Crkva sv. Petra i Pavla u Ošanićima

Crkva sv. Petra i Pavla u Ošanićima, u opštini Stolac, Bosna i Hercegovina, crkva je Srpske pravoslavne crkve, i pripada Eparhiji zahumsko-hercegovačkoj i primorskoj. Crkva je proglašena za nacionalni spomenik BiH.

Istorija

Crkva je podignuta prije 1505. godine. Njen ktitor bio je vojvoda Radosav iz porodice Hrabrena Miloradovića koji je i sahranjen u njenoj priprati.

Opis

Crkva sv. Petra i Pavla u Ošanićima je u osnovi trikonhalna. Trikonhos nije česta graditeljska forma u vremenu nastanka crkve u Ošanićima, njihovo vrijeme nastanka datira ranije. Pripadaju centralnom tipu građevina, iako su često produžavane prema zapadnoj strani manjim ili većim pravougaonim prostorom. Vanjske dimenzije crkve, zajedno sa pripratom, iznose 13,60 m dužine i 5,35 m širine.

U priprati crkve su dvije nadgrobne ploče. Ispred samog ulaza u crkvu je anepigrafska ploča, dimenzija 80x130 cm, sa ugraviranim prikazom strijelca. Na drugoj ploči, dimenzija 86X156 cm, nalazi se natpis:

†Ase leži vojevoda Radosav? Hrabren? Z. G † 1505) 1?to aprila 24

.

Historičari nisu razriješili ko je bio Radoslav ovdje sahranjen, zato su se zadovoljili samo konstatacijom da je on “pripadnik porodice Hrabrena-Miloradovića”, čiji su članovi sahranjeni u Radimlji. U svakom slučaju, on je bio zaslužan za gradnju ili obnovu crkve.

Iza apside je nadgrobna ploča (dimenzija 1,68x1,08x0,23 m) ispod koje je sahranjena monahinja Marta 1572. godine.

Ase leži monahi[nja] Marta 1572

Stolice

Oko 80 m zapadno od crkve nalaze se, jedna uz drugu, dvije kamene stolice klesane u dvije žive krečnjačke stijene. Stolice su klesane prosječnom tehnikom. Manja stolica je zapadno od veće i predstavlja mnogo grublji rad od veće. Obje imaju podnožišta, sjedište i naslon za leđa. Djelimično su oštećene zubom vremena.

Na njima je natpis. Prvi dio natpisa glasi "†Ase sto vojevode Stipana Miloradovića", a drugi "a ponovi ga vojevoda Petar?, sin? mu".

Literatura

• Marko Vego, Kulturni karakter nekropole Radimlje kod Stoca, zbornik sa simpozijuma «Srednjovjekovna Bosna i evropska kultura», Izdanje Muzeja grada Zenice III, Zenica 1973, 298
• Ljiljana Ševo, Pravoslavne crkve i manastiri u Bosni i Hercegovini do 1978. godine, Biblioteka Baština, Banja Luka, 2002.