Tupoljev Tu-204 – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
m + delete |
preuzeto sa sr.wiki |
||
Red 1:
{{Civilni avion (SR)
|ime = Tupoljev Tu-204 (Tu-204-100)
|slika = Cubana TU-204.jpg
|širina_slike = 290p
|opis_slike = Tupoljev Tu-204
|namena = Civilni putnički avion
|posada = 3 člana
|broj_putnika = 168 - 210
|poreklo ={{zastava|SSSR}}/{{zastava|Rusija}}
|proizvođač = Projektant:[[Tupoljev]], Proizvođači: FA u [[Uljanovsk]]u i FA „Gorbunov“ iz [[Kazanj]]a
|probni_let = [[2. januar]] [[1989]].
|uveden_u_upotrebu = [[23. februar]] [[1996]].
|povučen_iz_upotrebe =
|status = U proizvodnji
|prvi_korisnik =
|broj_primeraka = 65 do jula 2010.
|dužina = 46,22
|visina = 13,9
|razmah_krila = 42,0
|površina_krila = 182,4
|širina_trupa =3,4 x 4,1
|prazan = 58.300
|poletna =
|maksimalna_težina =103.000
|motori = turbo-mlazni
|tip = turbofan
|broj_motora = dva
|promjer_rotora =
|potisak =
|snaga =
|TMM = Solovljev PS-90A
|TMMpot = 2 h 158,3
|RM =
|RMpot =
|TEM =
|TEMsnaga =
|KEM =
|KEMsnaga =
|KEMsnaga_KS =
|najveća_brzina = 850
|ekonomska_brzina = 810
|brzina0 =
|radijus_kretanja =
|dolet = 6.500
|plafon_leta = 12.600
|uspon =
}}
'''Tupoljev Tu-204''' ({{jez-rus|Tupolev Tu-204}}) je familija dvomotornih mlaznih puničkih aviona za srednje linije. Familija je razvijena u drugoj polovini [[1980]]-tih po specifikaciji [[Aeroflot]]a kako bi zamenila njegove stare [[Tupoljev Tu-154|Tupoljeve Tu-154]]. Kokpit aviona je potpuno digitalizovan a komande pilota se prenose isključivo preko kompjutera -{(fly-by-wire)}- što ga čini jednim od najmodernijih aviona na svetu. Prvi let je bio 2. januara 1989. godine.
== Projektovanje i razvoj ==
Razvoj aviona Tu-204 za srednje linijski saobraćaj počeo je u OKB 156 Tupoljev (Opitni Konstrukcioni Biro - Tupoljev) 1973. godine. Na osnovu zahteva Aeroflota i dekreta Saveta ministara SSSR-a zahtevan je razvoj aviona koji bi zamenio Tu-154. Iako je Tu-154 bio dobar avion, resursi su mu se bližili kraju, pa ga je bilo neophodno blagovremeno zameniti novim, ekonomičnijim i savremenijim avionom koji bi manje narušavao životnu sredinu. Na čelu projektantskog tima bio je glavni projektant L. L. Seljakov. Projekt novog aviona se zasnivao uglavnom na projektima aviona Tu-134 i Tu-154. Tromotorna varijanta sa jačim motorima i povećanim brojem putnika jako je podsećala na [[Makdonel Daglas DC-10|Mekdonel Daglas DC-10]].
Pojavom aviona [[Boing 757]], [[Boing 767]] i [[Erbas A320 familija|Erbas A320]], promenjeni su zahtevi (što je omogućila i pojava novog motora D-90A sa potiskom od 160 -{kN}-) u dvomotorni avion. Nova specifikacija je usvojena 15. decembra 1983. godine. U projektu su korišćeni aluminijum i legure titana, kompozitni materijali i novi materijali za zvučnu izolaciju. Korišćeni su najsavremeniji principi projektovanja uz široku primenu digitalne tehnologije.
Prvi probni let je obavljen 2. januara 1989. godine, plovidbeni sertifikat je dobijen 12. januara 1995. godine a prvi let sa putnicima na relaciji Moskva - Mineralnevode obavljen je 23. februara 1996. godine.
