Martenzit – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
m Bot: popravljanje preusmjeravanja |
|||
Red 4:
[[1890|1890-tih]] godina, Martens je izučavao uzorke različitih čelika pod [[mikroskop]]om, a otkrio je da su najčvršći čelici imali pravilnu kristalnu strukturu. On je bio prvi koji je objasnio uzrok velike različitosti u mehaničkim osobinama raznih vrsta čelika. Martenzitne strukture su od tada pronađene u mnogim drugim praktičnim materijalima.
Martenzit ima različitu kristalnu strukturu (tetragonalnu) od površinski centrirane kubne rešetke [[austenit]]a, iz kojeg se i formira, ali ima identičan hemijski sastav. Prelaz iz jedne u drugu strukturu zahteva veoma malo [[termalna aktivacija|energije termalne aktivacije]]. Martenzit ima manju [[gustina|gustinu]] od [[austenit]]a, tako da martenzitne transformacije imaju za posledicu relativnu promijenu [[
[[Datoteka:Martensit-linsenform.svg|thumb|left|333p|Nastajanje lećastih pločica u zrnima [[austenit]]a]]
Martenzit nije prikazan na [[fazni dijagram|faznom dijagramu]] željezo-ugljenik, jer je martenzit izrazito metastabilna faza. U tu svrhu se koriste izotermalni, odnosno tzv. [[TTT dijagram|TTT dijagrami]] ({{jez-engl|Time-Temperature-Transformation}}). Pošto se fizičko-hemijski procesi ubrzavaju na većim temperaturama ([[Arenijusov zakon]] - [[Svante August Arrhenius|Svante Avgust Arenijus]] 19.02.1859. – 2.10.1927.), [[martenzit]] degradira pod uticajem toplote.
[[Datoteka:Carbon_dependance_of_martensite.svg|thumb|left|333px|Zavisnost početne (M<sub>s</sub>) i krajnje (M<sub>f</sub>) temperature nastajanja [[martenzit]]a od masenog udela [[ugljenik]]a.]]
== Vidi još ==
* [[Znanost o materijalima|Nauka o materijalima]]
* [[Čelik za opruge]]
| |||