Wikipedija

Amonijev nitrat – razlika između verzija

Interaktivna pretraga historije
← Starija izmjenaNovija izmjena →
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
VizualnoWikitekst
Kolega2357 (razgovor | doprinos)
20.730.146 izmena
m Fix
Nema sažetka izmjene
Red 1:
{{chembox-lat
{| class="toccolours" border="1" style="float: right; clear: right; margin: 0 0 1em 1em; "
| verifiedrevid = 451628689
| align="center" colspan="2" size="12pt" bgcolor="#cccccc"|'''<big>Amonijev nitrat<big>'''
| ImageFileL1 = Ammonium_Nitrate.jpg
|-
| ImageFileR1 = Ammonium-nitrate-2D.png
| align="center" colspan="2" bgcolor="#ffffff" |[[Datoteka:Dusičnan amonný.PNG|300px]]
| ImageName = Ammonium nitrates
|-
| ImageFile1 = Ammonium-nitrate-xtal-3D-balls-A.png
| align="center" colspan="2" bgcolor="#cccccc" |'''Strukturna formula'''
| IUPACName = Amonijum nitrat
|-
| Section1 = {{Chembox Identifiers-lat
| align="center" colspan="2" bgcolor="#ffffff" |[[Datoteka:Ammonium-nitrate-2D.png|300px]]
| Abbreviations =
|-
| verifiedrevid = 401800440
| align="center" colspan="2" bgcolor="#cccccc" |'''Model strukture'''
| ChemSpiderID_Ref = {{chemspidercite|correct|chemspider}}
|-
| ChemSpiderID = 21511
|align="center" colspan="2" bgcolor="#ffffff" |[[Datoteka:Ammonium-nitrate-xtal-3D-balls-A.png|300px]]
| UNII_Ref = {{fdacite|correct|FDA}}
|-
| UNII = T8YA51M7Y6
| align="center" colspan="2" bgcolor="#cccccc" |'''Ime i oznaka'''
| InChI = 1/NO3.H3N/c2-1(3)4;/h;1H3/q-1;/p+1
|-
| InChIKey = DVARTQFDIMZBAA-IKLDFBCSAH
| [[IUPAC nomenklatura|Sistemsko ime]]
| SMILES = [O-][N+]([O-])=O.[NH4+]
| Amonijev nitrat
| StdInChI_Ref = {{stdinchicite|correct|chemspider}}
|-
| StdInChI = 1S/NO3.H3N/c2-1(3)4;/h;1H3/q-1;/p+1
| valign="top"|[[Kemijska formula|Molekulska formula]]
| StdInChIKey_Ref = {{stdinchicite|correct|chemspider}}
| [[dušik|N]]H<sub>4</sub>[[dušik|N]][[kisik|O]]<sub>3</sub>
| StdInChIKey = DVARTQFDIMZBAA-UHFFFAOYSA-O
|-
| CASNo = 6484-52-2
| valign="top"|[[CAS registarski broj|CAS broj]]
| CASNo_Ref = {{cascite|correct|CAS}}
| 6484-52-2
| RTECS = BR9050000
|-
}}
| align="center" colspan="2" bgcolor="#cccccc" |'''Svojstva'''
| Section2 = {{Chembox Properties-lat
|-
| Formula = (NH<sub>4</sub>)(NO<sub>3</sub>)
| valign="top"|[[Molarna masa]]
| MolarMass = 80.052 -{g/mol}-
| 80,043 [[gram|g]]/[[mol (mjerna jedinica)|mol]]
| Appearance = bela čvrsta materija
|-
| Density = 1.725 -{g/cm<sup>3</sup> (20 °C)}-
| valign="top"|Izgled
| Solubility = 118 -{g/100 ml (0 °C)}-<br/>150 -{g/100 ml (20 °C)}-<br/>297 -{g/100 ml (40 °C)}-<br/>410 -{g/100 ml (60 °C)}-<br/>576 -{g/100 ml (80 °C)}-<br/>1024 -{g/100 ml (100 °C)}-<ref>-{Pradyot Patnaik. ''Handbook of Inorganic Chemicals''. McGraw-Hill, 2002, ISBN 0-07-049439-8}-</ref>
| bijeli kristali
| MeltingPt = 169.6 °-{C}-
|-
| BoilingPt = ''aproks.'' 210 °-{C}- razlaže se
| [[Gustoća]]
}}
| 1,725 [[gram po litri|g/L]]
| Section3 = {{Chembox Structure-lat
|-
| Coordination =
| [[Talište]]
| CrystalStruct = [[Romboedarska kristalna sistema|trigonalna]]
| 169,6 °C
}}
|-
| Section6 = {{Chembox Explosive-lat
| [[Vrelište]]
| ShockSens = veoma niska
| oko 210 °C (razgradnja)
| FrictionSens = veoma niska
|-
| ExplosiveV = 5270 [[Metar u sekundi|-{m/s}-]]
| Topljivost u vodi
| REFactor = }}
|118 g/100 ml (0 °C)<br/>150 g/100 ml (20 °C)<br/>297 g/100 ml (40 °C)<br/>410 g/100 ml (60 °C)<br/>576 g/100 ml (80 °C)<br/>1024 g/100 ml (100 °C) <ref>Pradyot Patnaik. ''Handbook of Inorganic Chemicals''. McGraw-Hill, 2002, ISBN 0070494398</ref>
| Section7 = {{Chembox Hazards-lat
|-
| ExternalMSDS = [http://www.inchem.org/documents/icsc/icsc/eics0216.htm -{ICSC 0216}-]
| align="center" colspan="2" bgcolor="#cccccc" |'''Podaci o eksplozivnosti'''
| EUIndex = nije na listi
|-
| MainHazards = Eksploziv
| Osjetljivost na udar
| NFPA-H = 2
| Vrlo mala
| NFPA-F = 0
|-
| NFPA-R = 3
| Osjetljivost na trenje
| NFPA-O = -{OX}-
| Vrlo mala
| LD50 = 2085–5300 -{mg/kg}- (oralno kod pacova, miševa)<ref>{{cite book |author=Martel, B.; Cassidy, K. |title=Chemical Risk Analysis: A Practical Handbook |publisher=Butterworth–Heinemann |year=2004 |pages=362 |isbn=1-903996-65-1}}</ref>
|-
}}
| Eksplozivna brzina
| Section8 = {{Chembox Related-lat
| 5270 m/s
| OtherAnions = [[Amonijum nitrit]]
|-
| OtherCations = [[Natrijum nitrat]]<br/>[[Kalijum nitrat]]<br/>[[Hidroksilamonijum nitrat]]
|}
| OtherCpds = [[Amonijum perhlorat]]
 
