Verzija na datum 2 juli 2013 u 13:00 uredi Kolega2357 (razgovor \| doprinos) 20.730.146 izmena m →‎Austro-turski rat ← Starija izmjena		Verzija na datum 2 juli 2013 u 13:07 uredi poništi Kolega2357 (razgovor \| doprinos) 20.730.146 izmena mNema sažetka izmjene Novija izmjena →
Red 1: {{rut}} {{Verski poglavar \| ime = Arsenije III Crnojević Linija 41 ⟶ 42: == Austrijsko-turski rat i Velika Seoba == {{main\|Veliki turski rat}} {{main\|Velika seoba Srba}}▼ Kada se Leopold I 1687. obratio carigradskom parijarhu Kaliniku VII da podrži hrišćansku stvar, Arsenije III se našao u nezavidnoj situaciji. Trebalo je pristati uz zapadne sile, Austriju i Mletke. Međutim, na toj strani pretila je opasnost pravoslavlju. Naime, pećka patrijaršija već je ranije to iskusila u Vojnoj granici. Tamo je pravoslavlje bilo izloženo dvojakoj agresiji, Rimske kurije i Bečkog dvora. Sem toga patrijarh je u dva maha bio u opasnosti da izgubi glavu. Naime, Porta nije imala u njega poverenja. Stoga je on bio prinuđen da u novembra 1689. ode iz Peći u Nikšić. Odatle je vršio kanonske vizitacije. Linija 59 ⟶ 61: Sačuvana su dva pismena svedočanstva od Arsenija koja navode broj iseljenika. Krajem 1690. naveo je da je bilo više od 30.000 duša, a šest godina docnije napisao je da ih je bilo više od 40.000. == Rad na uspostavljanju mitropolije u Austriji == ~~== Velika seoba Srba ==~~ ▲{{main\|Velika seoba Srba}} Naskoro po prelasku jednog dela srpskog naroda u Austriju, osetila se potreba da se otvore škole na srpskom jeziku. Patrijarh se dva puta obraćao Beču sa molbom da mu se dozvoli da osnuje srpske škole. Prvi put se obratio usmenom i pismenom molbom da mu se ustupi Sečuj. Nameravao je da tamo podigne manastir, a uz njega i gimnaziju i ostale nužne škole i zavedenja. Drugi put je podneo molbu u kojoj je između ostaloga molio da mu se dozvoli da slobodno podiže škole i štampariju. No, patrijarhove želje i molbe u pogledu škola i štamparije nisu usvojene i ispunjene. ~~[[Datoteka:Seoba Srba.jpg\|thumb\|thumb\|300px\|[[Paja Jovanović]], ''[[Seoba Srba]]'']]~~ Plašeći se osvete Turaka, mnogi Srbi, predvođeni Crnojevićem, koji su u ovom ratu vojno pomagali Austrijance, krenuli su za austrijskom vojskom [[1690]]. godine u [[Velika seoba Srba\|Veliku seobu]] ka Ugarskoj. Ispred desetine hiljada porodica predvođenih patrijarhom Arsenijem Čarnojevićem išli su ravanički kaluđeri noseći ćivot sa [[mošti]]ma [[knez Lazar\|kneza Lazara]]. Od tog vremena broj srpskog stanovništva na [[Kosovo\|Kosovu]] drastično se smanjio.<ref name="Tomanić"/> [[Vuk Karadžić]] u svojim zapisima navodi da je Arsenije preveo 37,000 familija: Punih 11 godina patrijarh nije imao u Ugarskoj stalno sedište, nego je stanovao u Sentandreji, Kovinu, Sirigu, Hopovu, Sečuju, Futogu i Pakracu, uređujući srpsku crkvu. 8/10 1701. naložio mu je car da mora stanovati u Sentandreji. Sproveo je reorganizaciju pravoslavne crkve u Ugarskoj, Hrvatskoj i Slavoniji, koja je kao sastavni dio pećke patrijaršije bila organizovana u tim krajevima i za vreme Turaka, osnivao je nove episkopije, postavljao je episkope i sređivao u srpskoj crkvi haotičko stanje, ratom prouzrokovano. Neretko je dolazio u sukob sa katoličkim klirom, koji je ometao njegov rad i propagirao uniju. Borba protiv unijaćenja srpskog naroda u Austriji bila je patrijarhov primarni posao. Stoga ga je Leopold I sklonio iz Slavonije (1701), zatočio u Sentandreju, oduzeo mu patrijaraški naslov i ograničio prava. {{citat\|A 1690 godine Arsenije III. Čarnojević, patrijar Srpski, na pozivanje cesara Leopolda I. pobuni narod Srpski protiv Turaka, i u jedan put prevede u Madžarsku 37,000 familija, i naseli Srbe čak do više Budima.