Verzija na datum 10 mart 2013 u 06:10 uredi Addbot (razgovor \| doprinos) 46.972 izmene m Bot: Migrating 73 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q448 (translate me) ← Starija izmjena		Verzija na datum 12 juni 2013 u 13:23 uredi poništi Kolega2357-Bot (razgovor \| doprinos) 64.473 izmene m Bot: popravljanje preusmjeravanja Novija izmjena →
Red 1: [[Datoteka:Louis-Michel_van_Loo_001.jpg\|thumb\|right\|230px\|''Portret Didroa'', Luj-Mišel van Lu, 1767]] '''Deni Didro''' ({{Jez-fr\|Denis Diderot}}), ([[5. 10.\|5. oktobar]] [[1713]]., Langre, Šampanj - †[[31. 7.\|31. jul]] [[1784]]., [[Pariz]]) je francuski pisac i filozof, istaknuta ličnost doba prosvetiteljstva i glavni urednik širom sveta poznate [[Francuska enciklopedija\|''Enciklopedije'']]. [[~~Prosvetiteljstvo~~Prosvjetiteljstvo\|Vek Prosvećenosti]] je uobičajen naziv za doba u kome je živeo i stvarao Didro i njegovi istomišljenici upravo zbog velikog doprinosa teorijskoj izgradnji temelja novog buržoaskog poretka. Borba koju je on vodio za pobedu svojih ideala se odvijala protiv feudalnog apsolutizma i religioznog konzervativizma, a sredstva koja je on upotrebljavao su skupljanje svih ideja nove francuske filozofske misli. Bio je neumoran sakupljač i inteligentan propagator u burnim vremenima predrevolucionarne monarhističke Francuske. Nastajuća buržoaska klasa je imala u njemu svog ideologa i idejnog vođu. Sem toga, Didro je bio izuzetan organizator, uporan i vredan što je bio način da stvori toliko dela i da (zajedno sa [[Žan le Ron Dalamber\|Dalamberom]]) izda sve tomove Enciklopedije. Zato ga je Volter nazvao "pantofil" (sveljubac). == Biografija == Deni je rođen u bogatoj zanatlijskoj porodici. Otac mu je predvideo karijeru visokog crkvenog dostojanstvenika. Zato ga šalje u [[jezuit]]sku školu, a potom u pariski koledž Garkur. Tokom školovanja mladi Didro pokazuje mnoga interesovanja. Od jezika se interesuje za latinski, grčki i engleski. Pored toga, zanima se i za filozofiju i matematiku. Nemirnog duha, posle završetka studija ne zadržava se duže ni na jednom nameštenju i izdržava se od usputnih poslova. Počinje da živi kao pariski intelektualac beskućnik. Desetak godina je sklapao razna poznanstva i suštinski životario na marginama pariskog umetničkog i intelektualnog miljea. Godine [[1743]]. se ženi Antoanetom Šampion, ali otprilike u isto vreme počinje i njegovo intimno druženje sa gospođom Puizje, a kasnije i sa Sofi Volan. Upravo iz pisama koje je razmenjivao sa poslednjom se može najviše saznati o atmosferi i svakodnevnom životu u filozofskim krugovima tadašnjeg Pariza. Didro je [[1743]]. godine preveo "''Istoriju Grčke''" Templa Stenijana, a zatim učestvuje u prevodu šest svezaka "''Medicinskog rečnika''" Džejmsa Londona. Napisao je [[1745]]. predgovor prevodu četvrte knjige engleskog filozofa Šeftsberija "''Karakteristike ljudi, običaja i mišljenja''" (u Francuskoj izlazi pod nazivom ''Ogledi o zasluzi i vrlini'', {{Jez-fr\|Essai sur le mérite et la vertu}}). Ovde prvi put iznosi svoje mišljenje da se fanatizam ne slaže sa religijom i da bilo koji vernik mora biti prvenstveno human. Ubrzo posle ovoga štampa svoju prvu autorsku knjigu "''Filozofske misli''" ({{Jez-fr\|Pensées philosophiques}}). Zbog kritike katoličke ortodoskije pariski parlament [[7. ~~jul~~7.\|7. jula]]a [[1746]]. donosi nalog da se knjiga spali. Ovo ne zaustavlja Didroa i on [[1747]]. objavljuje "''[[Skeptik]]ovu šetnju''" ({{Jez-fr\|La promenade du sceptique}}) gde još dublje zalazi u neslaganje sa crkvenim dogmama. <!-- To je alegorijska priča o preterivanju katolicizma, o sujeti zadovoljstava sveta koji je takmac crkvi i o očajnoj i nemerljivoj neizvesnosti filozofije koja ispoveda da je iznad crkve i sveta. --> Red 40: Podela posla je bila sledeća: [[Žan le Ron d Alamber]] - nauka (prvenstveno matematika), religija, filozofija * [[Jean-Jacques Rousseau\|Žan Žak Ruso]] - muzika i politička ekonomija * Baron Holbah (Pol Henri Ditrih) - hemija, minerologija * Maluen - hemija Red 48: * Leblon - vojne veštine * Belen - pomorstvo * [[Voltaire\|Volter]] - članak "Duh", istorija, književnost, filozofija * [[Monteskije]] - članak "Ukus"

Denis Diderot – razlika između verzija