Wikipedija

1917 – razlika između verzija

Interaktivna pretraga historije
← Starija izmjenaNovija izmjena →
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
VizualnoWikitekst
dop. iz de Wiki (2)
Kolega2357 (razgovor | doprinos)
20.730.146 izmena
m robot kozmetičke promjene
Red 25:
* [[23. 2.]] - [[Mesopotamska kampanja]] generala [[Frederick Stanley Maude|Mauda]]: Britanci se vratili u [[Kut (Irak)|Kut]].
* [[24. 2.]] - SAD dolaze u posjed [[Zimmermanov telegram|Zimmermanovog telegrama]]: Nemačka nudi savezništvo Meksiku i podršku za povratak Teksasa, Novog Meksika i Arizone.
* 24. 2. - [[Milinko Vlahović]] razbio Bugare na [[Bojnik]]u.
* [[26. 2.]] - [[Toplički ustanak]]: ustanici ušli u [[Kuršumlija|Kuršumliju]], [[Kosta Vojnović]] naređuje dva dana kasnije da se digne [[Toplica]].
 
=== Mart/Ožujak ===
* [[2. 3.]] - Oslobođeno [[Prokuplje]], pet dana kasnije i [[Blace]] od Austrougara.
* 2. 3. - [[Jones–Shafrothov zakon]] daje američko državljanstvo [[Portorikanci]]ma.
* [[8. 3.]] (23. 2. po j.k.) - Počinje [[Februarska revolucija]] u Rusiji: štrajk i neredi za hleb u Petrogradu.
* 8. 3. - Početak bugarskog napada na topličke ustanike, austrougarski od 12. 3..
* 8. 3. - Britanci [[Pad Bagdada (1917)|zauzeli Bagdad]].
* [[11. 3.]] - Šef vlade Meksika [[Venustiano Carranza]] izabran za predsednika (do [[1920]]).
* [[14. 3.]] - Razbijen jedan austrougarski odred kod Blaca ali Bugari ušli u Prokuplje.
Red 39:
* [[16. 3.]] - Austrougari u Kuršumliji - zvanične akcije još desetak dana uz teške represalije, ukupno 20.000 ubijenih. Otpor se nastavlja i dalje (Vojinović na Kopaoniku, Vojin Marjanović kod Aleksandrovca itd.), do jeseni čete u svim krajevima Srbije.
* [[17. 3.]] - Objavljen manifest označenog cara Mihaila II: poziva narod da se prikloni Privremenoj vladi, prihvatiće presto ako tako odluči predviđena Konstituanta.
* 17. 3. - U Kijevu osnovana ukrajinska [[Centralna Rada]] na čelu sa [[Mihajlo Gruševski|Mihajlom Gruševskim]].
* [[25. 3.]] - [[Gruzijska pravoslavna crkva]] se odvaja od ruske.
* [[26. 3.]] - [[Prva bitka kod Gaze]]: Britanci ušli u [[Gaza (grad)|grad]] ali se morali povući.
Red 61:
* 14 - [[15. 5.]] - [[Bitka u Otrantskim vratima]]: uspjeh [[Austro-ugarska ratna mornarica|Austro-ugarske ratne mornarice]] u svojoj najvećoj bitci, protiv [[Otrantski baraž|Otrantskog baraža]].
* [[15. 5.]] - Predsednik vlade Matanović kralju [[Nikola I. Petrović Njegoš|Nikoli]]: "krajnje vrijeme" za ujedinjenje sa Srbijom, ali on to i dalje izbegava.
* 15. 5. - [[Philippe Pétain]] postaje komandant francuske vojske, prvi zadatak je oporavak borbenog morala.
* [[18. 5.]] - Zakon o selektivnoj službi (''Selective Service Act'') daje predsedniku SAD ovlašćenje da regrutacijom stvori nacionalnu vojsku za učešće u ratu (počinje u junu).
* [[23. 5.]] - Italijanska vojska povratila kontrolu nad [[Milano]]m od anarhista i antiratnih revolucionara, 50 mrtvih.
Red 77:
* [[8. 6.]] - Katastrofa u rudniku Speculator u Montani, stradalo 168 rudara.
* [[11. 6.]] - Grčki kralj [[Konstantin I (Grčka)|Konstantin I]] napušta zemlju pod pritiskom Antante, presto dobija sin [[Aleksandar (Grčka)|Aleksandar]] (do [[1920]]). [[Elefterios Venizelos|Venizelosova]] vlada je proširena na celu zemlju.
* 11. 6. - Nakon Matanovićeve ostavke, novi crnogorski predsjednik vlade u izbjeglištvu je [[Evgenije Popović]] (lojalan Nikoli).
* [[13. 6.]] - Bombarderi [[Gotha G.IV]] izveli prvi avionski napad na London - 162 mrtvih, uključujući 16 dece u osnovnoj školi.
* [[23. 6.]] - Regent [[Aleksandar I. Karađorđević|Aleksandar]] imenovao homogenu radikalsku vladu u izbeglištvu (demokrate Davidović, Drašković i Marinković istupili zbog osude Apisa).
* 23. 6. - [[Ukrajinska Narodna Republika|Ukrajinska]] Centralna Rada proglašava autonomiju u okviru Rusije.
* [[26. 6.]] - Streljanje [[Crna ruka|Crnorukaca]] - pukovnik [[Dragutin Dimitrijević Apis]] i majori [[Ljubomir Vulović]] i [[Rade Malobabić]] (biće rehabilitovani [[1953]]).
* [[29. 6.]] - [[Antun Mihalović]] imenovan hrvatskim banom (do [[1919]], posljednji ban).
Red 94:
* [[17. 7.]] - Britanska kraljevska kuća promenila je svoje ime [[Kuća Saxe-Coburg and Gotha|Saxe-Coburg and Gotha]] u [[Dinastija Windsor|Windsor]] zbog antinemačkog raspoloženja u zemlji.
* [[20. 7.]] - [[Krfska deklaracija]] kojom su [[Jugoslavenski odbor]] i [[Srbija|srpska]] vlada u izbjeglištvu dogovorile principe na temelju kojih će se stvoriti buduća [[Kraljevina SHS]].
* 20. 7. - Austrougarska akcija protiv Koste Vojnovića na Jastrepcu.
* 20. 7. - Parlament [[Velika Kneževina Finska|Finske]] objavljuje da preuzima carski suverenitet - ruska privremena vlada to ne priznaje i ubrzo raspušta parlament.
* [[21. 7.]] - [[Aleksandar Kerenski]] na čelu ruske privremene vlade (do novembra).
* [[22. 7.]] - [[Sijam u Prvom svetskom ratu|Sijam]] objavio rat Centralnim silama.
Red 130:
* [[2. 11.]] - [[Balfourova deklaracija]]: Britanija podržava jevrejski nacionalni dom u Palestini uz razumevanje da prava ostalih neće biti ugrožena.
* [[7. 11.]] (25.10. po j.k.) - '''[[Oktobarska revolucija]]''' u [[Rusija|Rusiji]] kojom je uspostavljen prvi [[komunizam|komunistički]] režim na svijetu; ovo se smatra i početkom [[Ruski građanski rat|Ruskog građanskog rata]] (do [[1922]]-23). Nova vlada se zove [[Savet narodnih komesara]], jedna od njih je i žena, [[Aleksandra Kolontaj]].
* 7. 11. - Britanci zauzeli [[Gaza (grad)|Gazu]].
* [[8. 11.]] - Boljševička vlast objavila [[Dekret o zemlji]].
* [[10. 11.]] - Italijani nakon povlačenja zauzeli novi položaj na [[Piave|Pijavi]].
* [[15. 11.]] - "Noć terora" u Virdžiniji: u zatvoru pretučene [[sufražetkinje]] iz grupe ''Silent Sentinels''.
* [[16. 11.]] - Britanci zauzeli [[Jafa|Jafu]].
* 16. 11. - [[Georges Clemenceau]] na čelu francuske vlade (do 1920).
* [[20. 11.]] - [[7. 12.]] - [[Bitka kod Cambraia]], razglašena kao prva u kojoj su masovno korišćeni tenkovi - početni britanski dobici uglavnom izgubljeni u nemačkom kontranapadu.
* [[20. 11.]] - Nakon [[Kijevski boljševički ustanak|Kijevskog boljševičkog ustanka]], [[Ukrajinska Narodna Republika|Ukrajina]] proglašena republikom u okviru Rusije (?).
Red 141:
* [[24. 11.]] - Devetorica policajaca u [[Milwaukee, Wisconsin|Milwaukeeju]] poginula od bombe.
* [[25. 11.]] (12. 11. po j.k.) - Održani izbori za [[Ruska ustavotvorna skupština|Rusku ustavotvornu skupštinu]] (zakazani pre oktobarskog udara): 370 mandata za [[Eseri|Esere]] (Socijalističke revolucionare), 175 za [[Boljševici|Boljševike]] (jaki u urbanim sredinama i među vojnicima), mnogo manje za ostale.
* 25. 11. - [[Bitka kod Ngomanoa]]: Nemci iz [[Nemačka istočna Afrika|Tanganjike]] porazili Portugalce u [[Portugalska istočna Afrika|Mozambiku]].
* [[26. 11.]] - U Montrealu osnovana [[NHL]].
 
