Jovan Jovanović Zmaj – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
Nema sažetka izmjene |
m Reverted 1 edit by 93.86.142.86 (talk) identified as vandalism to last revision by Mladifilozof. (TW) |
||
Red 1:
{{Infokutija pisac
| ime = Jovan Jovanović Zmaj
| slika = Jova Jovanovic Zmaj.jpg
| širina_slike = 220px
| alt = Jovan Jovanović Zmaj
| opis =
| pseudoiym = Zmaj
| birth_name = Jovan Jovanović
| birth_date = [[24. novembar]] [[1833]].
| birth_place = [[Novi Sad]], [[Austro-Ugarska]] (danas [[Srbija]])
| datum_smrti = [[3. jun]] [[1904]].
| mjesto_smrti = [[Sremska Kamenica]], [[Austro-Ugarska]] (danas [[Srbija]])
| zanimanje =
| religion =
| citizenship =
| education =
| alma_mater =
| period =
| žanr =
| subject =
| pokret =
| znamenita_djela = [[Đulići]], [[Đulići uveoci]], [[Pevanija]], [[Druga pevanija]]
| spouse = Ruža Ličanin
| children =
| uticaj_od =
| uticaj_na =
| nagrade =
| signature =
| website =
| portaldisp =
}}
'''Jovan Jovanović Zmaj''' ([[Novi Sad]], [[24. novembar]] [[1833]] — [[Sremska Kamenica]] [[3. jun]] [[1904]]) je jedan od najvećih liričara srpskog [[romantizam|romantizma]]. Po zanimanju bio je [[medicina|lekar]], a tokom celog svog života bavio izdavnjem i uređivanjem književnih, političkih i dečjih časopisaca. Naznačajnije Zmajeve zbirke pesama su „Đulići“ i „Đulići uveoci“, prvi o sretnom porodičnom životu, a drugi o bolu za najmilijima. Pored lirskih pesama, pisao je i satirične i političke pesme, a prvi je pisac u srpskoj književnosti koji je pisao poeziju za decu.
Sremska Kamenica je nekada nosila ime ''Zmajeva Kamenica'', u čast Jovana Jovanovića Zmaja.
== Biografija==
Jovan Jovanović Zmaj se rodio [[24. novembar|24. novembra]] [[1833]]. u [[Novi Sad|Novom Sadu]], u jednoj od uglednih građanskih porodica. Osnovnu školu je pohađao u Novom Sadu, a gimnaziju je pohađao u Novom Sadu, [[Halaš]]u i [[Požun]]u. Posle zaršene gimnazije upisao je studije prava u [[Pešta|Pešti]], [[Prag]]u i [[Beč]]u. Za njegovo književno i političko obrazovanje od posebnog značaja je boravak u Beču, gde je upoznao [[Branko Radičević|Branka Radičevića]], koji mu je bio najveći pesnički uzor. Takođe, u Beču se upoznao i sa [[Svetozar Miletić|Svetozarem Miletićem]] i [[Đura Jakšić|Đurom Jakšićem]].
Posle završenih studija prava, Zmaj se 1860. vratio u Novi Sad i kao jedan od najbližih Miletićevih saradnika postao je službenik u novosadskom magistratu. Tu se upoznao sa svojom budućom ženom Ružom Ličanin. Ova ljubav i srećan porodičan život nadahnuće Zmaja da napiše ciklus (zbirku) pesama ''Đulići'' (od [[turski jezik|turske]] reči -{Gül}-, što znači [[ruža]]).
Linija 5 ⟶ 43:
Godine 1870. Zmaj je završio studije [[medicina|medicine]], pa se vratio u Novi Sad, gde je započeo svoju lekarsku praksu. Ovde ga je ubrzzo zadesila porodična tragedija: umrla su mu deca, a potom i žena. Iz ove porodične tragedije proizišao je niz [[elegija|elegičnih]] pesama objavljene pod zajedničkim nazivom ''Đulići uveoci''.
