|
Mi iz nevladinih organizacija puno volimo da jedemo govna!
'''Albanofobija''' (ili '''antialbansko osećanje''') predstavlja [[osećaj]] neprijateljstva ili [[mržnja|mržnje]] prema [[Albanci]]ma ili [[Albanija|Albaniji]]. Albanofobija se ispoljava u negativnim [[stereotip]]ima, [[predrasuda]]ma i [[diskriminacija|diskriminaciji]] prema pripadnicima albanskog naroda.
Albanofobija može poprimiti i oblik [[rasizam|rasizma]] ukoliko je povezana sa verovanjem da su Albanci neka vrsta niže rase.<ref>[http://www.vreme.com/cms/view.php?id=468613 Albanci u regionu]</ref><ref>[http://www.yucom.org.rs/rest.php?tip=vest&idSek=4&idSubSek=4&id=64&status=drugi Širi se akcija protiv govora mržnje i diskriminacije]</ref> Anti-albanska osećanja se ogledaju i u korišćenju naziva ''[[Šiptari]]'', koji se usled negativne konotacije u srpsko-hrvatskom jeziku smatra smatra uvredljivim.<ref name="Arsenijević"/><ref>[http://www.blic.rs/blickomentar.php?id=3134 Jovan Ćirilov, Albanac ili Šiptar]</ref>
== Albanofobija u Srbiji ==
{{main|Albanofobija u Srbiji}}
[[Datoteka:Pozdrav sa srpskog primorja.jpg|thumb|150px|''Pozdrav sa srpskog primorja'' ([[Drač]]), srpski propagandni poster iz 1913.]]
Albanofobija u Srbiji je počela da narasta početkom [[20. vek]]a i usko je povezana sa spoljno-političkim ciljem [[Kraljevina Srbija|Kraljevine Srbije]] da izađe na [[Jadransko more]] (luka [[Drač]]) preko albanskih oblasti.<ref>Димитрије Туцовић, Србија и Арбанија (у Изабрани списи, књига II, стр. 56) Просвета, Београд, 1950.</ref><ref name="Milosavljević"/> U tom cilju, srpska štampa je širila stereotipe o Albancima kao o "divljacima" nesposobnim za samostalan [[država|državni]] život.<ref name="Dimitrije Tucović 1950">Dimitrije Tucović, Srbija i Arbanija (u Izabrani spisi, knjiga II, str. 56) Prosveta, Beograd, 1950.</ref> Čak i mnogi srpski naučnici su, pre nastanka nezavisne [[Albanija|Albanije]] [[1912]]. godine, pokušavali da dokažu nesposobnost Albanaca za stvaranje sopstvene države, tvrdeći da albanska plemena nemaju potrebu za državom ni sposobnost da se konstituišu u [[nacija|naciju]] te im je stoga potrebno tutorstvo.<ref name="Milosavljević"/> Smatralo se da bi tek kolonizatorskim uticajima, odnosno uključenjem Albanaca i njihovih teritorija u srpsku državu, bilo omogućeno njihovo obučavanje za civilizovan život.<ref name="Milosavljević"/> [[Dimitrije Tucović]] u vreme [[Balkanski ratovi|Balkanskih ratova]] beleži da je šovinistička štampa u [[Srbija|Srbiji]] „mesecima i godinama rasprostirala o arbanaskom narodu tendenciozna mišljenja“<ref name="Dimitrije Tucović 1950"/>, izazivajući kod srpskog naroda „mržnju prema ''divljim Arnautima'', prikrivajući kao guja noge [[Zločini nad Albancima u balkanskim ratovima|divljaštva]] koja je [[srpska vojska]] prema njima počinila“<ref>Dimitrije Tucović, Srbija i Arbanija (u Izabrani spisi, knjiga II, str. 58-59) Prosveta, Beograd, 1950.</ref>
