Huriye Öniz Baha
Huriye Öniz Baha (Istanbul, 1887 – 1950), turska političarka, odgojiteljica i književnica.
| Huriye Öniz Baha | |
 Huriye Öniz u slici iz 1935. | |
| Biografija | |
|---|---|
| Datum rođenja | 1. 5. 1887.[1] |
| Mesto rođenja | Istanbul (Osmansko Carstvo) |
| Datum smrti | 2. 11. 1950. (dob: 63) |
| Mesto smrti | Istanbul (Turska) |
| Državljanstvo |  Turska
|
| Narodnost | Turkinja |
| Veroispovest | islam |
| Politička partija | CHP |
| Supružnik | Hayrettin-beg |
| Potomstvo | Sinasi Ali |
| Diploma sa | Bedford College (London) |
| Profesija | nastavnica i pedagoginja, političarka, književnica |
uredi  |
|
Život uredi
Huriye Baha Hafize Öniz[1] rođena je 1887. godine u tadašnjem carskom Istanbulu, od oca Bahaddin-bega i majke Ayşe Hanım.[1] Nakon završenog osnovnog i srednjeg obrazovanja u industrijskoj školi,[α 1] dobila je privatno obrazovanje.[2][3] Jedno vrijeme je radila kao učiteljica turskoga u Američkoj Školi[α 2] u Bursi, zatim je studirala pedagogiju na Bedford Collegeu, ženskom odjelu Univerziteta u Londonu.[1] Povratkom u Istanbul, pri kraju 1912. predavala je pedagogiju, prirodoslovne predmete i domaćinstvo u srednoj školi za djevojke.[1]
Poslije Balkanskih ratova predavala je na kursevima otvorenim za iseljenike, sudjelovala u raznim dobrotvornim akcijama, a zatim je upisala kurs Crvenog polumjeseca i postala dobrovoljna medicinska sestra.[1] 1926. postavljena je za učiteljicu grčke škole, zatim je predavala u židovskoj školi u Haydarpaşi, u židovskoj školi za dječake Galata, u armenskoj školi (Kalfayan) u Hasköyju, u školi u Feriköyju i u grčkoj školi u Yeniköyju.[2] Udala je se Hayrettin-begu i iz toga braka dobila jednog sina.[1] Prezime Baha uzela je 1934. kada je uveden Zakon o prezimenima.[1]
Republikanska stranka nominirala ju je za parlamentarnog kandidata na izborima 1935. i izabrana je za zastupnika u Diyarbakıru. Priznavanjem prava žena da biraju i budu birane u Turskoj, bila je jedna od 18 zastupnica koje su ušle u Veliku narodnu skupštinu Turske. Bila je jako aktivna politička figura, služila je u Odboru za financije, u privremenim odborima za nacrt Zakona o radu, Zakon o šumama i drugim. Tih godina je objavila roman Djeca ispod mosta (Köprüaltı Çocukları, 1936), njezino najpoznatije književno djelo.[4]
Poslije godina u politici, vratila je se učiteljskoj profesiji i predavala je turski jezik u Talijanskoj srednjoj školi i Srednjoj trgovačkoj školi, na Gimnaziji za djevojke u Erenköyju i na Gimnaziji za djevojke u Beyoğlu. Godine 1939. objavila je knjigu pod naslovom Učiteljski roman (Bir Öğretmenin Romanı, 1939), priča o učitelju idealisti u jednom selu središnje Anadolije.
Umrla je 2. novembra 1950. godine u gradu Istanbulu.
Književno djelo uredi
Dok je bila član turskog parlamenta, napisala je dječji roman pod nazivom Köprüaltı Çocukları (1936) tj. „Djeca ispod mosta”, priča o djeci bez roditelja, njihovim iskustvima i negativnostima s kojima se tokom romana suočavaju, priča o samoći i tuzi. Roman se smatra jedan od začetnika dječje književnosti u republikanskog razdoblja (1923-1950), te jedan od izvornih primjera, odnosno uzoraka toga žanra.[4] Iz 1939. je „Učiteljski roman” u kojem autorica je naglasila pitanja o odnosu pojedinca, njegovog društvenog života, republike i republikanskih ustanova.[1]
Djela uredi
- Köprüaltı Çocukları (1936)
- Bir Öğretmenin Romanı (1939)
Bilješke uredi
Izvori uredi
Bibliografija uredi
(PDF) tur. „Huriye Öniz Baha (1887-1950)”. Atatürk Ansiklopedisi. Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu - Atatürk Araştırma Merkezi Başkanlığı. Pristupljeno 15. 10. 2023.- (PDF) tur. Duroğlu, Sibel (2007). Türkiye'de İlk Kadın Milletvekilleri. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. (diplomski rad)
- (PDF) tur. Karagülle, Fırat (2012). Cumhuriyet Dönemi Türk romanında Anadolu'nun sosyal ve siyasi hayatı: 1923-1940. Istanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.(doktorska disertacija)
- (PDF) tur. Eker, Nurten (2006). Doğan Kardeş Dergisinde yer alan metinlerin tür, içerik ve anlatım özelliklerinin çocuk eğitimine katkısı açısından incelenmesi. Mersin: Mersin Üniversitesi. (diplomski rad)
- (PDF) tur. Göksel, Burhan (1993). Çağlar Boyunca Türk Kadını. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları. (diplomski rad)