[[Datoteka:3.maj spomenik.jpg|thumb|right|220px|Spomenik Jovanu Jovanoviću Zmaju u Novom Sadu (Zmaj Jovina ulica]]
== Književni rad ==
Dve najbolje zbirke njegovih pesama su '''Đulići''' i '''Đulići uveoci'''. Veliki broj njegovih šaljivih i dečijih pesama, štampanih po raznim listovima i časopisima, izišle su u dva izdanja celokupnih dela : '''Pevanija''' i '''Druga pevanija'''.
Poslednje su štampane zbirke: '''Snohvatice''' i '''Devesilje'''.
U [[proza|prozi]] je napisao jednu pesničku legendu („Vidosava Branković“) i jedan šaljivi pozorišni komad („Šaran“).
Zmaj je i prevodio dosta, naročito iz mađarske književnosti. Najbolji su mu prevodi mađarskog pesnika [[Aleksandar Petefi|Aleksandra Petefija]] (rođenog Petrović). Pored ostalih pesama, od njega je preveo spev „Vitez Jovan“.
Iz nemačke poezije prevodi [[Jochan Wolfgang Goethe|Gete]]a („Herman i Doroteja“, „Ifigenija u Tavridi“) i s uspehom podražava [[Hajnrih Hajne|Hajneovu]] ljubavnu liriku i [[epigram]] i orijentalsku poeziju Fridriha Bodenšteta („Pesme Mirca Shafije“).
Od ostalih prevoda iz strane književnosti znatniji su mu: „Demon“ od [[Mihail Jurjevič Ljermontov|Ljermontova]] i „Enoh Arden“ od engleskog pesnika Tenisona. Pored „3maja“, uređivao je još dva satirična lista: „Žižu“ i „Starmali“. Od [[1880]] pa do smrti izdavao je dečiji list „Neven“, najbolji srpski dečiji list tada.
[[Datoteka:500milijardi.jpg|thumb|right|220px|Novčanica od 500 milijardi dinara sa likom Jovana Jovanovića Zmaja]]
== Izvori ==
Zmaj Jovan Jovanović je bio poznat i po ''[[Neven (TV serija)|Nevenu]]'', TV-seriji za djecu u produkciji [[Radiotelevizija Beograd|RTB]] koja je snimljena [[1973]]. godine po motivima njegovih dela, a u kojoj ga je glumio [[Mića Tomić]].
== Vidi još ==
*[[Jututunska narodna himna]]
*[[Zmajeva nagrada]]
*[[Zmajeve dečije igre]]
*[[Povelja Zmajevih dečijih igara]]
==Izvori==
*Dragutin A. Stefanović, Vukašin Stanisavljević, ''Pregled jugoslovenske književnosti'', Zavod za izdavanje udžbenika
== Eksterni linkovi ==
{{Commonscat|Jovan Jovanović Zmaj}}
* [http://cikajovazmaj.iz.rs/ Dečije pesme Jovana Jovanovića Zmaja]
*[http://library.borut.eu/authors/j/jovanović_jovan_zmaj Dela Jovana Jovanovića Zmaja]
*[http://82.146.59.108/classik/stamps/?id=18078 Poštanska marka sa likom Jovana Jovanovića Zmaja]
{{Lifetime|1833|1904|Jovanovicć, Jovan Zmaj}}
[[Kategorija:Srpski pesnici]]
[[Kategorija:Akademici SANU]]
[[Kategorija:Četveroslovnik-Z|MAJ]]
[[cs:Jovan Jovanović Zmaj]]
[[de:Jovan Jovanović Zmaj]]
[[en:Jovan Jovanović Zmaj]]
[[es:Jovan Jovanovic Zmaj]]
[[fr:Jovan Jovanović Zmaj]]
[[hr:Jovan Jovanović Zmaj]]
[[it:Jovan Jovanović Zmaj]]
[[mk:Јован Јовановиќ - Змај]]
[[pl:Jovan Jovanović Zmaj]]
[[ro:Jovan Jovanović Zmaj]]
[[ru:Йованович, Йован]]
[[sk:Jovan Jovanović Zmaj]]
[[sr:Јован Јовановић Змај]]
[[sv:Jovan Jovanović Zmaj]]
[[uk:Йован Змай]]
| |||