Nakon [[Nemiri u Socijalističkoj Autonomnoj Pokrajini Kosovo 1981.|nemira na Kosovu]] [[1981]]. godine, u Srbiji započinje organizovana propaganda o [[genocid]]u nad Srbima na Kosovu (fabrikuju se izveštaji o silovanju Srpkinja, iseljavanju Srba i sl).<ref name="Nosov">[http://www.yihr.org/uploads/publications/eng/11.pdf Andrej Nosov, Nasilna društva u tranziciji]</ref> Srpski nacionalisti iseljavanje Srba sa Kosova prikazuju kao rezultat pritiska i uzimaju kao potvrdu da Albanci Srbima čine ogromnu nepravdu u sopstvenoj državi.<ref name="Nosov"/> Sredinom [[1980e|1980ih]], [[govor mržnje]] u srpski medijima se koncentriše na Albance.<ref>[http://www.pravdautranziciji.com/pages/article.php?id=1756 Mr Nidžara Ahmetašević, Rat rečima i slikama]</ref> Uz albansko ime su od sredine [[1980e|1980-ih]] korišćene reči “genocid”, “zulum”, “razbojništvo”, “silovanje”, čime je pominjanje Albanaca i u privatnom govoru steklo negativnu konotaciju.<ref name="Milosavljević"/> [[1986]]. godine je objavljen uticajni [[Memorandum Srpske akademije nauka i umetnosti]], koji [[Nemiri u Socijalističkoj Autonomnoj Pokrajini Kosovo 1981.|demonstracije Albanaca na Kosovu 1981. godine]] naziva „neofašističkom agresijom“<ref>[http://www.pescanik.info/images/stories/pdf/memo/memorandum_sanu.pdf Memorandum SANU]</ref> i navodi da se na Kosovu i Metohiji sprovodi „fizički, politički, pravni i kulturni [[genocid]] nad srpskim stanovništvom“.<ref>[http://sr.wikisource.org/wiki/Memorandum_SANU Memorandum SANU]</ref> Ovaj Memorandum je ekspertska komisija [[Ujedinjene nacije|Ujedinjenih nacija]] nekoliko godina kasnije ocenila kao „sredstvo širenja anti-albanskih osećanja“.<ref name="UN">[http://www.ess.uwe.ac.uk/comexpert/ANX/IV.htm#II-II Politika stvaranja Velike Srbije (Izveštaj Ujedinjenih nacija)]</ref>
Od [[1990e|1990-ih]] godina, zahvaljujući propagandi [[Slobodan Milošević|Miloševićevog]] režima, Albanci postaju najveći srpski „neprijatelji“.<ref name="Arsenijević">[http://www.pescanik.info/content/view/39/171/ Vladimir Arsenijević, Naše crnje]</ref><ref name="Milosavljević">[http://www.pescanik.info/content/view/125/105/ Olivera Milosavljević: Stereotipi srpskih intelektualaca 20. veka o „nama“ i „drugima“]</ref> Savremeni srpski intelektualci pišu o Albancima uglavnom u okviru stereotipa o njihovoj „urođenoj“ mržnji prema Srbima, koja je proizvod njihovih dominantnih „osobina“, „primitivizma“ i „razbojništva“.<ref name="Milosavljević"/>
{{citat3|Taj socijalni, politički i moralni talog tribalnog, varvarskog Balkana, uzima za saveznika Ameriku i Evropsku uniju u borbi protiv najdemokratskijeg, najcivilizovanijeg, najprosvećenijeg balkanskog naroda - srpskog naroda.<ref>[http://www.borba.rs/content/view/4925/ Boris Tadić politički amnestira Ćosića za rasizam]</ref>|[[Dobrica Ćosić]] o Albancima}}
Veliki broj štampanih i elektronskih medija u Srbiji i dalje kontinuirano širi govor mržnje prema Albancima.<ref>[http://www.kosovakosovo.com/forum/?id=6233 Protiv govora mržnje - za toleranciju]</ref><ref name="Inicijativa">[http://oneworldsee.org/node/8793 Prestati sa govorom mržnje i prikrivanjem činjenica o Kosovu]</ref> Prema istraživanju [[Stratedžik marketing]]a iz [[2009]]. godine, o [[diskriminacija|diskriminaciji]] i [[socijalna distanca|socijalnoj distanci]] u Srbiji, Albanci su „dosledno na dnu liste“ u odnosu na druge etničke grupe. Naime, tek 39% građana Srbije smatra da bi Albanci mogli sa uspehom da rade posao učitelja, 34% posao njihovog šefa, 30% posao predsednika opštine i 23% posao predsednika vlade.<ref>[http://www.pescanik.info/content/view/2922/58/ Stratedžik marketing, Javno mnenje o diskriminaciji u Srbiji]</ref>
