1709 – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
→Događaji: dop. iz proleksis i rastko |
|||
Red 6:
== Događaji ==
=== Januar/Siječanj – Mart/Ožujak ===
[[Datoteka:Winter1709.png|mini|left|150px|Temperaturna anomalija, zima 1708-09.]]
* Zima 1708/09. u Evropi se smatra najhladnijom u 500 godina.
* U Francuskoj je zavladala glad, broj mrtvih se procenjuje na 600.000. U kombinaciji sa troškovima rata, dolazi do finansijske krize.
* [[1. 2.|1]]/[[2. 2.]] - Britanski pomorac [[Woodes Rogers]] na jednom od [[otok]]a [[Juan Fernández (arhipelag)|Arhipelaga Juan Fernandez]] u [[Pacifik]]u pronalazi i spašava nasukanog škotskog gusara [[Alexander Selkirk|Alexandera Selkirka]], a što je događaj koji će kasnije postati predložak za znameniti roman ''[[Robinson Crusoe]]''.
* [[19. 2.]] - Umro japanski šogun [[Tokugawa Tsunayoshi]], nasleđuje ga nećak [[Tokugawa Ienobu|Ienobu]] (do 1712).
* [[28. 3.]] - [[Johann Friedrich Böttger]] obavestio kralja o otkriću načina proizvodnje [[porcelan]] - Böttger je sarađivao sa, prošle godine preminulim, [[Ehrenfried Walther von Tschirnhaus]]om.
=== April/Travanj – Jun/Lipanj ===
* maj - [[Savatije Ljubibratić]], raniji zahumski mitropolit i poglavar crkve u Boki kotorskoj, obaveštava vernike u Dalmaciji o svom izboru za "državnog arhijereja" po dopuštenju mletačkog dužda<ref>''Istorija s. n.'' IV-2, 46</ref>
=== Jul/Srpanj – Septembar/Rujan ===
* [[8. 7.]] - [[Veliki sjeverni rat]]: [[Bitka kod Poltave]] u kojoj [[Rusko Carstvo|ruske]] snage pod carem [[Petar Veliki|Petrom Velikim]] razbijaju [[Švedska|švedsku]] vojsku kralja [[Karlo XII od Švedske|Karla XII]] te tako konačno zaustavljaju švedski pokušaj osvajanja Rusije; bitka, u kojoj je gotovo cjelokupna švedska vojska prisiljena na predaju, predstavlja prekretnicu rata i kraj Švedske kao evropske [[velesila|velesile]]; kralj Karlo XII, pak, uspijeva pobjeći i pronaći utočište na području [[Osmansko Carstvo|Osmanskog Carstva]].
* [[27. 7.]] - Japanski car [[Higashiyama]] abdicira, nasleđuje ga sin [[Nakamikado]] (do 1735) - car je u ovo vreme samo figura.
* leto - Patrijarh [[Kalinik I Skopljanac|Kalinik]] otvara u Skoplju spor protiv Masfud-age iz Krive reke koji ga je držao 30 dana u prištinskom zindanu; u septembru odlazi u Carigrad gde je izvadio hućum protiv muteselima Tahir-paše Mahmudbegovića, koji su mu iznuđavali novac.<ref>''Istorija s. n.'' IV-1, 535</ref>
* [[8. 8.]] - Kralj [[Stanisław Leszczyński]] napustio Poljsku (vratiće se 1733-36).
* [[11. 9.]] - [[Bitka kod Malplaqueta]] je najkrvavija bitka stoleća i Pirova Marlboroughova pobeda nad maršalom Villarsom na severu Francuske, sa duplo više žrtava nego među poraženima.
* septembar - U Ljubljani se nalazi dvorska komisija koja ispituje uzroke čestih nemira u Lici, Krbavi pa i Karlovačkom generalatu - Srbi se žale na upravu Komore, traže priključenje generalatu, isto misle i Hrvati.<ref>''Istorija s. n.'' IV-1, 71</ref> Karlovački graničari su se bunili ove godine zbog neisplaćenog "lena".<ref>''Istorija s. n.'' IV-1, 76</ref>
=== Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac ===
* [[8. 10.]] - Torunjski ugovor: obnovljen savez između Rusije i Poljske-Litvanije, ponovo pod vlašću [[August II Jaki|Augusta II]] (do 1733).
* [[12. 10.]] - Odlučeno o osnivanju rudarskog grada u Meksiku, kasnije poznatog kao [[Chihuahua, Chihuahua|Chihuahua]].
* 30. 10. - [[Mitropolit beogradski Mojsije|Mojsije Petrović]] posvećen u Peći za mitropolita [[Mitropolija dabrobosanska|dabrobosanskog]] - u Sarajevo stiže oko 19. novembra ali kratko se zadržava.
* novembar (krajem oktobra po j.k.) - Crkveni sabor u Peći, prisutan je i crnogorski vladika Danilo.<ref>[https://www.rastko.rs/rastko-bl/istorija/corovic/istorija/6_10_l.html Oslobođenje Crne Gore]. rastko.rs</ref>
* [[22. 12.]] - Gusarska ekspedicija [[Woodes Rogers|Woodesa Rogersa]] zarobila španski galeon ''Nuestra Señora de la Encarnación y Desengaño'' blizu Donje Kalifornije, tri dana kasnije ne uspeva zauzeti mnogo veći brod ''Nuestra Señora de Begoña''.
=== Kroz godinu ===
Linija 22 ⟶ 43:
* Kuga zahvatila velike delove Ugarske.<ref>''Istorija s. n.'' IV-1, 84-5</ref>
* Iguman Hadži Visarion i bratstvo manastira Rakovice obnovili, "bez fermana", kosmajski [[manastir Tresije]]<ref>''Istorija s. n.'' IV-1, 538</ref>.
* Umro [[Bačka eparhija|bački]] episkop Stevan Metohijac.
* U Beču podignut [[Theater am Kärntnertor]].
== Rođenja ==
| |||