=== Tehnički opis ===
Avion Tu-204 je aerodinamički napravljen kao konzolni niskokrilac sa strelastim krilima na čijim se krajevima nalaze vinglete u cilju eliminisanja indukovanog otpora. Ispod krila, na gondolama su smeštena dva mlazna motora PS-90A potiska 161 -{kN}-, a po želji naručioca mogu se ugraditi i motori -{Rolls-Roys}- -{RB}-211-535E4 potiska 195 -{kN}-. Motori su opremljeni sistemom za kontra potisak za kočenje aviona pri sletanju. Avion je opremljen najsavremenijom avionikom, kokpit je potpuno digitalizovan tako da su na šest kolor ekrana prikazani svi vitalni parametri leta i rada agregata. Sistem upravljanja avionom i motorima je električni. Avion ima uvlačeći stajni trap sistema tricikl, prednja nosna noga ima dva točka sa gumama niskog pritiska a zadnje noge koje predstavljaju i osnovne, se nalaze ispod krila aviona i svaka ima po 4 točkova sa niskopritisnim gumama. Avion ima ukupno 10 točkova koji mu omogućavaju bezbedno sletanje. Trup aviona je okruglog poprečnog preseka i u njega u jedan red mogu stati šest sedišta sa prolazom kroz sredinu aviona. Iznad glava putnika napravljene su ostave za smeštaj priručnog prtljaga i garderobe. U zavisnosti od tipa aviona u trup se može postaviti od 99 do 210 sedišta.<br />
=== Tehnologija ===
Tu-204 je deo nove generacije ruskog aviona, kao što je i [[Iljušin Il-96]]. Tu-204 poseduje mnoge tehnološke inovacije kao što su:<br />
* Fly-by-wire (električno upravljanje avionom)
* ekranski kokpit, dostupan u dve varijante ruska i inostrana (zapadna),
* napredna superkritična krila opremljena vingletama,
* napredna ruska ili strana avionika.
=== Varijante aviona Tupoljev Tu-204 ===
* '''Tu-204 ''' - prototipski model sa 168 do 210 putnika pogonjen sa dva mlazna motora Solovljev D-90A, dolet 5.000 -{km}-,
* '''Tu-204-100 ''' - proizvodni model sa 168 do 210 putnika pogonjen sa dva mlazna motora Solovljev PS-90A, dolet 6.500 -{km}-,
* '''Tu-204-120 ''' - proizvodni model sa 168 do 210 putnika pogonjen sa dva mlazna motora -{Rolls-Roys}- -{RB}-211-535E4, dolet 6.500 -{km}-,
* '''Tu-(214)204-200 ''' - proizvodni model sa 210 putnika pogonjen sa dva mlazna motora Solovljev PS-90A, dolet 6.500 -{km}-, razlika između ova dva aviona Tu-204-200 i Tu-214 je u tome što se jedan (Tu-204) proizvodi i fabrici „Aviastar“ iz Uljanovska a drugi (Tu-214) u fabrici „KAPO“ iz Kazanja, pored toga Tu-204 ima dvoje glavnih vrata i dvoja vrata za slučaj opasnosti dok Tu-214 ima troje glavnih vrata i jedna vrata za slučaj opasnosti.
* '''Tu-204-300 ''' - proizvodni model sa 99 do 166 putnika pogonjen sa dva mlazna motora Solovljev PS-90A, dolet 9.250 -{km}-,
* '''Tu-204-320 ''' - proizvodni model sa 99 do 166 putnika pogonjen sa dva mlazna motora -{Rolls-Roys}- -{RB}-211-535E4, dolet 9.250 -{km}-,<br />
* '''Tu-206 ''' - eksperimentalni avion Tu-204 sa alternativnim gorivom (prirodni gas)
=== Pregled karakteristika tipova aviona Tu-204 ===
[[Datoteka:Tu-204.png|mini|Avion Tupoljev Tu-204 šema aviona u tri projekcije]]
[[Datoteka:Tupolev Tu-204 Paris 1991.jpg|mini|Avion Tupoljev Tu-204 na izložbi u Parizu 1991.]]
