Republika Srpska – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
Nema sažetka izmjene |
|||
Red 81:
'''Republika Srpska''' jedan je od dva entiteta Bosne i Hercegovine. Drugi entitet je [[Federacija Bosne i Hercegovine]]. Glavni grad Republike Srpske je [[Banja Luka]].
== Istorija ==
Srpska Republika Bosna i Hercegovina proglašena je 9. januara 1992. godine, dok je 28. februara donijet Ustav Republike Srpske Bosne i Hercegovine, u kojem je pisalo da teritorija ove republike obuhvata srpske autonomne oblasti, opštine i druge srpske etničke entitete u Bosni i Hercegovini. Republika je proglašena dijelom jugoslovenske federalne države.
Kada je Bosna i Hercegovina 5. aprila 1992. godine proglasila nezavisnost, Srpska Republika Bosna i Hercegovina proglašava 7. aprila 1992. godine odvajanje od Bosne i Hercegovine i ostanak u Jugoslaviji. Ime republike je promijenjeno u Republika Srpska 12. avgusta 1992. godine.
30. avgusta 1995. NATO pakt pokreće Operaciju Namjerna sila.
Poslije rata, koji je trajao od 1992. do 1995. godine, potpisan je Dejtonski mirovni sporazum, 21. novembra 1995. godine. Republika Srpska je međunarodno priznata kao jedan od dva entiteta (države) koji čine Bosnu i Hercegovinu (drugi entitet je Federacija Bosne i Hercegovine). Republika Srpska obuhvata 49% teritorije Bosne i Hercegovine, a Federacija Bosne i Hercegovine 51%. Arbitražnom odlukom o statusu Brčkog, te uspostavljanjem Distrikta Brčko BiH 2000. godine, posjed teritorije oba entiteta je smanjen za otprilike 0.5 - 1.0 %.
Tokom proteklih godina, neke ingerencije Republike Srpske izričito definisane dejtonskim ustavom i njegovim aneksima prenesene su na nivo Bosne i Hercegovine (carinska i granična služba, vojska, pravosuđe - osnivanjem Suda BiH i Visokog sudskog i tužilačkog savjeta itd.).
== Demografija ==
Još u prošlom vijeku većinsko stanovništvo u Bosni i Hercegovini bilo je pravoslavno (Srbi), što pokazuje i popis iz 1865. godine, kada je zabilježeno 46,3% pravoslavnih, 30,4% muslimana i 22,7% katolika. Sličan odnos u okviru etničke strukture bilježi i posljednji austrougarski popis iz 1910. godine (43,4% pravoslavnih, 32,3% muslimana i 23,3% katolika). Većinsko pravoslavno stanovništvo zabilježeno je i popisima u periodu između dva svjetska rata (iz 1921. i 1931. godine), te i u znatnom dijelu poslijeratnog perioda (popisi iz 1948, 1951. i 1961). Popis iz 1971. godine prvi put je pokazao da je izmijenjena etnička struktura stanovništva bivše SR BiH i da su Muslimani u njoj postali relativna većina (39,6% Muslimani, 37,2% Srbi i 20,6% Hrvati). Po podacima Republičkog zavoda za statistiku broj stanovnika Republike Srpske je u porastu[1]. Po njihovim procenama u RS je:
*2001. godine živjelo 1.447.477 stanovnika
*2002. - 1.455.446 stanovnika
*2003 - 1.463.465 stanovnika
*2004. - 1.471.529 stanovnika i
*2005. 1.479.634 stanovnika
== Ekonomija ==
Posljedice rata 1991-1995. godine ostavile su teško nasljeđe za Ekonomiju Republike Srpske kao i čitave Bosne i Hercegovine. Ukupne ratne štete u BiH cijene se sa 100 mlrd USD, od čega oko jedne trećine otpada na Republiku Srpsku. Ekonomski oporavak Bosne i Hercegovine i Republike Srpske nakon 1995. godine ide veoma sporo. To se vidi posebno preko kretanja BDP per capita. U 2002. godini u čitavoj BiH ovaj indikator se procenjuje sa 1200-1300 USD, dok je na početku 1992. on iznosio cca 2200 USD. Uz ovo, procjenjuje se da BDP per capita u Republici Srpskoj zaostaje iza prosjeka BiH za 20%. BDP je u 2005. godini u cijeloj RS iznosio 5.251.162.000 konvertibilnih maraka[
== Turizam ==
U srcu Balkana, a na prostoru sjevera i istoka Bosne i Hercegovine nalazi se Republika Srpska.
Iako teritorijalno nevelikoj, Republici Srpskoj pripadaju bogati, ali razuđeni prirodni resursi. Oni predstavljaju njenu osobenost i veliku prednost budući da se klimatske zone protežu od mediteranske na jugu Hercegovine, do umjereno-kontinentalne koja preovlađuje u sjevernim dijelovima.
Priroda, veliki neimar, zaista je bogato nagradila svakom ljepotom njene stanovnike, koji su umjeli da vole i poštuju svoju zemlju kao nešto najsvetije. Izdvojimo li te dragulje iz prirodnog bogatstva Republike Srpske, to bi svakako bile njene alpske planine, Zelengora, Treskavica, Jahorina, Romanija, potom Grmeč, Kozara, Ozren i mnoge druge, sa ogromnim šumskim i lovnim bogatstvom.
U njenim podnožjima prostrle su se pitome i plodne ravnice žitne Posavine i Semberije, Lijevče polja i lagano zatalasanih Potkozarja i Podgrmeča, kao i predjeli hercegovačkog krasa, prošaranog plodnim kraškim poljima.
Vodotoci moćnih rijeka Une, Sane, Vrbasa, Ukrine, Drine i Tare, zasigurno najbistrijih rijeka na čitavom Balkanu, bogati su svakovrsnom ribom.
== Geografija ==
{{Main|Geografija Republike Srpske}}
== Političke institucije ==
| |||