Objektivnost

Objektivnost je karakteristika neke činjenice, iskaza ili teorije, koja podrazumeva da su oni utemeljeni na stvarnom stanju, da su realni, ispravni, istiniti i da nisu podložni subjektivnim činiocima.

Objektivan (novolat. objectivus = predmetni, stvaran) u najopštijem smislu znači stvaran, istinski, zbiljski, nezavisan od subjekta i njegovog mišljenja. U nauci se ovaj pojam koristi u smislu nepristrasan, nezavisan od ličnih interesa, potreba, želja, strahova ili očekivanja naučnika.

Pristrasnost

• U statistici, pojam pristrasnost označava nereprezentativnost uzorka (odstupanje karakteristika uzorka od karakteristika populacije).
• U naučnom ili stručnom istraživanju, pristrasnost podrazumeva neobjektivnost istraživača ili stručnjaka, koja utiče na selekciju činjenica, posmatranje, procenu i interpretaciju, u skladu sa ličnim željama, strahovima, očekivanjima i uverenjima.

Subjektivnost

Najopštije, subjektivan znači koji pripada, predstavlja svojstvo, potiče od ili se odnosi na subjekt. Ovaj pojam može imati sledeća značenja:

• Unutrašnji, mentalni, psihički (a ne spoljašnji, objektivan, fizički).
• Osoben, individualan, privatan, nedostupan većem broju posmatrača, nesaopštiv, intuitivan, neproverljiv (a ne opšti, univerzalan, objektivan, javan, proverljiv).
• Jednostran, pristrasan, ličan, pod uticajem želja, naklonosti/nenaklonosti, neobjektivan.
• Nepostojeći, zamišljen, iluzoran, halucinatoran (nasuprot objektivno postojećem, stvarnom).

Razgraničenje

Gornji pojmovi ne odražavaju apsolutne definicije, već samo međusobne odnose. Kad se kaže objektivan naučni metod, podrazumeva se da njegov opozit u nauci nije prihvaćen. Objektivan naučni metod je manje (ili minimalno) subjektivan od svog opozita, iz jednostavnog razloga što ga proizvodi subjekat, a ne objekat.

Povezano

• Subjektivnost

Spoljašnji izvori

• Objectivity, Internet Encyclopedia of Philosophy, Pristupljeno 25. maja 2011. godine (en)
• Subjectivity & Objectivity, Pristupljeno 25. maja 2011. godine (en)