{| {{prettytable}}
|----- bgcolor="#FFDEAD"
! Karakteristika
! Tu-204 (1989)
! Tu-204-100 (1991)
! Tu-204-120 (1992)
! Tu-(214)204-200 (1996)
! Tu-204-300 (1995)
! Tu-204-320 (1995)
|-
| Status || prototip || serijski || serijski || serijski || serijski || serijski
|-
| Dužina || 46,22 -{m}- || 46,22 -{m}- || 46,22 -{m}- || 46,22 -{m}- || 40,20 -{m}- || 40,20 -{m}-
|-
| Visina || 13,88 -{m}- || 13,88 -{m}- || 13,88 -{m}- || 13,88 -{m}- || 13,88 -{m}- || 13,88 -{m}-
|-
| Razmah krila || 42,00 -{m}- || 42,00 -{m}- || 42,00 -{m}- || 42,00 -{m}- || 40,88 -{m}- || 40,88 -{m}-
|-
| Površina krila || 182,40 -{m²}- || 182,40 -{m²}- || 182,40 -{m²}- || 182,40 -{m²}- || 184,17 -{m²}- || 184,17 -{m²}-
|-
| Težina praznog aviona || 58.300 -{kg}- || 58.300 -{kg}- || 58.300 -{kg}- || 59.000 -{kg}- || 54.000 -{kg}- || 54.000 -{kg}-
|-
| Maksimalna težina || 94.600 -{kg}- || 103.000 -{kg}- || 103.000 -{kg}- || 110.750 -{kg}- || 103.000 -{kg}- || 103.000 -{kg}-
|-
| Motori ||2× PS-90A||2× D-90A||2×-{RR}- -{RB}-211-535E4 || 2× PS-90A ||2× PS-90P|| 2×-{RR}- -{RB}-211-535E4
|-
| Potisak || 2 × 160 -{kN}- || 2 × 161,4 -{kN}- ||2 × 195 -{kN}- ||2 × 161,4 -{kN}- || 2 × 161,4 -{kN}- || 2 × 195 -{kN}-
|-
| Maksimalna brzina || 850 -{km/h}- || 850 -{km/h}- || 850 -{km/h}- || 850 -{km/h}- || 850 -{km/h}- || 850 -{km/h}-
|-
| Plafon leta || 12.600 -{m}- || 12.600 -{m}- || 12.600 -{m}- || 12.100 -{m}- || 12.100 -{m}- || 12.100 -{m}-
|-
| Dolet || 5.000 -{km}- || 6.500 -{km}- || 6.500 -{km}- || 6.500 -{km}- || 9.250 -{km}- || 9.250 -{km}-
|-
| Kapacitet putnika || 3k, 168 / 2k, 196 / 1k, 210 || 3k, 168 / 2k, 196 / 1k, 210 || 3k, 168 /2k, 196 / 1k, 210 || 210 || 3k, 99 / 1k, 166 || 3k, 99 / 1k, 166
|-
| Kapacitet tereta || 30.000 -{kg}-|| 21.000 -{kg}- || 21.000 -{kg}- || 25.100 -{kg}- || 18.000 -{kg}- || 18.000 -{kg}-
|-
|}
=== Projekti na bazi Tu-204 ===
[[Datoteka:Tu-204-300 Vladivostok Avia.jpg|mini|Avion Tupoljev Tu-204-300 u letu]]
* '''Tu-204-500 ''' - projekt aviona razvijen na bazi modela Tu-204-300 predviđen za kratkolinijski saobraćaj, do sada projekt nije realizovan,
* '''Tu-204P ''' - protivpodnornički avion razvijen na bazi Tu-204, prekinut zbog nedostatka finansijskih sredstava ali nije odbačen,
* '''Tu-206 ''' - varijanta aviona Tu-204 sa motorima na tečni (zemni gas), gas se održava u tečnom stanju niskim temperaturama kriogenička tehnologija,
* '''Tu-304 ''' - varijanta aviona Tu-204 sa motorima na kraju trupa.
Na bazi aviona Tu-204 je postao znatno manji avion, [[Tupoljev Tu-334|Tu-334]], sa kojim deli mnoge sisteme i pilot treniran da leti na jednom istovremeno može da leti na drugom.
