Ratko Pavlović – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
Nema sažetka izmjene |
Nema sažetka izmjene |
||
Red 24:
Rođen je [[1. mart]]a [[1913]]. godine u selu [[Berilje|Berilju]], kod [[Prokuplje|Prokuplja]]. Potiče iz zemljoradničke porodice. Srednju školu pohađao je u Prokuplju, [[Beograd]]u i [[Leskovac|Leskovcu]]. Studirao je na [[Pravni fakultet u Beogradu|Pravnom fakultetu u Beogradu]].
=== Partijski rad ===
Godine [[1933]]. primljen je u [[Savez komunista Jugoslavije|Komunističku partiju Jugoslavije]]. Iste godine izdao je u Leskovcu zbirku pesama „''Okovi i bez okova''“. Držao je predavanja na Narodnom univerzitetu, a svoje tekstove političke i socijalne sadržine objavljivao u listu „''Glas''“ u Leskovcu.
Ratko Pavlović je bio aktivan u [[Revolucionarni studentski pokret na Beogradskom univerzitetu|revolucionarnom studentskom pokretu]]. Već tada je bio teoretski potkovan: bio je odličan poznavalac ne samo [[Marksizam|marksizma]], nego i poezije, književnosti, filozofije i istorije. Prema [[Lazar Udovički|Lazaru Udovičkom]], znao je napamet „''[[Gorski vijenac]]''“ i „''[[Komunistički manifest]]''.“<ref name="udovički1">Lazar Udovički, "Španija moje mladosti: Pismo mojoj deci" (Beograd: Čigoja štampa, 1997), 72.</ref> Bio je izvrstan govornik i pisac.
=== Studije u Pragu ===
Nekoliko meseci pre održavanja Svetskog omladinskog kongresa u [[Ženeva|Ženevi]] (septembra [[1936]]), Pavlović je s [[Veljko Vlahović|Veljkom Vlahovićem]] radio na sastavljanju brošure „''Svi za mir - mir za sve''“. Jedan je od pokretača i organizatora studenata za upućivanje dobrovoljaca u [[Španija|Španiju]]. Iz Praga odlazi u Španiju, i bori se u sastavu [[Internacionalne brigade|Internacionalnih brigada]], u bataljonu „[[Georgi Dimitrov|Dimitrov]]“. ▼
Od jeseni [[1935]]. godine studirao je na Ekonomskom fakultetu u [[Prag]]u, kao stipendista Praške banke. Odmah se uključio u rad jugoslovenskih studenata komunista u Pragu. Januara [[1936]]. godine prisustvovali su predavanju [[Nikolaj Buharin|Nikolaja Buharina]], koji je u to vreme putovao po Evropi. Pavlović se već tada među drugovima jasno istakao svojim intelektom: dok su drugi jednostavno bili oduševljeni pojavom veterana [[Oktobarska revolucija|Oktobarske revolucije]] i slušali njegov govor nekritički, Ćićko je bio veoma kritičan prema Buharinovom govoru, i isticao je da se u njemu zalaže [[Kolektivizacija|za iste one poglede kojih se u SSSR-u odrekao]].<ref name="udovički2">Lazar Udovički, "Španija moje mladosti: Pismo mojoj deci" (Beograd: Čigoja štampa, 1997), 71.</ref>
Juna meseca, jugoslovenski studenti su organizovali Svestudentski zbor protiv rata i fašizma. Pavlović je napisao govore skoro svih studentskih organizacija,<ref name="udovički3">Lazar Udovički, "Španija moje mladosti: Pismo mojoj deci" (Beograd: Čigoja štampa, 1997), 76.</ref> a potom su oni uvršteni u brošuru „''Svi za mir - mir za sve''“, koja je štampana uoči održavanja Svetskog omladinskog kongresa u [[Ženeva|Ženevi]] septembra 1936. Radio je na sastavljanju brošure zajedno sa [[Veljko Vlahović|Veljkom Vlahovićem]], s kojim se sprijateljio još u Beogradu i koji je došao u Prag bežeći od jugoslovenske policije. Vlahović i Lazar Udovički su bili deo jugoslovenske delegacije u Ženevi, koju je predvodio [[Ivo Lola Ribar]].