Generatori mržnje prema Albancima u Srbiji su i razna ekstremistička udruženja i navijačke grupe. Ekstremna [[mržnja]] prema Albancima se javno ispoljava na skupovima pro-[[fašizam|fašističkih]] organizacija, kao što je [[Otačastveni pokret Obraz]], u vidu parola: „''Ubij, zakolji da Šiptar ne postoji''", „''Srbija Srbima, Šiptarima sekira''" i tome slično.<ref>[http://www.borba.rs/content/view/2957/123/ Govor mržnje: Quo vadis, Srbijo?]</ref> Eksplicitni govor mržnje se može čuti i na tribinama fudbalskih stadiona, gde se takođe uzvikuju parole „''Ubi, zakolji, da Šiptar ne postoji''“<ref>[http://www.youtube.com/watch?v=zN1pWeYCoIE&feature=related Ubi, zakolji, da Šiptar ne postoji]</ref> i „''Ubij Šiptara''“<ref>[http://www.youtube.com/watch?v=cu8DkmS_rbY&feature=related Ubij Šiptara]</ref>.
== Albanofobija u Makedoniji ==
U [[Republika Makedonija|Makedoniji]] je 2009. godine izbio skandal u javnosti nakon što je Makedonska akademija nauka (MANU) izdala veliku Makedonsku enciklopediju u kojoj se Albanci nazvani i „šiptari”, „arnauti”, „balisti” i „planinski ljudi”.<ref>[http://www.e-novine.com/region/region-makedonija/30199-Albance-ekciklopediji-nazvali-planinskim-ljudima.html Albance u ekciklopediji nazvali „planinskim ljudima”]</ref> Ovo je izazvalo revolt albanskih političkih partija, nevladinih organizacija i građana, koji su tražili hitno povlačenje enciklopedije i javno izvinjenje albanskom narodu.<ref>[http://www.a1.com.mk/vesti/default.aspx?VestID=113896 Албанците во енциклопедијата - „шиптари“]</ref>
{{section-stub}}
== Albanofobija u Italiji ==
Albanofobija je jaka u [[Italija|Italiji]] i ona se pre svega odnosi na albanske emigrante koji se [[stereotip]]no doživljavaju kao kriminalci, prodavci droge, prostitutke i necivilizovani ljudi.<ref>[http://www.informaworld.com/smpp/content~db=all~content=a901412909 Italophilia meets Albanophobia: paradoxes of asymmetric assimilation and identity processes among Albanian immigrants in Italy]</ref><ref>[http://www.wantedinrome.com/articles/complete_articles.php?id_art=262 Breaking the Albanian stereotype]</ref> Italijanski analitičari smatraju da se albanofobija prema albanskim imigrantima uglavnom zasnivaju na stereotipu albanske "invazije" italijanske, odnosno evropske teritorije.<ref name="Italy"/>
U italijanskim medijima se daje veliki prostor zločinima koje su počinili Albanci, pa čak i onima koji se samo pretpostavljaju.<ref name="Italy">[http://books.google.com/books?id=nNHCqrp1IP4C&pg=PA114&lpg=PA114&dq=Albanophobia+-forum&source=bl&ots=HBD0MZr8Bn&sig=9EKlOC1xHISDWXuddgQNaqbxUXY&hl=en&ei=iOy4SqehFIaF_AasoejbBQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=8#v=onepage&q=Albanophobia%20-forum&f=false Out of Albania: From Crisis Migration to Social Inclusion in Italy]</ref> Istraživači ove pojave upozoravaju da iako postoji veći nivo [[kriminal]]iteta među albanskim imigrantima u Italiji u odnosu na neke druge imigrantske grupe, [[policija]] ne sme prenositi ove stereotipe na sve Albance.<ref name="Italy"/>
== Albanofobija u Grčkoj ==
