1962 – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
→Događaji: dop. iz HU OSA - ostatak |
|||
Red 12:
=== Januar/Siječanj ===
* [[1. 1.]] - {{flagicon|Samoa}} [[Samoa|Zapadna Samoa]] nezavisna od uprave [[Novi Zeland|Novog Zelanda]].
* [[2. 1.]] - "Rat jastoga" između Francuske i Brazila: zaplenjen je francuski brod nedaleko od brazilske obale, obe mornarice imaju plovila u regionu.
* [[4. 1.]] - U [[Južni Vijetnam|Južnom Vijetnamu]] odlučeno da krene [[Program strateških zaselaka]] (ili Taylor-Staleyjev plan) - preseljeno preko 4 miliona ljudi, često prisilno, program propao do 1963.
* [[5. 1.]] - Narodni odbor grada Beograda zabranio saobraćaj zaprežnim vozilima ulicama grada.
Linija 22 ⟶ 23:
* [[13. 1.]] - [[Narodna Republika Albanija|Albanija]] potpisuje trgovački sporazum sa [[NR Kina|NR Kinom]]: novi savez, nakon što su raskinute veze sa SSSR.
* [[15. 1.]] - U grčkoj Makedoniji pronađen [[Papirus iz Dervenija]], najstariji rukopis u Evropi, iz oko [[340. pne.]].
* 15. 1. - Bitka u Arafurskom moru: Holanđani sprečili indonezijske torpedne čamce da iskrcaju infiltratore na Zapadnu Novu Gvineju (Dan okeanske dužnosti u Indoneziji).
* januar - Delegacija sovjetskih pisaca u Jugoslaviji - različiti pogledi na književnost.<ref>[http://hdl.handle.net/10891/osa:8b8a13ef-82b8-4cab-a002-e06c834ce556 "Soviet Writers Delegation Frustrated in Yugoslavia"], 7 August 1962. HU OSA 300-8-3-9597</ref>
* 16 - 19. 1. - Vojni udar i kontraudar u [[Dominikanska Republika|Dominikanskoj Republici]], predsednika protiv nove vlade. [[Joaquín Balaguer]] odlazi u egzil, biće opet predsednik 1966-78. i 1986-96.
* [[20. 1.]] - Bugarski MiG-17 pao kod Acquaviva delle Fonti u Italiji nakon osmatranja raketne baze sa "Jupiterima".
* [[22. 1.]] - [[Organizacija Američkih Država]] suspendovala članstvo Kube, na inicijativu SAD.
Linija 55 ⟶ 57:
* [[3. 3.]] - [[Datoteka:Flag of the British Antarctic Territory.svg|25px|border]] Formiran [[Britanski antarktički teritorij]] - 1.709.400 km².
* [[4. 3.]] - Caledonian Airways Flight 153: avion pao u Kamerunu, na etapi kružnog leta Luksemburg-Mozambik - 111 mrtvih.
* [[6. 3.]] - [[Komunistička partija Indonezije|Komunistički]] lideri [[D. N. Aidit]] i [[Njoto]] ušli u indonežansku vladu kao ministri bez portfelja.
* [[7. 3.]] - Objavljeno da je Austrija ponudila da primi 10.000 radnika iz FNRJ - ova ponuda je odbijena, ali sporazum će biti postignut 1964. U zemlji zvanično ima 200.000 "osoba u potrazi za poslom".<ref>[http://hdl.handle.net/10891/osa:d9a8b791-b922-4c9e-ae93-c752c9d5a03f "Yugoslav-Austrian Labor Agreement Pending"], 8 March 1962. HU OSA 300-8-3-15709</ref>
* [[13. 3.]] - [[Operacija Northwoods]]: sekretaru odbrane [[Robert McNamara|McNamari]] predstavljena [[operacija pod lažnom zastavom]] protiv Kube, on je odbacuje. U toku je [[Operacija Mongoose]].
* 13. 3. - Grčka suspendovala sporazum o granici sa FNRJ, nakon promocije kulturne kampanje kod Egejskih Makedonaca.
* [[14. 3.]] - Amnestija većine političkih protivnika jugoslovenskog režima, uključujući pripadnike gubitničkih formacija iz Drugog svetskog rata, osim onih koji su činili zločine - navodno utiče na 150.000 emigranata i 1000 zatvorenika<ref name="Col"/>.
* 14. 3. - U Ženevi započeo rad Komiteta osamnaest nacija o razoružanju (do 1969).
