Akropolj (Atina) – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
Nema sažetka izmjene |
mNema sažetka izmjene |
||
Red 16:
[[Datoteka:Athens Acropolis.jpg|thumb|300px|Brdo Akropolj u [[Atina|Atini]]]]
[[Datoteka:Akropolis by Leo von Klenze.jpg|thumb|300px|Rekonstrukcija Akropolja, slika Lea van Klenca]]
'''Akropolj''' ([[Antički grčki jezik|antgrč.]] ''ἀκρόπολις'' [''akrópolis''] – akropolis
Najveće i najljepše svetilište stare Atine, posvećeno boginji Atini, dominira centar modernog grada Atine, sa stjenovitog uzvišenja.Atina je bila i jedan od najmocnijih jonskih polisa. Nalazila se na poluostrvu Atici. Atinu su osnovali Jonjani 1000. godine pne.. Najslavljeniji mitovi stare Atine, religiozni festivali, najraniji kultovi, kao i drugi važni događaji u istoriji grada, su svi povezani sa Akropoljom. Spomenici i građevine Akropolja su u harmoniji sa svojim prirodnim okruženjem. U ovim jedinstvena djelima antičke arhitekture, kombinuju se različiti stilovi klasične grčke arhitekture i umjetnosti, koji su vjekovima utjecali na mnoge druge kulture i umjetnosti. Akropolj iz 5. vijeka pne., je slikovit primjer raskoša, moći o bogatstva Atine u zlatnom dobu Perikla.
Red 29:
Ostaci prvih naselja na Akropolju datiraju još iz perioda neolita. Tokom vekova, stenovito brdo je neprekidno korišćeno bilo kao kultno mjesto, bilo za stanovanje ili i jedno i drugo. Natpisi na mnogim dragocenim ponudama svetilištu [[Atena (mitologija)|Atine]] (bronzane i glinene statue i vaze) navode da je kult boginje zaštitnice grada ustanovljen još u arhajskom periodu (650–480. pne.).
Komadi keramike iz doba neolita (4000/3500-3000. godine pne.) i u blizini Erehteona, ranog i srednjeg bronzanog doba, pokazuju da je brdo bilo nastanjeno još u tom ranom periodu. Zid utvrđenja oko Akropolja je izgrađen oko 13 vijeka pne., kada je utvrđenje postalo centar Mikenskog kraljevstva. Dijelovi zida tog ranog utvrđenja su dijelomično očuvani u kasnijim dogradnjama, te se njegova istorija može prilično precizno utvrditi. Akropolj je postao svetilište u 8. vijeku pne., uspostavljanjem kulta Atini Polias, čiji se hram nalazi na severoistočnom delu uzvišenja. Svetilište se razvijalo u periodu vladavine [[Pizistrat]]a, polovinom 6. veka pne., kada je uspostavljen najveći religijski festival grada, Panatinaja i kada su izgrađene prve monumentalne građevine Akropolja, takozvani
Polovinom petog veka pre nove ere, kada je Akropolj postao sedište Atinske lige i Atina najveći kulturni centar antičkog doba, Perikle je započeo veoma ambiciozan građevinski poduhvat, koji je trajao tokom cele druge polovine petog veka pne.. Atinjani i stranci su radili zajedno na ovom projektu, za nadnicu u visini od jedne drahme. Najvažnije građevine Akropolja koje se danas mogu vidjeti, Partenon, Propalaja, Erehteon i hram Ateni Nike, su podignuti u tom periodu pod vođstvom najboljih arhitekata, skulptora i umetnika svoga vremena. Hramovi na sjevernoj strani Akropolja, bili su rezervisani za rane atinske kultove i olimpijske bogove, dok je južni dio Akropolja posvećen kultu Atini u njenim različitim oblicima, kao što je Polijas (zaštitnica grada), Parteno, Palas, Promako (boginja rata), Ergane (boginja ručnog rada) i Nike (pobjednica). Poslije [[peloponeski rat|peloponeskog rata]], 404. godine pne., i do kraja 1. vijeka pne., nisu građene druge bitnije građevine u Akropolju. 27. godine pne., istočno od Partenona, podignut je mali hram posvećen Avgustu i Rimu. U rimsko doba, iako su druga grčka svetilišta pljačkana i oštećivana, Akropolj je nastavio da privlači raskošne pobožne darove vjernosti. Poslije invazije herula, u 3. vijeku, izgrađen je novi zid utvrđenja, sa dvije kapije na zapadnoj strani. Jedna od njih, takozvana Bolova kapija, koja je dobila ime po francuskom arheologu iz devetnaestog vijeka, je sačuvana do danas.
Red 61:
== Muzej Akropolja ==
Muzej je smješten jugoistočno od uzvišenja Akropolja. U njemu se čuvaju arheološki eksponati po hronologiji svog nastanka, počevši od Arhajskog (800–600. godine pne.), preko Klasičnog (500–400. godine pne.) i Helenističkog (300. godine pne.) do Rimskog perioda. Među mnogobrojnim drugim istaknutim umetničkim delima koja su smeštena u 9 prostorija muzeja, tu se nalaze skulpture i reljefi, koji pripadaju [[friz]]evima, [[pediment]]ima, i [[metopa]]ma, Partenona, Erehteona i hrama Atine Nike. Takođe se može vidjeti i zbirka
== Vanjske veze ==
| |||