}}
}}
'''Amonijev nitrat''' (NH<sub>4</sub>NO<sub>3</sub>, amonijeva salitra) amonijeva je sol [[dušična kiselina|dušične kiseline]]. Dolazi u obliku prozirnih [[kristal]]a ili bijelog praha. Koristi se u [[Poljoprivreda|poljoprivredi]] kao [[dušik]]om bogato umjetno [[gnojivo]], kao oksidans u [[eksploziv]]ima, te za postizanje niskih temperatura.
 
Linija 103 ⟶ 105:
Procesi od kojih se sastoji industrijska proizvodnja amonijevog nitrata, mada kemijski jednostavni, tehnološki su prilično izazovni. Kiselinsko-bazna reakcija [[amonijak]]a s [[dušična kiselina|dušičnom kiselinom]] daje otopinu amonijevog nitrata:<ref>http://www.google.com/patents/pdf/Process_of_producing_concentrated_soluti.pdf?id=XronAAAAEBAJ&output=pdf&sig=ACfU3U0iYFRDUxltKLaVind-3wwP_JYPxg</ref>
:::HNO<sub>3</sub>(aq) + NH<sub>3</sub>(g) → NH<sub>4</sub>NO<sub>3</sub>(aq)
 
U industrijskoj proizvodnji ovaj proces se izvodi miješanjem bezvodnog [[amonijak]]a i koncentrirane [[dušična kiselina|dušične kiseline]]. Reakcija je burna i vrlo egzotermna. Nakon što je nastala otopina, obično koncentracije od oko 83%, višak vode se otparava i dobiva se otopina amonijevog nitrata koncentracije 95% do 99,9%, ovisno o čistoći. Od dobivene otopine se u tornjevima za raspršivanje rade granule amonijevog nitrata koje su tipičan komercijalni oblik ove kemikalije.<br>
[[Haberov proces]] koristi [[dušik]] i [[vodik]] za proizvodnju [[amonijak]]a, dio kojega se može oksidirati u [[dušična kiselina|dušičnu kiselinu]] te s preostalim [[amonijak]]om dati amonijev nitrat.<br>
 
Amonijev nitrat se također može dobiti iz otopina amonijevih i [[nitrat]]nih soli:
:::(NH<sub>4</sub>)<sub>2</sub>SO<sub>4</sub> + 2 NaNO<sub>3</sub> &rarr; Na<sub>2</sub>SO<sub>4</sub> + 2 NH<sub>4</sub>NO<sub>3</sub>
Linija 110 ⟶ 114:
Natrijev sulfat se uklanja snižavanjem temperature smjese - budući da je slabije topljiv u vodi od amonijevog nitrata on se taloži i uklanja filtracijom. Kalcijev sulfat je prilično netopljiv, čak i na sobnoj temperaturi.
 
==IzvoriReference==
{{Izvorireflist|2}}
 
 
==Spoljašnje veze==
{{Commonscat|Ammonium nitrate}}
{{Portal-lat|Hemija}}
* {{ICSC|0216|02}}
* [http://www.hse.gov.uk/pubns/indg230.pdf Skladištenje i rukovanje amonijum nitratom]
 
[[Kategorija:SoliAmonijum jedinjenja]]
[[Kategorija:Nitrati]]
[[Kategorija:Eksplozivne hemikalije]]
[[Kategorija:Metabolizam azota]]
[[Kategorija:Neorganska đubriva]]
[[Kategorija:Oksidaciono sredstvo]]
[[Kategorija:Pirotehnički oksidansi]]
Izvor: https://sh.wikipedia.org/wiki/Amonijev_nitrat