* [[14.3.|14]]-[[16. 3.]] - (Tajna) Proširena sednica Izvršnog komiteta CK [[SKJ]] - rasprava o decentralizaciji i krizi međurepubličkih odnosa; govori se o šovinizmu i nacionalnom partikularizmu.
* [[16. 3.]] - [[Kosmos-1]] je prvi sovjetski satelit iz [[Program Kosmos|programa Kosmos]] (u avgustu 2019. lansiran broj 2539 itd.).
Linija 68 ⟶ 72:
* [[22. 3.]] - [[J. Edgar Hoover]] obaveštava predsednika Kennedyja da je njegova ljubavnica [[Judith Exner]] u vezi sa mafijašima [[Sam Giancana|Samom Giancanom]] i [[John Roselli|Johnom Rosellijem]] - Kennedy prekida vezu.
* [[22. 3.]] - Smenjen je [[Anibal Escalante]], uticajni sekretar Integrisanih revolucionarnih organizacija na Kubi - popušta "staljinistička atmosfera".
* 22. 3. - Operacija Sunrise: Južnovijetnamci započinju ofanzivu protiv Vijetkonga u provinciji Bình Dương (→ [[Željezni trokut]]), koja obuhvata i [[Program strateških zaselaka]], izoliranje seljaka od ustanika putem preseljavanja u utvrđena sela - kontraproduktivno.
* [[23. 3.]] - [[HE Kokin Brod]] (22,5 MW), jedna od limskih HE, priključena na mrežu (prva sinhronizacija).
* [[24. 3.]] - Tokom posete Kaliforniji, preds. Kennedy je prespavao kod [[Bing Crosby|Binga Crosbyja]] umesto [[Frank Sinatra|Franka Sinatre]], jer se ovaj družio sa mafijašima. Navodno jedini seksualni susret JFK i Marilyn Monroe.
Linija 99 ⟶ 103:
=== Maj/Svibanj ===
* [[1. 5.]] - Na prvomajskoj paradi u Beogradu prvi put prikazani novouvezeni sovjetski tenkovi T-54.<ref>[http://www.srpskioklop.paluba.info/t55/opis.htm Tenk T-55]. srpskioklop.paluba.info</ref>
* 1. 5. - Bérylski incident: u nuklearnoj probi u alžirskoj Sahari došlo do oslobađanja materijala i ozračivanja prisutnih.
* [[2. 5.]] - OAS detonirao auto-bombu u luci grada Alžira i pucao sa okolnih zgrada na preživele - 200 mrtvih.
* [[3. 5.]] - Železnička nesreća u Mikawashimi: u sudaru tri voza blizu Tokija stradalo 160 osoba.
Linija 127 ⟶ 132:
* 30. 5. - Na posvećenju nove katedrale u [[Coventry]]ju izveden [[Benjamin Britten|Brittenov]] "[[Ratni rekvijem]]".
* [[31. 5.]] - [[Adolf Eichmann]] obešen u [[Izrael]]u.
* 31. 5. - [[Zapadnoindijska federacija]], savez britanskih kolonija u Karibima, raspala se posle samo četiri godine.
=== Jun/Juni/Lipanj ===
Linija 145 ⟶ 151:
* [[14. 6.]] - Prva žrtva [[Bostonski davitelj|Bostonskog davitelja]] - ukupno 13 žena do januara 1964.
* [[15. 6.]] - [[Studenti za demokratsko društvo]] održali prvu nacionalnu konvenciju, izdali Port Huronsku izjavu.
* 15. 6. - [[Acre (federalna brazilska država)|Acre]] je brazilska država, najzapadnija.
* [[16. 6.]] - Magazin ''The New Yorker'' objavljuje prvi ulomak knjige ''Silent Spring'' [[Rachel Carson]] (objavljena u septembru) - skrenuta je pažnja javnosti na uticaj pesticida na okolinu.
* [[17. 6.]] - U Čileu završeno [[FIFA Svjetsko prvenstvo 1962.|svetsko prvenstvo u fudbalu]]: Brazil - Čehoslovačka 3:1. Dan ranije, Jugoslavija izgubila od domaćina 1:0.
Linija 164 ⟶ 171:
* [[2. 7.]] - U [[Rogers, Arkansas]] otvorena prva [[Walmart]] radnja.
* [[5. 7.]] - {{flag|Alžir}} proglasio nezavisnost, nakon osam godina rata.
