makedonska dinastija|Makedonskoj dinastiji]]. Ipak je to jedna od najčuvenijih hronika čiji nastanak pada u drugi period [[Ikonoklazam|ikonoborstva]], a pisac kaže da je delo napisao na molbu cara [[Konstantin Porfirogenit|Konstantina VII Porfirogenita]]. Prve četiri knjige stvarno predstavljaju hronološki nastavak Teofana Homologeta, čija je hronika dopirala do 813. godine, a zatim dolazi 5. knjiga u kojoj je opisan život [[Vasilije I Makedonac|Vasilija I]] i koju je verovatno napisao sam Konstantin VII. Sledeća, 6. knjiga, deli se na dva dela: prvi, od [[886]]. do [[948]], koji je preuzet iz neke druge hronike, te drugi, koji obrađuje vladavinu samog Konstantina VII i jedan deo vlade [[Roman II|Romana II]], do [[961]]. godine. Spisi ove hronike nastali su u razna vremena i od raznih autora. Tu ima i elemenata istorijske kritike, a često dolazi i do protivrečnih informacija o istom događaju i do suprotnih ocena nekih ličnosti, do čega je moglo doći upravo zbog preuzimanja različitih izvora. ''Teofanov nastavljač'' značajan je po tome što prekida sa haotičnim prikazom istorije u vremenskom nizu, već se istorijski događaji izdvajaju i dobijaju organizaciju. I ovde se, naravno, sve interpretira božjom voljom, po tradiciji vizantijske istoriografije. Opšta tendencija hronike je ocrniti [[Mihailo III|Mihaila III]] i uzvisiti Vasilija I, ali se u 6. knjizi odnos prema makedonskoj dinastiji menja.

 

 

* [http://www.deremilitari.org/resources/sources/theophanes.htm The Campaigns of Emperor Herakleios (620-6), according to the Chronicle of Theophanes Confessor] {{Simboli jezika|en|Engleski}}

 

 

[[ar:تيوفان المعرّف]]

[[pl:Teofan Wyznawca]]

[[pt:Teófanes o Confessor]]

[[ru:Феофан Исповедник]]

[[sr:Теофан Исповедник]]