Wikipedija

Azem Galica – razlika između verzija

Interaktivna pretraga historije
← Starija izmjenaNovija izmjena →
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
VizualnoWikitekst
Legobot (razgovor | doprinos)
53.537 izmena
m Bot: Migrating 7 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q1290045 (translate me)
m Bot: popravljanje preusmjeravanja
Red 2:
'''Azem Bejta''', poznatiji kao '''Azem Galica''' ([[1889]]-[[1924]]), je bio vođa [[Albanci|albanskih]] [[kačaci|kačaka]] iz okoline [[Drenica|Drenice]], koji su pružali oružani otpor srpskoj vlasti na Kosovu i Metohiji.<ref name="Rečnik Kosova">[http://books.google.com/books?id=Fnbw1wsacSAC&pg=PA63&lpg=PA63&dq=Azem+Galica&source=bl&ots=vyH5iqFmY_&sig=aSR2Xzx_fCgKDzPFHUCxtPWLw4I&hl=en&ei=xqtUSuCYIKbInAPKr6UF&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=47 ''Galica Azem'', Historical dictionary of Kosova]</ref> Nadimak [[Galica]] je dobio po istoimenom dreničkom selu iz kog je potekao.
 
Kada je [[Kraljevska jugoslavenskajugoslovenska vojska|jugoslavenska vojska]] krenula u rat protiv [[Otomansko carstvoCarstvo|Otomanskog carstva]] i započela zauzimanje Kosova u [[Prvi balkanski rat|Prvom balkanskom ratu]] [[1912]]. godine, susrela se sa žestokim otporom albanskog stanovništva<ref name="Lav Trocki">[http://www.danas.rs/dodaci/vikend/otpor_okupaciji_i_modernizaciji.26.html?news_id=105029 Lav Trocki, Otpor okupaciji i modernizaciji]</ref>, organizovanim u [[četasatnija|čete]] kačaka, koje je predvodio Azem Galica.<ref name="Rečnik Kosova"/> Kada su u Prvom svetskom ratu [[Austro-Ugarska]] i [[Bugarska]] porazile srpsku vojsku i zauzele Kosovo, Galica je sa kačacima nastavio oružani otpor protiv okupatora.<ref name="Rečnik Kosova"/> U srpskoj istoriografiji se, uglavnom, prećutkuje da je [[Azem Galica|Azem Bejta]] s nekoliko stotina kačaka primorao na predaju jedan austrijski puk, između Mitrovice i Peći [[1918]]. Nešto kasnije je stigao i [[Kosta Pećanac]] i njih dvojica su se tom prilikom pobratimili i 12. oktobra 1918. zajedno oslobodili Peć.<ref name="Imami">[http://www.rastko.rs/rastko/delo/11114 Petrit Imami, Srbi i Albanci kroz vekove]</ref> Po završetku rata [[1918]]. godine srpska vojska se vratila, a Kosovo je ušlo u sastav Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca. Iste godine osnovan je Komitet narodne odbrane Kosova, poznatiji kao [[Kosovski komitet]], koji se borio za izdvajanje teritorija naseljenih Albancima (Kosova, Metohije, zapadne Makedonije i delova [[Sandžak]]a) iz novoformirane [[Kraljevina Srba, Hrvata i SlovenacaJugoslavija|Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca]] i za njihovo pripajanje Albaniji.<ref name="Antonić">[http://www.ceeol.com/aspx/issuedetails.aspx?issueid=73e8a192-bda1-4f3f-b8cf-b0dfdf40f641&articleId=3d26c45f-4a66-4fed-8b20-afc37354a461 Goran Antonić, Kosovski komitet i Kraljevina SHS u svetlu jugoslovenskih izvora 1918–1920]</ref> Ideje Kosovskog komiteta imale su velikog uticaja na kačake.
 
[[1919]]. godine Azem Galica, zajedno sa svojom ženom [[Šota Galica|Šotom Galicom]], diže ustanak Albanaca na zapadu Kosova. Azem Bejta se borio protiv vojske i žandarma, a ne protiv Srba, među kojima je imao dosta prijatelja na Kosovu i Metohiji.<ref name="Imami"/> Kačaci su u oblasti [[Drenica|Drenice]] (u selu [[Junik]]) čak uspeli da oforme tzv. Neutralnu zonu, koja je trajala između [[1921]]. i [[1923]]. godine.<ref name="Rečnik Kosova"/> Ovu „oslobođenu“ oblast su neformalno nazivali Mala Albanija (alb. ''Arbëria e Vogel'').<ref>[http://www.albaniapress.com/lajme/9307/AZEM-BEJTE-GALICA-Kryekomandant-i-Cetave-Clirimtare-Shqiptare-1912-1924.html AZEM BEJTË GALICA]</ref> [[1923]]. godine je [[Nikola Pašić]] privremeno amnestirao kačake, pa je zahvaljujući njima [[Narodna radikalna stranka]] pobedila na tadašnjim izborima na Kosovu.<ref name="Imami"/> Za uzvrat su Azemu Bejti dodeljena tri sela da u njima brine o javnome redu. Vlast mu je obnovila i kuću (kulu), koja mu je prethodno srušena granatiranjem.<ref name="Imami">[http://www.rastko.rs/rastko/delo/11114 Petrit Imami, Srbi i Albanci kroz vekove]</ref> Beogradsko Vreme je avgusta 1923. objavilo reportažu o njemu u kojoj novinar kaže:
Red 8:
{{citat|Veliko je iznenađenje bilo za mene, kad sam mesto poludivljeg i osornog zlikovca, kakvog sam zamišljao, video pred sobom mirnog i trezvenog mladog čoveka čiji izgled odaje čoveka stvarne inteligencije i čak kulture, jer uzgred budi rečeno Azem Bejta govori nekoliko stranih jezika. Istina, kad smo se rukovali, bilo je oko njega dvadesetak naoružanih Arnauta, njegova telesna garda koja ga, kako on kaže, čuva od protivničkih vođa koji bi hteli da ga ubiju.<ref>''Vreme'', 7. avgust 1923.</ref>}}
 
Međutim, primirje nije dugo trajalo. Krajem septembra [[1924]]. godine srpska vojska je u velikoj akciji uz opsežnu upotrebu artiljerije razbila većinu kačačkih bandi i likvidirala njihove vođe.<ref>[http://arhiva.glas-javnosti.rs/arhiva/2003/11/22/srpski/F03112102.shtml Saradnja kačaka i VMRO - a]</ref> Azem Galica je u ovoj borbi smrtno ranjen i ubrzo je preminuo u obližnjoj [[pećinaspilja|pećini]], koja se danas zove Pećina Azema Galice.<ref>[http://www.aragonit-speleo.org/en/azembejta Azem Galica Cave]</ref>
 
Njegova žena je i nakon njegove smrti nastavila da se bori, preuzevši vođstvo nad muževljevim četama.
Izvor: https://sh.wikipedia.org/wiki/Azem_Galica