* 5 - 7. 7. - Oranski masakr: sukob Arapa i Franko-Alžiraca u [[Oran]]u odnosi najmanje 95 žrtava. Ubrzan je egzodus Franko-Alžiraca (''Pied-Noir''), do 1964. ih odlazi preko 800.000. Odlazi i preko 150.000 [[harki]]ja, muslimanskih Alžiraca koji su se borili za Francusku, dok ih je najmanje 30.000 ubijeno. U zemlji dolazi do "leta nesloge", sukoba između frakcije Privremene vlade i vojnih snaga "Klana iz Užde".
* [[6. 7.]] - Potpredsednik Ranković otvorio novu halu fabrike automobila u Kragujevcu.<ref>[https://www.vreme.com/cms/view.php?id=1047484 Prvi put s ocem u Zavodu]. vreme.com</ref>
* 6. 7. - U Moskvi potpisan trgovački protokol između SSSR i FNRJ: predviđeno uvećanje trgovine, ali sitno u poređenju sa trgovinom FNRJ sa zapadom.<ref>[http://hdl.handle.net/10891/osa:3b50a950-d079-4637-a892-edbd209c2017 "Yugoslav Trade"], 9 July 1962. HU OSA 300-8-3-9602</ref>
Linija 213 ⟶ 220:
* [[8. 9.]] - Stigla prva pošiljka ofanzivnih sovjetskih raketa na Kubu ([[R-12 Dvina]]).
* [[9. 9.]] - Tajvanski (Republika Kina) [[U2]] oboren iznad NR Kine.
* 9. 9. - [[Houari Boumédiène]] stiže sa graničnom vojskom u grad Alžir - poraz frakcije Prelazne vlade.
[[Datoteka:Emlékmű, Podgora - panoramio.jpg|mini|110px|"[[Galebova krila]]"]]
* [[10. 9.]] - Predsjednik Tito otkrio spomenik "[[Galebova krila]]" u Podgori, kod Makarske.
Linija 226 ⟶ 234:
* 26. 9. - Prva epizoda ''[[The Beverly Hillbillies]]'' - 274 epizode do 1971.
* [[27. 9.]] - Bujica u Barceloni odnosi stotine života.
* 26. 9. - [[Ahmed Ben Bella]] formira prvu vladu Alžira (do 1963, predsednik do 1965), Boumédiène je ministar odbrane (šef države i vlade od 1965. do 1978. odn. '77).
* [[29. 9.]] - Iz SAD lansiran prvi kanadski satelit [[Alouette 1]].
* [[30. 9.]] - Crnac [[James Meredith]] je u pratnji saveznih šerifa došao na kampus Univerziteta Misisipi, radi sutrašnjeg upisa - iste večeri počinju neredi.
Linija 234 ⟶ 242:
* [[1. 10.]] - [[Johnny Carson]] postaje stalni voditelj [[The Tonight Show]]-a (do 1992), istog dana počinje ''[[The Merv Griffin Show]]'' (1962-63, 1965-86).
* 1. 10. - [[Zapadna Papua]] prelazi pod privremenu upravu UN (od maja deo Indonezije) - prvi put da UN upravlja nekom teritorijom.
* [[2. 10.]] - Alžirci uspostavljaju kontrolu nad [[Tinduf]]om, koji želi i Maroko (→ [[Veliki Maroko]]).
* [[3. 10.]] - Pušten u saobraćaj novi [[Pančevački most]] u Beogradu.
* [[5. 10.]] - Bitlsi izdali svoj prvi singl i hit, ''[[Love Me Do]]''.
Linija 247 ⟶ 256:
* 14. 10. - Posmrtni ostaci 441 crvenoarmejca preneti u spomen-kosturnicu u novouređenom spomen-parku [[Čačalica]] iznad Požarevca.
* 14. 10. - NYT javlja da manje od 200 Jugoslovena mesečno beži u Italiju i Austriju, manje nego ranije - politički dobijaju azil, drugi se moraju vratiti ako nemaju posla.
* [[15. 10.]] - Francuzi napustili bazu u [[Bizerta|Bizerti]].
[[Datoteka:"Star" monument.jpg|mini|150px|Spomenik "Zvezda" u [[Čačalica|Čačalici]] kod Požarevca]]
* [[18. 10.]] - Sovjetski ministar ino. poslova [[Andrej Gromiko]] razgovara sa Kennedyjem, tvrdi da su operacije na Kubi čisto defanzivne.
| |||