Red 149:
* [[5. 12.]] - Vojni udar [[Sidónio Pais|Sidónija Paisa]] u Portugalu.
* [[6. 12.]] - {{flag|Finska}} proglasila nezavisnost od Rusije.
* 6. 12. - Sudar i požar na francuskom brodu s teretom eksploziva izaziva [[Eksplozija u Halifaxu|eksploziju u Halifaxu]], procenjene snage između 2,4 i 2,9 kilotona TNT, najjača pre nuklearnog doba, poginulo oko 2.000 ljudi.
* [[7. 12.]] - SAD objavile rat Austrougarskoj.
* [[11. 12.]] - Gen. [[Edmund Allenby]] ulazi u [[Jerusalim]] (opasnost za grad traje do 30. 12.).
* [[12. 12.]] - [[Železnička nesreća u Saint-Michel-de-Maurienne]]: voz sa vojnicima iskliznuo iz šina u Francuskoj i zapalio se - 700 mrtvih.
* [[15. 12.]] - Primirje na ruskom frontu, pregovori počinju 22. 12.
* [[17. 12.]] - [[Kosta Vojnović]] stradao u borbi sa Bugarima u selu Grgure kod [[Blace|Blaca]].
Red 211:
* [[15. 10.]] - [[Arthur M. Schlesinger, Jr.]], historičar († [[2007]])
* [[17. 10.]] - [[Mak Dizdar]], bosanski pesnik († [[1971]])
* 17. 10. - [[Sumner Locke Elliott]], australijski pisac
* [[21. 10.]] - [[Dizzy Gillespie]], džez-trubač († [[1993]])
* [[22. 10.]] - [[Joan Fontaine]], glumica († [[2013]])
Red 243:
* [[Nobelova nagrada za mir|'''Mir''']]: [[Međunarodni odbor Crvenog križa]]
 
== Reference ==
{{reference}}
 
Izvor: https://sh.wikipedia.org/wiki/1917