Hios – razlika između verzija

! colspan="2" align="center" | [[ImageFile:GreeceChios.png]]

| Položaj: || [[Egeji]]<br />(istočni)

| Veb strana: || [http://www.chios.gr www.chios.gr]<br />(Engleski i grčki)

Hios se nalazi u blizini [[Turska|turske obale]] i pripada [[Egeji|egejskim ostrvima]] a pritom i južnim [[Sporadi|Sporadima]]ma. Dužina obale iznosi [[213]] [[km]], pa je pritom Hios peto po veličini ostrvo Grčke. Hios je dug [[48]] [[km]], a širina mu iznosi od 13 do 24 km.

[[ImageFile:Chois NASA satellite image.jpg|thumb|right|280px|Hios iz svemira, juni ([[1996]]).]]

== Prirodne odlike ==

[[ImageFile:Nea Moni - buildings.JPG|thumb|280 px|desno|Unutrašnjost ostrva [[Hios]] sa manastirom [[Nea Moni]] pod zaštitom [[UNESKO]]a]]

== Istorija ==

[[ImageFile:Eugène Delacroix - Massacre at Chios.jpg|thumb|right|280px|"Masakr na Hiosu" - Ežen Delakroa]]

Ostrvo Hios je naseljeno već pet milenijuma. Arheološke iskopine u pećinama Ajos Gale ''(Agios Gala)'' datiraju iz vremena 3000 godina prije [[Isus Hristos|Hrista]]. U blizini grada Emborio postoje nalazišta iz vremena 2.600-2.000 prije Hrista. Prvi poznati kralj na Hiosu nazivao se Amfialos (''Amphialos'') ili Amfiklos (''Amphiklos''), koji je na Hios došao po jednom proročanstvu. Kasnije su se [[Jonjani]] iz [[Mala Azija|male Azije]] naselili na ovo ostrvo. Oko [[700. pne.|700. prije Hrista]] Hios je bio pomorska sila i centar kulture i trgovine. To je bilo vrijeme procvata za ostrvo, a njegovi stanovnici bili su među najbogatijima u [[Egejsko more|egejskom moru]]. Blagostanje ostrva naglo je prekinuto zbog razvlačenja [[Perzijsko carstvo|persijskog carstva]], koje je osvojilo Hios [[512. pne.]]. Nakon što su [[Persija|Perzijanci]] pobjeđeni u [[Bitka kod Salamine|bitkama kod Salamine]] i [[bitka kod Plateje|Plateje]], takođe su protjerani vlastodršci sa Hiosa. Ostrvo je za vrijeme [[Delski savez|Delskog saveza]] doživjelo svoj drugi procvat. Ovaj period završio se [[Peloponeski rat|Peloponeskim ratom]], kada se ostrvo odvaja od [[Atina|Atine]] i pripaja [[Sparta|Sparti]]. Time je došlo i vrijeme nestabilnosti. Hios je tada stvarao različite saveze sa Atinom, [[Aleksandar Makedonski|Aleksandrom]] velikim i [[Rimljani|Rimljanima]]ma. U tom period centar moći se pomjerio sa egejskog mora više na kopno. Rane godine prvog milenijuma označene su uglavnom brojnim zemljotresima. Hios je od [[1304]].–29. i od [[1346]].-[[1566]]. bio kolonija [[Đenova|Đenovljana]].

Hios je u ranom [[Novo doba|novom dobu]] bio dobro situirano i stanovništvom bogato ostrvo, koje je prije svega bilo naseljeno proizvođačima [[Mastika|mastike]]. Iako su se stanovnici pokazali kao lojalni prema [[Osmanlijsko carstvo|Osmanlijskom carstvu]], prilikom grčkog rata za nezavisnost ([[1821]]-[[1829]]), [[Turci]] su pobili veliki dio stanovnika. Od 120.000 stanovnika svega 15.000 je uspjelo pobjeći. Oni koji su ostali ili su pobijeni ili su pali pod ropstvo (uglavnom proizvođači mastike). Kad je grčki slobodoborac [[Konstantinos Kanaris]] nešto kasnije zapalio jedan turski admiralski brod, na njemu je stradao veliki broj preostalih zarobljenih [[Grci|Grka]]. Ovaj turski zločin odjeknuo je tada čitavom Evropom. Poznata je slika „Masakr na Hiosu“ od [[Ežen Delakroa|Ežen Delakroa]] (''Eugene Delacroix'') (slika desno) . [[1881]]. godine jedan [[zemljotres]] uništio je ono šta je preostalo na ostrvu. Tek [[1911]]. do [[1913]]. godine [[Grci]] su ponovo naselili ovo ostrvo.

== Stanovništvo ==

== Opštine ==

== Ličnosti ==

== Vidi još ==

== Spoljašnje veze ==

[[categoryCategory:Istočno egejska ostrva]]

[[categoryCategory:Svetska baština]]

[[categoryCategory:Periferija Severni Egej]]