Berlin – razlika između verzija

| lokacija_ime =[[PopisSpisak država|Država]]

| površina_ukupna =891.85 [[kvadratni kilometar|km²]]

| stanovništvo_uže_gustoća =3 809 stan./[[kvadratni kilometar|km²]]

'''Berlin''' je najveći i [[glavni grad]] [[Nemačka|Nemačke]] sa 3.440.441 stanovnika ([[31. 3.]] [[2010]].) Pre [[Drugi svetskisvjetski rat|Drugog svetskog rata]] imao je 4.5 miliona. Berlin je drugi po redu najveći grad [[Evropska unija|Evropske unije]] posle [[London]]a. Od [[1949]]. do [[1990]]. bio je podeljen na [[Istočni Berlin]] i [[Zapadni Berlin]].

Berlin je smešten na rekama [[Špreja|Špreji]] i [[Hafel]] na severoistoku Nemačke. Berlin je jedna od 16 [[Nemačkenjemačke državepokrajine|nemačkih država]], i sa svih strana je okružen državom [[Brandenburg]].

Berlin je postao nezavisna država danom nemačkog reujedinjenja [[3. oktobar10.|3. oktobra]] [[1990]], i jedna je od tri države u Nemačkoj koja je ujedno i grad (pored [[Hamburg]]a i [[Bremen]]a).

Bivši [[Zapadni Berlin]], je bio država od osnivanja [[Zapadna Nemačka|Zapadne Nemačke]] [[23. maj5.|23. maja]]a [[1949]], ali je bio oslonjen na zapadne vojne zaveznika, i nije bio tehnički deo Zapadne Nemačke. Istočni Berlin je bio glavni grad [[Istočna Nemačka Demokratska Republika|Istočne Nemačke]] od [[1949]] do 1990, što je bilo protivno dogovoru četiri najveće sile.

Oko [[720]]. godine dva [[SloveniSlaveni|Slovenska]] plemena, naselila su Berlinski region. [[Heveleri]] su se naselili kraj reke Hafel, sa njihovim glavnom naseobinom Brenaborom, kasnije nazvanim kao grad Brandeburg. Bliže reci Špreji, u današnjoj gradskoj varoši Kopernik, naselili su se [[Šprevani]].

Heveleri su osnovali drugo mesto pored reke Havel oko [[750]]. Ono je tada bilo najbliže današnjem Brlinu, i zvalo se Špandov (današnji [[Špandau]]). Špandau i [[Nikola Kopernik|Kopernik]], zaštićeni zidinama oko [[825]], su bile glavne naseobine sve do [[11. vekvijek|11. veka]]a.

Berlin je jedan od najmlađih evropskih gradova, koji je osnovan u [[12. vekvijek|12. veku]]u. Grad se sastojao od dva naselja, Berlina i [[Kuln]]a, na obe strane reke Špreje, u današnjoj varoši [[Mite]] (''Mitte'' – sredina). Kuln se prvi put pominje u dokumentima [[28. oktobar10.|28. oktobra]] [[1237]], a Berlin [[1244]]. Nažalost, gradski centar izgoreo je [[1830]], kada je uništeno veliki broj spisa iz tadašnjeg vremena.

[[18. januar1.|18. januara]]a [[1701]], [[Frederik III]] je krunisan kao Kralj Frederik prvi od Prusije, koji je Berlin proglasio za glavni grad [[PrusijaPruska|Prusije]].

Pred kraj [[Drugi svetskisvjetski rat|Drugog svetskog rata]], [[Berlinska bitka|Berlin je bio unišen]] 70% zahvaljujući savezničim radarima i uličnim borbama. Zbog toga nazvan je „Vremenskom nulom“ što je značilo novi početak za grad. Veliki Berlin je podeljen u četiri sektora od strane Saveznika, Londonskim protokolom ([[1944]]): svaki za

* '''[[SAD|Sjedinjene Američke Države]]''' , (obuhvatao opštine: [[Nojkeln]] (Novi Keln), [[Krojcberg]] (Krojc brdo), [[Tempelof]], [[Schöneberg|Šeneberg]] (Lepo brdo), [[Šteglic]], [[Zelendorf]];

* '''[[VelikaUjedinjeno BritanijaKraljevstvo|Veliku Britaniju]]''', (obuhvatao opštine: [[Tirgarten]], [[Šarlotenburg]], [[Vilmerzdorf]] i [[Špandau]]);

* '''[[Sovjetski Savez]]''' , (obuhvatao opštine: [[Mite]] (Sredina), [[Prenclauer berg]] (Prenclauersko brdo), [[Pankov]], [[Vajsense]] (Belo jezero), [[Fridrihšajn]], Li(h)štenberg*, [[Treptov]] i [[Nikola Kopernik|Kopernik]].

Berlin je bio smešten u sred sovjetske okupacione zone Nemačke i postao prirodna tačka suprotstavljenih strana u [[Hladni rat|Hladnom ratu]]. Kada je [[26. jun6.|26. juna]]a otpočela Staljinova Berlinska blokada, zapadni saveznici su [[Zapadni Berlin]] znadbevali tzv. vazdušnim liftom (die Luftbrücke), nazvan od strane Berlinaca.

Berlinski sovjetski sektor, [[Istočni Berlin]], je postao glavni grad [[istočne Nemačke]], kada je formirana iz Sovjetske okupacione zone u oktobru 1949. Zapadne Nemačke je formirana [[23. maj5.|23. maja]]a [[1949]]. iz američkih, britanskih, i francuskih zona, glavni grad je bio u [[Bonn]]u. [[13. avgust8.|13. avgusta]]a [[1961]]. napravljen je [[Berlinski zid]], razdvojivši Zapadni Berlin od Istočnog i ostatka Nemačke..

Berlinski zid je probijen [[9. novembar11.|9. novembra]] [[1989]]. Tokom Nemačkog reujedinjenja [[3. oktobar10.|3. oktobra]] [[1990]], zid je skoro potpuno srušen. Ostali su mali delovi, koji najviše služe kao podsetnici i turističke atrakcije. Nemački [[Bundestag]] je juna [[1991]]. izglasao odluku da se glavni grad Nemačke Bon, preseli u Berlin. Berlin je ponovo postao glavni grad Nemačke. Ministri i vladina administracija su se u Berlin preselili [[1997]]/[[1998]].

''"Ich bin ein Berliner." ("Ja sam Berlinac")''<br /> <small>([[John F. Kennedy|Džon F. Kenedi]], Predsednik SAD, 1963. tokom posete Berlinu)</small><br />

''"Ich hab noch einen Koffer in Berlin" ("Ja i dalje držim kofer u Berlinu")''<br /><small>([[Marlene Dietrich|Marlen Ditrih]], glumica i pevačica rođena 1901. u Berlinu-[[Schöneberg|Šeneberg]])</small></center>