Albanci u Grčkoj čine oko polovinu ukupnog broja imigranata i glavnu metu negativnih stereotipa u [[Grčka|grčkim]] medijima.<ref name="Media"/> U objašnjenju albanofobije se polazi od činjenice da je grčko društvo do skoro bilo veoma „homogeno“ i da je masivni dolazak emigranata uzrokovao šok kod lokalne populacije i poremetio postojeću ravnotežu.<ref name="Immigration">[http://www.lse.ac.uk/collections/hellenicObservatory/pdf/2nd_Symposium/Ifigeneia_Kokkali_paper.pdf Albanian immigration and urban transformations in Greece]</ref> Reakcije stanovništva se iskazuju u vidu [[šovinizam|šovinizma]] i [[ksenofobija|ksenofobije]] (odnosno albanofobije), koja je prilično zastupljena u medijima.<ref name="Immigration"/> Medijski govor mržnje obuhvata [[rasizam]], poziv na proterivanje Albanaca iz Grčke, raspirivanje predrasuda i mržnje i stereotipno predstavljanje Albanaca kao opasnih kriminalaca ili „životinja“.<ref name="Media">[http://fra.europa.eu/fraWebsite/attachments/MR-CH4-4-Greece.pdf -{Racism and Cultural Diversity in the Mass Media}-]</ref> Izveštavanje medija o Albancima se često povezuje sa položajem grčke [[manjina|manjine]] u Albaniji, za koju se navodi da trpi pritisak albanske države, što se dalje uzima kao opravdanje za tretman Albanaca u Grčkoj.<ref name="Media"/>
Albanski emigranti u Grčkoj doživljavaju „ozbiljnu diskriminaciju“ na poslu, posebno u vezi sa visinom nadnica i socijalnim osiguranjem.<ref name="UNHCR">[http://www.unhcr.org/refworld/country,,IRBC,,GRC,4562d8b62,403dd1f50,0.html -{Greece: Treatment of ethnic Albanians}-]</ref> Usled neprihvatanja sredine, albanski radnici su ponekad primorani da promene ime.<ref name="Immigration"/>
Albanci često nailaze na nipodaštavajući tretman od strane grčkih organa reda.<ref name="UNHCR"/> Albanska populacija je izložena masovnim hapšenjima prilikom policijskih čistki i meta je čestih [[deportacija]], koje obuhvataju i osobe sa urednim dokumentima.<ref name="UNHCR"/> Brojni su slučajevi policijskih ubistava albanskih legalnih i ilegalnih imigranata prilikom pokušaja prelaska grčke granice.<ref name="UNHCR"/><ref>[http://www.ahc.org.al/anglisht/conference/2003/september/25%20STOP.htm -{Stop violence of the Greek Police towards Albanians}-]</ref> U slučajevima primene nasilja prema Albancima, grčki policajci najčešće ne odgovaraju ili dobiju samo „nominalne kazne“.<ref name="UNHCR"/>
== Napomene ==
{{reflist|2}}
== Vidi još ==
* [[Šovinizam]]
* [[Ksenofobija]]
* [[Diskriminacija]]
* [[Rasizam]]
* [[Albanofilija]]
== Vanjske veze ==
* [http://www.pescanik.info/images/stories/pdf/javno%20mnjenje%20o%20diskriminaciji%2C%20feb%2009.pdf Istraživanje Stratedžik marketinga: Javno mnenje o diskriminaciji i nejednakosti u Srbiji]
* [http://www.pescanik.info/content/view/125/105/ Olivera Milosavljević: Stereotipi srpskih intelektualaca XX veka o „nama“ i „drugima“]
* [http://www.drustvo-antropologov.si/AN/PDF/2008_2/Anthropological_Notebooks_XIV_2_Sievers.pdf Stephanie Schwandner-Sievers: Albanians, Albanianism and the strategic subversion of stereotypes]
* [http://www.unhcr.org/refworld/country,,IRBC,,GRC,4562d8b62,403dd1f50,0.html Tretman etničkih Albanaca u Grčkoj] (UNHCR)
[[Kategorija:Diskriminacija]]
[[Kategorija:Albanci]]
[[Kategorija:Rasizam]]
| 