Ranjen je u borbi na reci Marami ([[13. februar]]a [[1937]]). Posle ozdravljenja, upućen je u Oficirsku školu u Rozo Rubio kod [[Albasete]]a, gde je izabran za [[politički komesar|političkog komesara]] slovenske grupe slušalaca, a zatim je bio politički komesar Škole. Potom odlazi u 129. internacionalnu brigadu. U [[Španija|Španiji]] je napisao pesmu „''Drugovima iz Andaluzije i Asturije''“, koja je objavljena [[1938]]. godine u knjizi „''Krv i život za slobodu''“, u [[Barselona|Barseloni]], u izdanju Federalne unije španskih studenata. ▼
Preko leta, jugoslovenski komunisti u Pragu su se organizovali u dve partijske ćelije. Jedna je bila u domu jugoslovenskih studenata, a druga se sastojala od starijih političkih emigranata i studenata koji su živeli van doma. U prvoj su, pored Ćićka, bili Lazar Udovički, [[Branko Krsmanović]], [[Marko Spahić]] i Veljko Vlahović. Pavlović je ujedno bio i sekretar te partijske ćelije. U drugoj ćeliji su bili [[Ilija Engel]], [[Oskar Danon]], [[Ivo Vejvoda]], [[Adela Bohunicki]] i [[Zora Gavrić]]. U jesen 1936. je izabran za predsednika glavnog udruženja jugoslovenskih studenata, ''Akademskog društva „Jugoslavija“'', koje je brojalo oko 200 članova.
=== Španski građanski rat ===
▲
▲Ranjen je u borbi na reci
Posle napuštanja [[Španija|Španije]], s grupom [[Španski borci|jugoslovenskih interbrigadista]] bio je zatočen u [[Francuska|Francuskoj]], najpre u logoru San Siprijen, zatim u logoru Girs. U zemlju se vratio [[1940]]. godine, i nastavio revolucionarni rad. Krajem iste godine, pozvan je na odsluženje vojnog roka.
=== Drugi svetski rat ===
Posle završetka [[Aprilski rat|Aprilskog rata]] kapitulacije [[Jugoslovenska vojska|Jugoslovenske vojske]], došao je u punoj ratnoj opremi u Toplicu. Jedan je od osnivača Topličkog partizanskog odreda ([[3. avgust]]a [[1941]]). Bio je [[politički komesar]], zamenik komandanta, i komandant Odreda, zamenik komandanta Pasjačko-jablaničkog partizanskog odreda, načelnik Štaba [[Prvi južnomoravski partizanski odred|Prvog južnomoravskog odreda]] i komandant [[Drugi južnomoravski partizanski odred|Drugog južnomoravskog partizanskog odreda]].
Linija 40 ⟶ 50:
U toku [[1942]]. godine kada je neprijatelj koncentrisao velike snage da uništi [[Narodnooslobodilački pokret Jugoslavije|Narodnooslobodilački pokret]] na jugu [[Srbija|Srbije]]. Zahvaljujući njegovom vojničkom iskustvu, spašen je znatan deo snaga iz neprijateljskog obruča. Kao vešt govornik i agitator, u brojnim govorima ulivao je narodu snagu i veru u pobedu NOP-a.
=== Pogibija ===
Poginuo je kao komandant Drugog južnomoravskog partizanskog odreda, u borbi s bugarskim jedinicama, kod sela [[Strezimirovci|Strezimirovaca]], [[26. april]]a [[1943]]. godine, na [[Jugoslavija|jugoslovensko]]-[[Bugarska|bugarskoj]] granici. Prema drugoj verziji, optužen je za "[[trockizam]]" i likvidiran u partizanima po [[Tito]]vom naređenju.<ref>Žan-Žak Mari i Pavluško Imširović – Predgovor srpskohrvatskom izdanju knjige „''Trockizam i trockisti''“. Polinom, Beograd 2011.</ref>
Odlukom [[Predsedništvo AVNOJ-a|Predsedništva]] [[Antifašističko veće narodnog oslobođenja Jugoslavije|Antifašističkog veća narodnog oslobođenja Jugoslavije]] (AVNOJ), [[9. oktobra]] [[1945]]. godine je proglašen za [[Narodni heroj Jugoslavije|narodnog heroja Jugoslavije]]. Odlukom [[Vrhovni sovjet SSSR|Prezidijuma Vrhovnog sovjeta SSSR-a]], kao istaknuti borac protiv [[Fašizam|fašizma]], odlikovan je [[Orden Otadžbinskog rata|Ordenom otadžbinskog rata prvog stepena]].
=== Nasleđe ===
Selo [[Ratkovo]], u [[Opština Odžaci|opštini Odžaci]], u [[Bačka|Bačkoj]], nosi njegovo ime. Tamo mu je podignuta i spomen-bista na čijem postamentu je citiran deo pisma koje je iz
==
{{izvori}}
Linija 52 ⟶ 64:
{{portal|NOB}}
* {{cite encyclopedia |year= 1975|title = [[Narodni heroji Jugoslavije (knjiga)|Narodni heroji Jugoslavije]]|encyclopedia= |publisher= Mladost|location= Beograd}}
* {{Citiranje knjige|last=Udovički|first=Lazar|title="Španija moje mladosti: Pismo mojoj deci"|year=1997|publisher=Čigoja Štampa|location=Beograd|isbn=|ref=harv}}
{{Lifetime|1913|1943|Pavlović, Ratko Ćićko}}
| |||