1968 – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
→Događaji: dop. iz en Wiki Feb. 1968 |
|||
Red 73:
=== Mart/Ožujak ===
* [[1. 3.]] - Bitka u Valle Giulia: sukob policije i studenata u Rimu.
* [[5. 3.]] - [[Praško proljeće]]: u Čehoslovačkoj smenjen [[Jiří Hendrych]], sekretar za ideološka pitanja, glavni saradnik Antonína Novotnog.▼
* 1. 3. - ''East L.A. walkouts'', protest [[chicano]]skih srednjoškolaca u Los Angelesu.
* [[4. 3.]] - [[Martin Luther King, Jr.]] najavljuje za 22. april Marš siromašnih na Washington.
▲* [[5. 3.]] - [[Praško proljeće]]: u Čehoslovačkoj smenjen [[Jiří Hendrych]], sekretar za ideološka pitanja, glavni saradnik Antonína Novotnog. Ukinuta je cenzura.
* [[7. 3.]] - Kraj Prve bitke za Sajgon.
* [[8. 3.]] - "[[Poljski mart 1968.|Martovski događaji]]" u [[Poljska Narodna Republika|Poljskoj]] - studenti demonstriraju u Varšavi
* 8. 3. - Sovjetska podmornica [[K-129]] potonula nedaleko od Havaja sa 98 članova posade.
* [[11. 3.]] - Severnovijetnamci i [[Pathet Lao]] zauzeli američko navigaciono postrojenje ''Lima Site 85'' u [[Laos]]u.
* [[12. 3.]] - {{flag|Mauricijus}} nezavisan od britanske vlasti.
* [[13. 3.]] - Test nervnog agensa [[VX]] izaziva smrt ili eutanaziju preko 6.000 ovaca blizu [[Dugway, Utah]].
* [[14. 3.]] - Komitet za narodnu odbranu i organizaciono-politička pitanja Savezne skupštine podržao u principu osnivanje skupštinske komisije za kontrolu [[Služba državne bezbednosti|Službe državne bezbednosti]]<ref>[http://hdl.handle.net/10891/osa:fa92ff25-0b33-4e39-8cb0-639b8d6c5ccb "Yugoslav Security Service to Get Parliamentary Control"], 20 March 1968. [Electronic record] HU OSA 300-8-3-10153; Records of Radio Free Europe/Radio Liberty Research Institute: Publications Department: Background Reports; Open Society Archives at Central European University, Budapest.</ref>, predloženo da vojna obaveštajna služba bude pod kontrolom Veća narodne odbrane (a ne skupštine), o čemu nema saglasnosti<ref>[http://hdl.handle.net/10891/osa:802254f9-87a5-412d-b583-5c6bfbcbda87 "Yugoslav Parliament Discusses Assuming Control over Military Intelligence"], 18 March 1968. [Electronic record] HU OSA 300-8-3-10154; Records of Radio Free Europe/Radio Liberty Research Institute: Publications Department: Background Reports; Open Society Archives at Central European University, Budapest.</ref>.
* [[15. 3.]] - Zatvoreno londonsko tržište zlata usled jučerašnjeg velikog prometa.
* [[16. 3.]] - [[Masakr u My Laiu]]: američka jedinica napala [[Južni Vijetnam|južnovijetnamsko]] selo My Lai i pobila, prema vijetnamskim podacima, 507 stanovnika, među njima i 246 dojenčadi i djece (javnost u SAD saznala u novembru 1969).
* 16. 3. - [[Robert F. Kennedy]] ulazi u trku za [[Demokratska stranka SAD|demokratsku]] nominaciju, četiri dana nakon što je preds. Johnson jedva pobedio [[Eugene McCarthy|Eugenea McCarthyja]] u New Hamphsiru.
* [[17. 3.]] - Autobus se prevrnuo kod Lazarevca, 10 mrtvih; drugi pao u Ibar kod Kraljeva, 9 mrtvih.<ref>"Bus Crash Toll Heavy", Ottawa Journal, March 18, 1968, p5</ref>
* [[18. 3.]] - [[Zlatni standard]]: [[Kongres SAD]] ukida obavezu da zlatna rezerva podupire [[Američki dolar|dolar]].
* 18. 3. - Slabo objašnjeni Masakr Jabidah, pogubljenje pobunjenih muslimanskih [[filipini|filipinskih]] vojnika, povod je za početak Muslimanskog pokreta za nezavinost na Mindanau i arhipelagu Sulu.
* [[22. 3.]] - [[Daniel Cohn-Bendit]] i još sedmorica okupirali administrativne kancelarije Univerziteta Nanterre - začetak majskih događaja.▼
* [[21. 3.]] - [[Rat iscrpljivanja]], Bitka u [[Karameh]]: sukob izraelskih snaga sa Palestincima i Jordancima.
* 22. 3. - [[Antonín Novotný]] odstupa s položaja predsednika [[Čehoslovačka Socijalistička Republika|Čehoslovačke]], nasledića ga [[Ludvík Svoboda]] (do 1975).▼
▲* [[22. 3.]] - [[Daniel Cohn-Bendit]] i
▲* 22. 3. - [[Antonín Novotný]] odstupa pod pritiskom s položaja predsednika [[Čehoslovačka Socijalistička Republika|Čehoslovačke]], nasledića ga [[Ludvík Svoboda]] (do 1975).
* [[25. 3.]] - Predsednik Tito otvorio hidroelektranu "Trebinje I" (dva agregata, treći 1975).
* [[27. 3.]] - Poginuo [[Jurij Gagarin]].
* 27. 3. - [[Suharto]] je i zvanično predsednik [[Indonezija|Indonezije]], nakon godinu dana u v.d. stanju (ostaje do 1998).
* [[28. 3.]] - U [[Rio de Janeiro|Rio de Janeiru]] ubijen student Edson Luís de Lima Souto tokom protesta zbog skupe hrane u kantini - početak nemirne godine u [[Brazil]]u koji je pod vojnom huntom.
* [[31. 3.]] - Američki predsjednik [[Lyndon B. Johnson]] iznenada odustao od kandidature za novi mandat.
| |||