|
|- style="vertical-align: top;"
| '''Lokacija'''
| Zapadna [[Mala Azija|Anadolija]]
|- style="vertical-align: top;"
| '''Država postojala:'''
|}
'''Lidija''' ({{Jez-grč|Λυδία}}), je historijska regija u zapadnoj [[Anatolija|Anatoliji]] (današnja [[Turska]]), istočno od drevne [[Jonija|Jonije]] i protezala se preko modernih pokrajina [[Izmir (pokrajina)|Izmir]] i [[Manisa (pokrajina)|Manisa]]. Glavni grad je bio grad [[Sard]]. U doba najvećeg uspona tokom vladavine [[Krez]]a Lidijska Monarhija protezala se preko cijele zapadne Anatolije. U kasnijem periodu Lidija je bila jedna od [[Ahemenidska Monarhija|perzijskih]] [[satrapijasatrap]]ija, te [[Stariantički Rim|rimskih]] [[Rimske provincije|provincija]]. Lidijski [[glavni grad]] bio je [[Sard]].
== Historija ==
Lidija je nastala kao post-[[Hetiti|hetitsko]] kraljevstvo, posle propasti kraljevine Hetita u 12. vijeku pne. Izvorno ime joj je bilo Mionija ('''Maeonia'''). [[Homer]] je spominje u svojoj [[Ilijada|Ilijadi]]<ref>>''[[Ilijada]]'' ii. 865; v. 43, xi. 431)</ref> , gde stanovnike Lidije zove Meonijancima ({{Jez-grč|Μείονες}}). Homer prilikom opisa glavnog grada, grad ne naziva Sardis, već Hajd<ref>''Ilijada'' xx. 385</ref>. Pretpostavlja se da je Hajd bila oblast gdje se Sard nalazio<ref>[[Strabon]], xiii.626</ref>. Meonci se zadnji put spominju od strane [[Plinije Stariji|Plinija Starijeg]] koji navodi da su živjeli pokraj rijeke Hermus u gradu Meoniji<ref>''Historija prirode'' v:30</ref>.
Kasnije je [[Herodot]] napisao da je kraljevina dobila ime po svom prvom kralju Lidosu ({{Jez-grč|Λυδός}}), koji je bio sin [[Atis]]a i [[CibelaKibela|Cibele]]. Ovaj mit ide u prilog grčkom imenu Lidoji ({{Jez-grč|Λυδοί}}), dok hebrejski izvori navode ime ([[Hebrejski jezik|heb.]]:Lûḏîm, לודים), koje se odnosi Liđane, [[Biblija|biblijske]] ratnike <ref>[[Jeremija]] 46.9</ref>. Lidijski ratnici su bili poznati kao dobri [[Strijelac|strijelci]], a imali su i veliku [[Konjica|konjicu]]. Smatra se kako su se najstarije [[Kovanica|kovanice]] pojavile u Lidiji oko [[660-e pne.|660. pne.]], koje su prema [[Herodot]]u kovali od [[Zlato|zlata]] i [[Srebro|srebra]]<ref>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/352634/Lydia Britannica enciklopedija: ''Lydians were said to be the originators of gold and silver coins'']</ref> Stanovnici drevne Lidije govorili su [[Lidijski jezik|lidijskim jezikom]], koji je pripadao skupini [[Anatolijski jezici|anatolijskih jezika]], odnosno [[Indoevropski jezici|indoevropskoj jezičnoj porodici]].
Sredinom [[6. vijek pne.|6. vijeka pne.]] Lidijom je vladao kralj [[Krez]] koji je bio poznat po golemom bogatstvu, pa i danas postoji uzrečica „''Bogat kao Krez''“<ref>[http://www.mainlesson.com/display.php?author=baldwin&book=thirty&story=rich „''Bogat kao Krez''“]</ref>. Krez je financirao gradnju [[Artemidin hram u Efezu|Artemidinog hrama u Efezu]] koji spada u [[sedam svjetskih čuda]]<ref>[http://www.livius.org/men-mh/mermnads/croesus.htm Krez, Livius.org]</ref>. Godine [[540-e pne.|546. pne.]] [[Ahemenidska Monarhija|perzijski]] vladar [[Kir Veliki]] osvaja Lidiju koja postaje perzijska pokrajina ([[satrapijasatrap]]ija). Prema predaji, Kir Veliki je dao poštedjeti Kreza koji je postao savjetnikom na perzijskom dvoru u [[Pasargad]]u. U vrijeme perzijske vladavine, Lidiju su često napadali [[StaraAntička Grčka|Grci]] koji su jednom prodrli do [[Sard]]a i poharali grad, što je bio označilo početak [[Grčko-perzijski ratovi|Grčko-perzijskih ratova]] u kojima su [[Darije Veliki]] i [[Kserks I|Kserkso I.]] vodili kažnjeničke ekspedicije protiv [[Eretrija|Eretrije]], odnosno [[AtenaDrevna (polis)Atena|Atene]]. Razdoblje perzijske dominacije prekida [[Aleksandar Veliki|Aleksandar Makedonski]] koji priključuje Lidiju svom carstvu, a nakon njegove smrti ona nastavlja biti dijelom [[Helenizam|helenističkih]] monarhija. Sredinom [[1. vijek pne.|1. vijeka pne.]] [[Rimsko Carstvo]] osvaja [[Anatolija|Anatoliju]] čime Jonija i Lidija dolaze pod upravu [[Rim]]a. U vrijeme cara [[Dioklecijan]]a Lidija dobiva status [[Rimske provincije|rimske provincije]]. Kasnije je bila pod upravom [[BizantBizantsko carstvo/Latinična verzija|Bizanta]]a, sve dok je u [[15. vijek]]u nisu osvojili [[Turci]], pa teritorij Jonije postaje dijelom [[OsmanskoOtomansko carstvoCarstvo|Osmanskog carstva]], odnosno moderne [[Turska|Turske]].
== Izvori ==
|
