Nineteen Eighty-Four – razlika između verzija

'''''Nineteen Eighty-Four''''' (''Hiljadu devetsto osamdesetčetvrta'', često poznata i kao '''''1984''''') je [[scienceznanstvena fictionfantastika|naučno-fantastični]] roman koga je [[1949]]. godine objavio [[UKujedinjeno Kraljevstvo|britanski]] književnik [[George Orwell]]. Radnja romana, smještena u London [[1984|istoimene godine]] opisuje futurističko [[totalitarizam|totalitarno]] društvo čiji [[oligarhija|oligarhijski]] vlastodršci koriste najsuvremenija dostignuća [[tehnologija|tehnologije]] i [[psihologija|psihologije]] kako bi mase držali u pokornosti. Protagonist romana je [[Winston Smith]], sitni službenik u [[Ministarstvo istine|Ministarstvu istine]] zadužen za režimsku propagandu koji postaje razočaran svojim životom i pokušava izvesti [[pobuna|pobunu]] koja završava njegovim hapšenjem i mučenjem.

Radnja romana započinje godine [[1984]]. u [[London]]u, nekadašnjem glavnom gradu [[UKUjedinjeno Kraljevstvo|Velike Britanije]] koja je nakon [[nuklearni rat|nuklearnog rata]] i [[revolucija|revolucije]] postala dio [[Oceanija (1984)|Oceanije]], svjetske superdržave kojom upravlja partija [[Ingsoc]] pod vodstvom [[Veliki brat (1984)|Velikog brata]]. Glavni lik je [[Winston Smith]], član [[VanjskaŠira partija|Vanjske partije]] i službenik [[Ministarstvo istine|Ministarstva istine]] zadužen za [[historijski revizionizam|revizionističko]] "korigiranje" svih dokumenata i historijskih izvora koji nisu u skladu sa trenutnim stavovima vodstva Partije. Smith je godinama duboko akumulirao nezadovoljstvo kako svojim životom, tako i režimom kome služi, te protiv njega otpočinje vlastitu pobunu, prvo kroz zabranjeno pisanje [[dnevnik]]a, a potom kroz isto tako zabranjenu ljubavnu vezu sa Julijom, mehaničarkom zaposlenom u istom Ministarstvu.

Na Smitha i Juliju pažnju počne obraćati [[O'Brien (1984)|O'Brien]], tajanstveni član [[UnutrašnjaUža partija|Unutrašnje partije]] koji im diskretno dostavi ''[[Teorija i praksa oligarhijskog kolektivizma|Teoriju i praksu oligarhijskog kolektivizma]]'', knjigu koju je napisao revolucionarni vođa, a sada glavni [[državni neprijatelj]] [[Emmanuel Goldstein]], koja detaljno opisuje i obrazlaže ideologiju režima i metode njegove vladavine. Smith i Julia vjeruju da Goldstein vodi Bratstvo [[disident|disidenata]] koji će jednog dana srušiti Ingsocov režim, odnosno da je O'Brien njegov član.

Kada Smitha i Juliju uhapsi [[Policija misli]] i odvede u prostorije [[Ministarstvo ljubavi|Ministarstva ljubavi]], ispostavlja se ne samo da su vlasti sve vrijeme znali za njihove zabranjene aktivnosti, nego da je i O'Brien u stvari režimski [[agent-provokator|agent provokator]]. Smith je podvrgnut mučenju koje vodi upravo O'Brien, a kome je glavni cilj "preodgojiti" Winstona Smitha u poslušnog i odanog podanika. Nakon dolaska u [[Soba 101|Sobu 101]] gdje ga O'Brien suočava sa njegovim najintimnijim strahovima i traumama, Smith se odriče ne samo pobune, nego i ljubavi prema Juliji. Nakon toga ga puštaju iz zatočeništva i Smith, lišen ikakve nade i potpuno slomljen, priznaje sebi kako "voli Velikog brata".

* [[Oceanija (1984)|Oceanija]], čija je službena ideologija [[ingsoc]] ("engleski socijalizam"), a koja sadrži [[Amerike]], [[Oceanija|Oceaniju]], [[Južna Afrika (regija)|Južnu Afriku]] i [[Britanski otoci|Britansko Otočje]];

Takva podjela svijeta je okvirno nastala u periodu između 1945. i 1960. kada su [[Sjedinjene Američke Države|SAD]] nasilno anektirale nekadašnji [[Britanski Imperij]] i zemlje [[Latinska Amerika|Latinske Amerike]], [[Sovjetski Savez|SSSR]] okupirao [[Evropa|Evropu]], dok se Istazija razvila nešto kasnije, ujedinjenjem [[Narodna Republika Kina|Kine]] i [[Japan]]a. Za sve tri države je karakteristično da su im vladajuće [[ideologija|ideologije]] i načini vladanja gotovo identični; međusobni sukob je u pravilu ograničen i zapravo ima simbiotsku narav, jer bi potpuna pobjeda, odnosno nestanak vanjskog neprijatelja lišio njihovo stanovništvo objekta nezadovoljstva.

Oceanija je [[jednopartijskijednopartijska sistemdržava|jednopartijska]] država u kome se gotovo sva ekonomska aktivnost nalazi u rukama [[državna ekonomija|države]], a [[kultura]] je pod strogim nadzorom. Britanija je u Oceaniji dobila novo ime - "Aerodromska pista Jedan" - a njeno stanovništvo živi u krajnjem [[siromaštvo|siromaštvu]] uz povremene napade [[raketna bomba|raketnim bombama]].

Društvo je strogo podijeljeno na tri [[društvena klasa|klase]]. Najveći dio (cca. 85 %) čini [[niža klasa]] ili [[prolprolovi]]ovi, koji žive u siromaštvu i obavljaju fizičke poslove, nemaju nikakvo obrazovanje ali, sa druge strane, uživaju određenu slobodu "da žive kao životinje". [[Srednja klasa|Srednju klasu]] čine članovi [[VanjskaŠira partija|Vanjske partije]] koji obavljaju intelektualne ili [[birokracija|birokratske]] poslove; uglavnom žive u državnim stanovima i predmet su najžešće represije. [[Viša klasa|Višu klasu]] (oko 2 %) čini [[Uža partija|Unutrašnja partija]] čiji članovi uživaju u [[luksuz]]u i imaju vlastite [[robropstvo|robove]]ove.

* ''[[nineteen Eighty-Four (1953)|1984 (Studio One)]]'', TV-drama koju je američka TV-mreža [[CBS]] 1953. emitirala u okviru antologije ''[[Westinghouse Studio One]]''

* ''[[1984nineteen Eighty-Four (BBC)|1984]]'', tv-drama u produkciji [[BBC]]-a s [[Peter Cushing|Peterom Cushingom]] u glavnoj ulozi, originalno emitirana 1954. godine;

Krajem [[1983]]. je [[Radio-televizija Srbije|Radiotelevizija Beograd]] emitirala posebno izdanje emisije ''[[Petkom u 22]]'' posvećeno Orwellovom romanu i pod naslovom ''Dobro veče, gospodine Orvel''. U njoj je dramatizirana jedna scena iz romana, a u njoj je lik Winstona Smitha tumačio [[Petar Kralj]], a lik Parsonsa [[Slobodan Aligrudić]].