== Operativno korišćenje ==
Tu-204 se prodaje u 4 osnovne verzije: ''Tu-204-100'', ''Tu-204-120'', ''Tu-214 (Tu-204-200)'' i ''Tu-204-300'' a svaka od ovih verzija, osim Tu-204-300 dostupna je i u teretnoj varijanti (takve verzije imaju sufiks S). Tu-214 se proizvodi u [[Kazanj]]u a sve ostale verzije u [[Uljanovsk]]u a obe fabrike koje ih proizvode su potpuno nezavisne od [[Tupoljev]]a. Standardna verzija je opremljena ruskim Aviodvigatelj (nekada Solovijev) PS90 motorima nove generacije ali postoji i ona sa Rols Rojs -{RB211-535}- motorima. Ovo je ujedno i prvi ruski avion koji je imao zapadne motore.
Iako je Tu-204 prevashodno projektovan na zahtev i za potrebe Aeroflota da zameni srednje prugaša Tu-154, ispostavilo se da [[Aeroflot]] do sada nije naručio ni jedan ovakav avion, za razliku od drugih kompanija. Do sada se Tu-204 koristi u 14 avio-kompanija i proizveden je do sada u 66 primeraka. Porudžbina za nove avione ima, tako da se proizvodnja i dalje odvija.
== Slični avioni ==
[[Datoteka:PS-90A at Tupolev Tu-204-300.jpg|mini|Motor PS-90A aviona Tupoljev Tu-204]]
{| {{prettytable}}
|----- bgcolor="#FFDEAD"
! Karakteristike
! Tu-204
! [[Erbas A320 familija|Erbas A321]]
! [[Boing 757|Boing 757-200]]
! [[Tupoljev Tu-154|Tu-154M]]
|- align=center
| align=left | Broj putnika (sedišta) || 210 || 220 || 228 || 180
|- align=center
| align=left | Maksimalna poletna masa || 103 -{t}- || 83 -{t}-|| 115 -{t}- || 102 -{t}-
|- align=center
| align=left | Maksimalna nosivost || 21 -{t}-|| 21,3 -{t}-|| 22,6 -{t}-|| 18 -{t}-
|- align=center
| align=left | Brzina krstarenja || 850 -{km/h}-|| 900 -{km/h}-|| 850 -{km/h}-|| 850 -{km/h}-
|- align=center
| align=left | Dužina poletno sletne staze || 2500 -{m}-|| 2500 -{m}-|| 2500 -{m}-|| 2300 -{m}-
|- align=center
| align=left | Potrošnja goriva u (-{gr/putnik x km}-) || 19,3 || 18,5 || 23,4 || 27,5
|- align=center
| align=left | Dolet || 6.500 -{km}-|| 4.000 -{km}-|| 7.200 -{km}-|| 3.500 -{km}-
|- align=center
| align=left | Posada (u kokpitu) || 3 || 2 || 2 || 4
|-
|}
== Zemlje koje koriste ili su koristile ovaj avion ==
[[Datoteka:Tupolev Tu-204-300 Vladivostok Avia.jpg|mini|Tu-204-300 sa krilom i vingletom u prvom planu]]
{{Col-begin}}{{Col-break|width=30%}}
[[Datoteka:Operators of Tupolev Tu-204.png|mini|Korisnici aviona Tupoljev Tu-204 u svetu]]
* {{zastava|Brazil}}
* {{zastava|Kuba}}
* {{zastava|Rusija}}
* {{zastava|Nemačka}}
* {{zastava|Iran}}
* {{zastava|Kina}}
* {{zastava|Sirija}}
* {{zastava|Egipat}}
{{Col-end}}
== Vidi još ==
* [[Tupoljev Tu-134]]
* [[Tupoljev Tu-154]]
* [[Erbas A320 familija|Erbas A321]]
* [[Boing 757|Boing 757-200]]
* [[Tupoljev Tu-334]]
* [[Tupoljev]]
== Literatura ==
{{refbegin|2}}
* {{Cite book |ref= harv|last = Gordon| first = Yefim | coauthors = Rigament, Vladimir;| title = OKB Tupolev: History of the Design Bureau and its Aircraft|year=2005 | publisher = Midland Publishing| location = Hinckley, England | language = {{en}} |id=ISBN 1-85780-214-4}}
* {{Cite book |ref= harv|last = Donald| first = David | title = The Complete Encyclopedia of World Aircraft| date = 1997| publisher = Barnes & Noble | location = NY| language = {{en}}|isbn=978-18-9410-224-7 | pages = | chapter = }}
* {{Cite book |ref= harv|last = Donald| first = David | title = The Encyclopedia of Civil Aircraft| date = 1999| publisher = Thunder Bay Press | location = San Diego| language = {{en}}|isbn=978-15-7145-183-5 | pages = | chapter = }}
* {{Cite book |ref= harv|last = Aboulafia| first = Richard | title = Jane's Civil Aircraft| date = 1996| publisher = Harper Collins Publishers | location = Glasgow| language = {{en}}|isbn=978-00-0711-024-7 | pages = | chapter = }}
{{refend}}
== Spoljašnje veze ==
{{Commonscat|Tupolev Tu-204}}
* {{Cite web
| url = http://www.tupolev.co.tv
| title = Tupolev
| accessdate = 30. januar 2011.
