Hilderih – razlika između verzija

Hilderih je rođen oko 456. godine u braku [[Hunerih|Huneriha]]a, sina vandalskog kralja [[Gejserih|Gejseriha]]a, i Eudokije, ćerke [[Zapadno rimsko carstvo|zapadnorimskog]] cara [[Valentinijan III|Valentinijana III]]. Po Gejserihovom zakonu, kraljevska vlast se u Vandalskoj kraljevstvu nasleđivala po principu seniorijata tj najstariji član vladarske porodice je automatski nasleđivao tron. Kada je [[Trasamund]] umro [[6. maj|6. maja]]a 523. godine, Hilderih, koji je već bio u poodmaklim godinama (imao je oko 65) je postao novi kralj.

Kao pristalica [[arijanstvo|arijanstva]] Trasamund je pred kraj života, nakon zalečenja [[Akakijeva šizma|Akakijeve šizme]], prvog velikog crkvenog raskola između [[Rim|Rima]]a i [[Carigrad|Carigrada]]a, postao podozriv prema svojim romanskim i pravoslavnim podanicima. Na samrti je zakleo Hilderiha da ne dozvoli da se pravoslavnom sveštenstvu vrate pređašnje privilegije i crkvena imovina. Međutim, Hilderih se nedugo po stupanju na presto pokazao kao najromanizovaniji među vandalskim kraljevima. Kao unuk rimskog cara odbacio je arijanstvo i prihvatio pravoslavlje i pokazao se kao prijatelj pravoslavnog sveštenstva. Hilderih je dozvolio pravoslavnima da izaberu novog episkopa Kartagine i nakon toga navodno su mnogi Vandali prihvatili pravoslavlje. Vrhunac njegove romanofilske politike bilo je kovanje novca sa likom istočnorimskog ([[Vizantija|vizantijskog]]) cara [[Justin I|Justina I]]. U simboličnom pogledu ovaj potez je označio prihvatanje vrhovne vlasti rimskog cara.

Zbog svojih godina Hilderih nije bio u stanju da lično predvodi vojsku u borbama protiv odmetnutih berberskih (mavarskih) plemena koja su još od kraja 5. veka odbacila vandalsku vlast u zaleđu afričke obale. Hilderih je protiv [[Berberi|Berbera]] poslao jednog od svojih nećaka, Hoamera, ali je ovaj vojni pohod doživeo krah. Kralj je tada angažovao svog sinovca i prestolonaslednika [[Gelimer|Gelimera]]a da pokrene novi pohod na Mavre. Gelimer je bio uspešan i zatim je svoju novostečenu popularnost iskoristio da uz podršku arijanskog plemstva svrgne Hilderiha [[19. maj|19. maja]]a 530. godine.

Nakon što su Hilderih, Hoamer i njihove pristalice utamničene i vizantijski car [[Justinijan I]] je zatražio njihovo oslobađanje. Ustvari, Justinijan je želeo da ''obnovi'' rimsku vlast u zapadnom Mediteranu i tražio je priliku da se umeša u unutrašnje trzavice među Vandalima. Zahvaljujući uklanjanju Amalafride, [[Ostrogoti]] su spremno dozvolili vizantijskom vojskovođi [[Velizar|Velizaru]]u da upotrebi [[Sicilija|Siciliju]] kao bazu za svoj pohod Vandale. Kada se početkom septembra 533. godine Velizar sa 16 000 ratnika iskrcao na obali današnjeg [[Tunis|Tunisa]]a, Gelimer je nerazborito pogubio Hilderiha. Velizar je sada zatražio obnovu rimske vlasti u Africi i krajem marta 534. osvajanje Vandalske kraljevine je završeno.