Fescenini – razlika između verzija

[[Tit Livije]] i [[Kvint Horacije Flak|Horacije]] smatrali su da su fescenini prvobitno predstavljali jedan vulgarni oblik [[Dijalog|dijaloške]] razmene grubih šala i pogrda kakvu su praktikovali [[Italiciitalski narodi|italski]] seljaci i koja se stoga može smatrati nekom vrstom [[Scena|scenske]] igre, iz koje se razvila italska i rimska [[drama]]. Ta teorija, međutim, verovatno predstavlja antikvarsku invenciju koja je nastala po uzoru na [[Aristotel]]ovu teoriju nastanka [[Antička Grčka|helenske]] drame.

Mnogi antički [[Filologija|filolozi]] smatrali su da termin "fescenini" potiče od imena [[faliđćani|fališćanskoga]] grada Fescenija ''(Fescennium)'', koji se nalazio na obali [[Tibar|Tibra]], severno od [[Rim]]a, u [[EtrurijaEtrurci|Etruriji]]. Drugi filolozi su, pak, pomišljali na vezu s izrazom ''fascinum'' (= urok, čini), pa bi prema tom shvatanju fescenini prvobitno bile neke [[Basma|basme]] koje odvraćaju zle čini. Međutim, reč ''fascinum'' ima i opsceno značenje koje odgovara grčkome φαλλός (= [[falus]]). Stoga je ovo drugo tumačenje manje verovatno, jer ono je na tragu već spomenutih nastojanja da se u razvoju rimske književnosti pronađu pojave paralelne s onima koje su helenski filolozi nalazili u razvoju drame u [[Grčka književnost|grčkoj književnosti]]. Naime, tumačenje termina fescenini pomoću reči ''fascinum'' nastoji da poreklo ovih pesama nađe u faloforskim agrarnim [[kult]]ovima, u kojima su helenski pisci nalazili početke grčke [[Komedija|komedije]].

Prema tome, na osnovu podataka kojima danas raspolažemo, najsigurnije je ustvrditi tek toliko da su fescenini – verovatno nazvani po gradu Fesceniju (premda se nikakva veza između toga grada i ovih stihova ne može utvrditi) – predstavljali [[Svatovi|svatovske]] pesme ''(carmina nuptialia)'' šaljivog, zajedljivog i opscenog karaktera. Dramski element u tim pesmama svakako je bio znatan, jer su bile improvizovane i jer su imale dijaloški oblik u kome su pevači stihove izgovarali naizmenično ''(versibus alternis)'', uzvraćajući jedni drugima pogrde. Ne može se pouzdano utvrditi da li je ovakva razmena stihova zaista dovela do razvoja neke šaljive [[Scenska igra|scenske igre]] u strogom smislu toga izraza, ali nekakvu sliku o primitivnim scenskim šalama starih [[ItaliciItalski narodi|Italika]] nalazimo kod [[Kvint Horacije Flak|Horacija]] u njegovoj ''[[Satire (Horacije)|Satiri]]'' I, 5, u kojoj se opisuje kako pesnik zajedno sa svojim uglednim i otmenim prijateljima putuje iz Rima u [[Brundizij]] te kako putnici prolazeći kroz [[Kampanija|Kampaniju]] postaju slučajnim očevicima jednog verbalnog nadmetanja između dvojice lakrdijaša.