1665 – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
dop. iz de, bs, hu Wiki |
dop. iz rastko.rs i proleksis |
||
Red 5:
__NOTOC__
== Događaji ==
===Januar/Siječanj – Mart/Ožujak ===
* [[5. 1.]] - U Parizu izlazi ''[[Journal des sçavans]]'', prvi naučni časopis u Evropi.
* 5. 1. - Ugarski nador [[Ferenc Wesselényi]] zvanično protestuje zbog [[Vašvarski mir|Vašvarskog mira]], ove godine se tajno sastaje sa zaverenicima (→ [[Zrinsko-frankopanska urota]]).
* [[24. 1.]] - [[Petar Zrinski]] imenovan hrvatskim banom, službeno tek od [[1668]].
* 4. 3. - Počinje [[Drugi anglo-holandski rat]].
Linija 12 ⟶ 14:
* 6. 3. - Izlazi prvi broj ''[[Philosophical Transactions of the Royal Society]]'' - prvi naučni časopis na engleskom, posvećen isključivo nauci.
===April/Travanj – Jun/Lipanj ===
* [[4. 4.|4]] - [[6. 4.]] - U [[Sarajevo|Sarajevu]] tri dana pada snijeg što će izazvati poplavu<ref name="suop">[http://www.sarajevo.ba/ba/article.php?pid=6 Sarajevo u osmanskom periodu], sarajevo.ba</ref>.
* april - Počinje [[Velika londonska kuga]]. U ovom mesecu je bila vidljiva kometa C/1665 F1.
* [[13. 6.]] - Pomorska [[Bitka kod Lowestofta]] je engleska pobeda nad Holanđanima.
* jun - Nezapamćena kiša poplavila Sarajevo<ref name="suop"></ref>.
* [[17. 6.]] - [[Rat Portugalske restauracije]]: [[Bitka kod Montes Clarosa]] je odlučujuća portugalska pobeda nad Špancima.
===Jul/Srpanj – Septembar/Rujan ===
* 7. 7. - Engleski kralj [[Karlo II., kralj Engleske|Čarls II]] napušta London, bežeći od kuge.
Linija 28 ⟶ 33:
* [[22. 9.]] - U [[Versajski dvorac|Versaju]] izveden [[Molière|Molièrova]] komedija ''[[L'Amour médecin]]''.
===Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac ===
* 10. 10. - [[Petro Dorošenko]] je novi hetman ukrajinskih kozaka na Desnoj obali (do [[1672]]).
* [[21. 10.]] - Hetman Leve obale [[Ivan Brjuhovecki]] sklopio [[Moskovski članci (1665)|Moskovske članke]] kojim njegova oblast dolazi pod rusku kontrolu.
* [[29. 10.]] - [[Bitka kod Mbwile]] je portugalska pobeda nad [[Kraljevina Kongo|Kraljevinom Kongo]] - ubijen je i kralj Konga [[António I (Kongo)|António I]], u zemlji dolazi do dugog [[Građanski rat u Kraljevini Kongo|građanskog rata]].
Linija 34 ⟶ 42:
===Kroz godinu===
[[Datoteka:Johannes Vermeer - Girl with a Pearl Earring (1660s) after restoration (802 × 923).jpg|mini|150px|[[Devojka sa bisernom minđušom]]]]
* Križevački veliki sudac [[Stefan Osmokruhović]] diže pobunu protiv austrijskih oficira.
* Knjiga engleskog diplomate [[Paul Rycaut|Paula Rycauta]] ''The Present State of the Ottoman Empire'': turske jedinice koje prolaze kroz Srbiju više nalikuju pljačkaškim hordama negoli regularnoj vojsci<ref>Suvajdžić, Boško (2003). [http://www.rastko.rs/knjizevnost/usmena/bsuvajdzic-uskoci.html Hajduci i uskoci u narodnoj poeziji]. rastko.rs</ref>.
* Knjiga ''Physicomathesis de lumine, coloribus, et iride, aliisque annexis'' [[Francesco Maria Grimaldi|F. M. Grimaldija]]: [[difrakcija]] svetlosti.
* [[Šabtaj Cvi]] se proglasio za [[mesija|mesiju]].
* Poljski plemić [[Jerzy Sebastian Lubomirski]] započinje pobunu (''rokosz'') protiv kralja [[Jan II Kazimir|Jana II Kazimira]].
* [[Jean-Baptiste Colbert]] postaje [[glavni kontrolor finansija]] Francuske (do smrti [[1683]]); iste godine osnovana Kraljevska manufaktura za stakla i ogledala (današnji [[Saint-Gobain]]).
* Počinje francuska kolonizacija ostrva [[Reunion]].
* Prva pojava lika [[Pierrot]] iz [[Commedia dell'arte]].
* {{circa}} - [[Jan Vermeer|Vermeerova]] slika [[Devojka sa bisernom minđušom]].
* {{circa}} - [[Isaac Newton]] generalizovao [[Binomna teorema|Binomnu teoremu]].
| |||