<ref>[http://tesla.rcub.bg.ac.rs/~nena/Zabeleske/Vuk_Stefanovic_Karadzic/Opisanije_naroda.html Vuk Karaždić, Opisanije naroda - Pregled stare istorije]</ref>\|[[Vuk Karadžić]], ''Opisanije naroda - Pregled stare istorije''}} Posle smrti Leopolda I Arsenije se obratio novom caru Josifu I za zaštitu srpskih privilegija, obećavajući mu svaku pomoć protiv svih neprijatelja njegovih zemalja. Novom caru bili su potrebni dobri ratnici. Shodno tome on je već 24. februara 1706. potpisao u Beču ukaz kojim je partijarhu, kliru i narodu srpskom potvrdio sve privilegije koje je Leopold I izdao, kao i sve milosti i slobode koje su Srbi do tada uživali.<ref>R. Grujić 1906, 4-5.</ref> U Ugarskoj je [[car Leopold]] priznao Crnojevića za starešinu svih pravoslavnih Srba, koji su se nalazili u njegovoj državi. Car je 10. (20.) avgusta [[1691]]. objavio ukaz po kojem sva imanja onih Srba koji budu umrli bez naslednika imaju pripasti crkvi i arhiepiskopu, a patriarhu (odnosno arhiepiskopu) je priznato pravo jurisdikcije i u svetovnim stvarima.<ref name="Ćorović"/> Punih 11 godina nije Crnojević imao u Ugarskoj stalno sedište, nego je stanovao u [[Sentadreja\|Sentandreji]], [[Kovin]]u, [[Sirig]]u, [[Hopovu]], [[Sečuj]]u, [[Futog]]u i [[Pakrac]]u, uređujući srpsku crkvu. [[8. oktobar\|8/10]] [[1701]] naložio mu je car da mora stanovati u Sentandreji. == ~~Crkva~~Rakocijev uustanak ~~Austriji~~i smrt == ~~{{main\|Karlovačka mitropolija}}~~ Crnojević je sproveo reorganizaciju pravoslavne crkve u Ugarskoj, [[Hrvatska\|Hrvatskoj]] i [[Slavonija\|Slavoniji]], koja je kao sastavni dio pećke patrijaršije bila organizovana u tim krajevima i za vreme Turaka, osnivao je nove [[episkopija\|episkopije]], postavljao je episkope i sređivao u srpskoj crkvi haotičko stanje, ratom prouzrokovano, dolazeći često u sukob s katoličkim klerom, koji je ometao njegov rad i propagirao [[Unijatstvo\|uniju]]. UZa vreme [[Rakocijev ustanak\|Rakocijeva ustanka]] (~~[[1703]]— [[1711]]~~1703—1711) Crnojević je sa ~~[[Srbi]]ma~~Srbima ~~ustrajao~~ostao uz cara i poslao je u Beč proglas, od [[9. avgust~~\|9/8]]~~ [[1704]], kojim je Rakoci pozvao Srbe, da mu se pridruže. Vernost i usluge Crnojevića i njegovih Srba nagradio je car, poklanjajući patrijarhu ~~[[spahiluk]]e~~spahiluke [[Sirač]] i [[Dalj]] (u zamenu za [[Sečuj]]) i dajući Srbima nove patente i privilegije, koji su većim delom ostali na papiru. Crnojević je umro u Beču, odakle je prenesen u [[Srem]] i sahranjen u [[Manastir Krušedol\|manastiru Krušedol]]. == ~~Izvori~~Rezultat == [[Datoteka:Dunaszekcső Csarnojevity Arzén.JPG\|mini\|desno\|200p\|Spomenik Arseniju Čarnojeviću]] ~~{{Izvori}}~~ Posle smrti patrijarha Arsenija III sledeća pitanja izbila su na dnevni red: ko će ga naslediti, kako će se zvati nova crkvena oblast i kakav će biti njen odnos prema Pećkoj patrijaršiji. Iako je bečki Dvor radio na tome da se srpska pravoslavna crkva u Monarhiji izuzme iz duhovne jurisdikcije Pećke patrijaršije, carski komesar koji je prisustvovao na saboru ocenio je da nije potrebno da se otvoreno suprotstavi pristalicama zajedništva sa Pećkom patrijaršijom. Sabor koji je održan u manastiru Krušedolu osnovao je Krušedolsko-karlovačku mitropoliju, jednoglasno izabrao za naslednika patrijarha Arsenija III episkopa jenopoljskog [[Isaija Đaković\|Isaiju Đakovića]], koji je bio vrlo zaslužan čovek, upoznat sa prilikama u monarhiji i sav u duhu i tradicijama Pećke patrijaršije, i odlučio da ostane u neraskidivoj crkveno-kanonskoj zavisnosti od Patrijaršije u Peći. Pošto su Turci 1716. zapalili manastir Krušedol i isekli mošti srpskih despota, središte Krušedolsko-karlovačke mitropolije preneto je iz manastira Krušedola u [[Sremski Karlovci\|Sremske Karlovce]]. Privilegije od 21. avgusta 1690, 11. decembra 1690, 20. avgusta 1691. i 4. marta 1695. koje je Leopold I izdao Srbima kasnije su potvrdili [[Jozef I Habzburški\|Josif I]], [[Karlo VI, car Svetog rimskog carstva\|Karlo VI]] i [[Marija Terezija]].<ref>''SBR'' IV, 479; Đ. Slijepčević 1991, 19-30.</ref> == Reference == {{reflist}} == Vidi još == * [[Crnojevići]]

Arsenije III Crnojević – razlika između verzija