Ljevica – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
m Bot: Migrating 1 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q164597 (translate me) |
m Bot: popravljanje preusmjeravanja |
||
Red 11:
Vremenom je naziv dobio šira značenja, i počeo je da označava tačku gledišta govornika. U poslednje vreme pod levicom uglavnom podrazumevamo oblike socijalizma, socijal-demokratiju, dok se u SAD pod levicom podrazumeva liberalizam (u smislu individualnih ljudskih sloboda).
Levica najčešće podrazumeva i [[sekularno|sekularizaciju]] (u smislu odvajanja institucija [[država|države]] i [[religija|religije]]), kao što je to primer u [[Sjedinjene Američke Države|SAD]], [[Indija|Indiji]], [[Bliski Istok|Bliskom Istoku]], i mnogim katoličkim državama, iako postoje retki istorijski primeri saradnje crkve i levičara, kao što je npr. pokret za ljudska prava u SAD ili u slučajevima liberalne teologije i hrišćanskog socijalizma.
U SAD se "levica" najčešće doživljava kao "volja da se sa drugima dele životni problemi". U svakom slučaju, moral levice uglavnom nije vezan za tradiciju, naciju ili dalje istorijske izvore, već smatra da društvo mora da se menja i da stalno teži ka boljem, pravednijem obliku.
== Poreklo pojma i njegove nedorečenosti ==
Iako zvuči pomalo ironično, prvi "levičari" za vreme Francuske revolucije bili su uglavnom [[buržoazija|buržuji]], oni koji su podržavali [[lese-fer]] kapitalizam i slobodnu trgovinu. Kako su se biračka prava vremenom širila, ova relativno bogata nova elita prevladala je [[
U nekim zemljama, na primer Holandiji, levica je dugo vreme označavala ne-religiozne političke ideje. Danas uglavnom preovladava Evropsko značenje i poimanje levice.
Red 40:
== Komunizam i levica ==
Uprkos brojnim varijacijama na ideološkom krilu levice, komunizam se uglavnom svuda smatra delom "levice". Ovo je donekle paralelno sa uključivanjem [[fašizam|fašizma]] (i to, istorijski nacističke Nemačke i fašističke Italije) u "[[desnica|desnicu]]". Međutim, istorijski primeri komunističkog uređenja uglavnom se veoma razlikuju od onoga što se uobičajeno smatra levicom, i mnogi (posebno evropski) levičari negiraju vezu sa komunizmom, posebno zbog toga što su komunistički režimi bili isuviše totalitarni da bi bili politički humani ili egalitarni. Stoga bi, prema [[Karl Poper|Karlu Poperu]], ove istorijske pojave trebalo posmatrati kao oblike [[totalitarizam|totalitarizma]]. Međutim, postoje komunisti (najpoznatiji je bio [[Lav Trocki|Trocki]]) koji smatraju da je totalitarizam u SSSR plod staljinizma, te da je to izdaja komunističke ideologije. Na isti način, većina desničara negira vezu sa Nacizmom i fašizmom i smatra da su to oblici totalitarizma.
Postoje i mišljenja da su levičarske reforme u nekomunističkim zemljama (pre svega zapadne Evrope), kao što su uspostavljanje mehanizma socijalne zaštite i priznanja sindikalnog udruživanja, pomogle rušenju komunizma i izmirenju kapitalizma i levice tako što su uspostavile širu društvenu podršku kapitalizmu.
Red 48:
== Literatura ==
[[Karl Marx|Karl Marks]]: "Kapital", "Manifest komunističke partije". Marksovi radovi inspirisali su velike društvene pokrete XX veka.
[[Milan Kangrga]]: "Etika" (Tehnička knjiga Zagreb, 2004). Etika kao večita potreba za boljim svetom, knjiga koja može biti inspiracija savremenoj levici.
Red 54:
[[Naomi Klajn]]: "Ne logo" (Samizdat, 2003). Popularna antiglobalistička odn. antikorporativna knjiga u kojoj autorka izvodi pojedine slučajeve protiv globalizacije.
[[Noam Chomsky|Noam Čomski]]: "Svetski poredak stari i novi" (SKC, 1996). Popularni autor, pre svega zbog svog antiameriočkog stava.
[[Kategorija: politika]]
| |||