| publisher = www.tupolev.co.tv
| language = {{en}}
}}
* {{Cite web
| url = http://www.aviation.ru/Tu/
| title = Tupolev Andrej Nikolajevich
| accessdate = 30. decembar 2010
| publisher = www.aviation.ru
| language = {{en}}
}}
* {{Cite web
| url = http://www.airwar.ru/enc/aliner/tu204-100.html
| title = Tu-204-100
| accessdate = 1. septembar 2010
| publisher = Ugolok neba. 2004
| language = {{ru}}
}}
* {{Cite web
| url = http://www.airwar.ru/enc/aliner/tu204-300.html
| title = Tu-204-300
| accessdate = 1. septembar 2010
| publisher = Ugolok neba. 2004
| language = {{ru}}
}}
* {{Cite web
| url = http://www.airwar.ru/enc/aliner/tu204s.html
| title = Tu-204S
| accessdate = 1. septembar 2010
| publisher = Ugolok neba. 2004
| language = {{ru}}
}}
* {{Cite web
| url = http://www.airliners.net/aircraft-data/stats.main?id=377
| title = The Tupolev Tu-204, Tu-214, Tu-224 & Tu-234
| accessdate = 1. septembar 2010
| publisher = www.airliners.net
| language = {{en}}
}}
* {{Cite web
| url = http://www.globalsecurity.org/military/world/iran/tu-204.htm
| title = Tu-204/Tu-214
| accessdate = 12. decembar 2010
| publisher = www.globalsecurity.org
| language = {{en}}
}}
* {{Cite web
| url = http://www.aviastar.org/air/russia/tu-204.php
| title = Tupolev Tu-204 (1989)
| accessdate = 12. decembar 2010
| publisher = www.aviastar.org
| language = {{en}}
}}
* {{Cite web
| url = http://www.austrianwings.info/aw/?p=14392
| title = Tupolev Tu-204-300A in Wien
| accessdate = 17. decembar 2010
| publisher = www.austrianwings.info
| language = {{de}}
}}
* {{Cite web
| url = http://www.austrianwings.info/aw/?p=1660
| title = Typenerstlandung Tu-214 in Salzburg
| accessdate = 17. decembar 2010
| publisher = www.austrianwings.info
| language = {{de}}
}}
* [http://www.flightglobal.com/articles/2008/07/17/225738/farnborough-2008-upgraded-tu-204-launched-with-massive-ifc.html -{Flight Global, about new contract 31 Tu-204 in 2008.}-]
* [http://www.ifc-leasing.com/en/tu-204.php -{Ilyushin Finance Co.(Tu-204 Family)}-]
* [http://easa.europa.eu/ws_prod/c/doc/Design_Appro/Aircrafts/TCDS%20EASA.IM.A.162%20TU204-120CE%20_Iss1%20dtd%2008%20Oct%2008_.pdf -{European Aviation Safety Agency Type Certificate Data Sheet for TU-204-120CE}-]
[[Kategorija:Civilni avioni]]
[[Kategorija:Tupoljev]]
{{Link GA|ru}}
| |||