Mostonga – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
inkica natic |
preuzeto sa sr.wiki (mada je malo konfuzan članak...) |
||
Red 1:
{{Reka (SR)
| ime = Mostonga
| slika = Mostonga.JPG
| opis = Mostonga kod Sombora
| mapa =
| opis_m =
| dužina = 70 (nekad 92)
| visina =
| protok =
| površina =
| izvor = [[Mladenovo]], [[Vojvodina]], [[Srbija]]
| ušće = [[Bačko Novo Selo]], [[Vojvodina]], [[Srbija]]
| oblasti =
| zemlje = {{SRB}}
| pritoke =
| sliv = [[Crno More|Crnomorski]]
| gradovi = Sombor, Bač
| plovnost =
|}}
'''Mostonga''' je [[reka]] u [[Bačka|Bačkoj]], 70 km duga leva pritoka [[Dunav]]a. Tok je ranije bio dug 92 km ali je, zbog velikih radova na toku, skraćen i pretvoren u niz [[Kanal|kanala]]. Izvire iz [[močvara|močvarnog]] predela pored zaseoka Nenadići kod [[Sombor]]a i teče na jug paralelno sa Dunavom.
Nekada je Mostonga bila mnogo bogatija vodom i veća nego danas. Često se izlivala iz korita i plavila imanja stanovnicima praveći velike štete.
Svojevremeno su se na Mostongi nalazila toliko velika ostrvca da se na njima u doba [[Arpadovići|Arpadovića]] mogla ulogoriti vojska.
Još u kasnom [[Srednji vek|srednjem veku]] su se kuće u Somboru gradile na višim delovima, a mostom preko Mostonge bio je spojem vladarev dvorac sa ostalim delom Sombora, koji je bio prilično močvaran.
Finansijskom pomoći [[Bačko-kalačka nadbiskupija|bačko-kalačkog nadbiskupa]] [[Petar Varda|Petra Varde]] korito Mostonge je produbljeno da je postala plovna za brodove. Zabeleženo je da se još [[1698.]] morao ojačavati most.
Bila je bogata [[Riba|ribom]].
Na njoj je napravljeno nekoliko kanala koji su je skratili. Najviše je na njen tok uticala izgradnja [[Veliki bački kanal|Velikog bačkog kanala]] [[1802]], nakon čega je prestala biti plovna, čak se opisuje da je "nestala". Danas je Mostonga tek nešto više od potoka, a često presuši. Svemu tome je dodatno doprinela izgradnja [[Kanal Dunav-Tisa-Dunav|kanala Dunav—Tisa—Dunav]].
=== Veliki bački kanal ===
Prolaskom kroz zapadnu periferiju Sombora kanališe se po prvi put i postaje deo [[Veliki bački kanal|Velikog bačkog kanala]].
=== Kanal Dunav—Tisa—Dunav ===
Reka dalje nastavlja ka jugu i Čičovima, malo nizvodnije kod Prigrevice je kanalisana narednih 25 kilometara, prolazi pored Doroslova i Srpskog Miletića te čini deo kanala Dunav—Tisa—Dunav.
=== Odžaci ===
Severozapadno od [[Odžaci|Odžaka]] odvaja se od D-T-D kanala, ali je i dalje kanalisana. U ovom delu reka pravi velike krivine, koje počinju u Srpskom Miletiću a završavaju kod Karavukova na delu koji ga odvaja od D-T-D kanala.
=== Kanal Bački Petrovac-Karavukovo ===
U ovom delu Mostonga je direktno povezana na drugi kanal ka Dunavu, koji počinje kod Karavukova. Nakon Karavukova ona postaje deo kanala [[Bački Petrovac]]-Karavukovo kanala te kao takva prolazi pored [[Deronje|Deronja]] i [[Bač|Bača]] gde se izdvaja od ostalih kanal još jednom.
=== Ušće ===
U krajnjem delu i dalje nastavlja na jug, razdvaja se na dva kraka i stvara mali trougao na ušću u Dunav. Ide ka močvarnom terenu [[Mladenovo|Mladenova]], zapadno od [[Bačka Palanka|Bačke Palanke]] i uliva se kod velikog [[Meandar|meandra]] [[Šarengradska ada|Šarengradske ade]].
== Literatura ==
* ''[[Mala enciklopedija Prosveta]]'', Treće izdanje (1985); Beograd: „Prosveta“; ISBN 86-07-00001-2
* [[Jovan Đ. Marković]] (1990): ''Enciklopedijski geografski leksikon Jugoslavije'' Sarajevo: „Svjetlost“; ISBN 86-01-02651-6
[[Kategorija:Rijeke Srbije]]
| |||