15. 4.

15. travanj/april (15. 4.) je 105. dan godine po gregorijanskom kalendaru (106. u prijestupnoj godini). Do kraja godine ima još 260 dana.

Događaji uredi

1450. — U poslednjoj fazi Stogodišnjeg rata Francuzi u bici kod Forminjija porazili Engleze, čime je okončana engleska dominacija u Normandiji.
1755. — Samjuel Džonson, engleski pesnik, novinar i leksikograf, objavio „Rečnik engleskog jezika”, prvi moderan engleski rečnik.
1909. — Austrijski car odobrio Statut za autonomnu upravu u Bosni i Hercegovini.
1912. — Na prvom putovanju iz Velike Britanije u SAD potonuo „Titanik”, u to vreme najveći i najluksuzniji prekookeanski brod. Život izgubilo 1.523 od 2.224 putnika.
1923. — Insulin, koji je kanadski naučnik, nobelovac Frederik Banting, otkrio 1921., ušao u upotrebu pri lečenju dijabetesa.
1941. — Drugi svetski rat: Jugoslovenska vlada, na čelu s predsednikom, generalom Dušanom Simovićem, napustila zemlju tokom aprilskog rata. Dan ranije iz zemlje otišao kralj Petar II Karađorđević.
1945. — Drugi svetski rat: Britanske trupe u oslobodile nemački koncentracioni logor “Bergen-Belzen”.
1952. — Banka “Frenklin” u Njujorku izdala prvu kreditnu karticu u svetu.
1968. — Dva sovjetska satelita bez ljudske posade, „Kosmos 212” i „Kosmos 213”, automatski se spojila dok su kružila u Zemljinoj orbiti.
1974. — Posle petnaestogodišnje vladavine, vojnim pučem svrgnut sa vlasti predsednik Nigera Diori Hamani.
1979. — U zemljotresu na Crnogorskom primorju poginulo više od 100 osoba, oko 600 povređeno, a više od 80.000 ostalo bez kuća.
1986. — Američki avioni bombardovali Tripoli i Bengazi u znak odmazde za pogibiju dva Amerikanca u eksploziji bombe u diskoteci u Berlinu, 5. aprila. U bombardovanju ubijeno oko 40 osoba, među njima usvojena kćerka libijskog lidera Moamera Gadafija.
1989. — Smrt Hua Yaobanga, bivšeg glavnog tajnika KP Kine, događaj koji će pokrenuti studentske prosvjede na pekinškom Trgu Tiananmen (Trg nebeskog mira).
1989. — Katastrofa na Sheffieldu: 95 poginulih kada je došlo do masovnog gaženja gledatelja na nogometnoj utakmici u Sheffieldu (Engleska).
1992. — Rat u Bosni i Hercegovini: Osnovana Armija Republike Bosne i Hercegovine.
1992. — Ujedinjene nacije uvele sankcije protiv Libije zbog njene umešanosti u podmetanje bombe u avion kompanije “Pan Ameriken”, koji je eksplodirao iznad Lokberija u Škotskoj 1988. i bombardovanja francuskog aviona iznad Nigera 1989.
1994. — Ministri vodećih zemalja sveta potpisali GATT, Opšti sporazum o tarifama i trgovini.
1996. —.
- „Komisija za istinu” u Južnoj Africi, formirana kako bi ispitala zloupotrebu vlasti u vreme aparthejda, otvorila istražni postupak.
- Od podmetnute eksplozivne naprave oštećena Bajrakli-džamija u Beogradu. Beogradski muftija Hamdija Jusufspahić izjavio da je to je bio sedmi napad na tu džamiju od 1990.
1997. — Tokom hodočašća, u požaru koji je zahvatio šatorsko naselje blizu Meke, u Saudijskoj Arabiji, poginula 343 hodočasnika.
1999. — NATO preuzeo odgovornost za bombardovanje konvoja izbeglica na Kosovu, a tokom kojeg je, prema jugoslovenskim izvorima, poginulo 75 civila.
2002. — U nesreći putničkog aviona kineske kompanije „Air China“ poginule najmanje 122 osobe.

.

Rođenja uredi

1452. — Leonardo da Vinci, talijanski genije.
1469. — guru Nanak, indijski duhovni učitelj, osnivač sikizma.
1489. — Mimar Sinan, glavni Osmanlijski arhitekta u službi sultana Selima I, Sulejmana Veličanstvenog i Murata III.
1642. — Sulejman II, sultan Osmanlijskog carstva.
1683. — Katarina I, ruska carica.
1707. — Leonhard Euler, švicarski matematičar i fizičar.
1832. — Wilhelm Busch, njemački slikar i književnik († 1908.).
1843. — Henri Džejms, američki pisac.
1844. — Ferdo Becić, hrvatski književnik († 1916.).
1874. — Johannes Stark, njemački fizičar.
1894. — Bessie Smith, američka jazz pjevačica († 1937.).
1912. — Kim Il-Sung, sjevernokorejski diktator.
1919. — Franjo Kuharić, hrvatski kardinal († 2002.).
1920. — Richard von Weizsäcker, njemački političar i državnik.
1933. — Živojin Pavlović, srpski književnik, filmski reditelj, slikar i profesor . († 1998.).
1938. — Claudia Cardinale, talijanska glumica.
1944. — Dušica Žegarac, srpska glumica.
1949. — Ala Pugačova, ruska pjevačka diva.
1959. — Emma Thompson, britanska glumica.
1960. — Pedro Delgado, španjolski vozač Formule 1.
1960. — Philipp od Belgije, hercog od Brabanta i belgijski prijestolonasljednik.
1966. — Samantha Fox, britanska pop-pjevačica.
1967. — Razija Mujanović, bosanska i jugosloveska košarkašica.
1967. — Dara Torres, američka plivačica.
1976. — Susan Ward, američka glumica i model.
1980. — Ljubomir Pavlović, bivši srpski rukometaš.
1981. — Danijel Premuš, hrvatsko-talijanski vaterpolist.
1981. — Andrés D'Alessandro, argentinski nogometaš.
1983. — Sandra Paović, hrvatska ženska stolnotenisačica.
1990. — Emma Watson, britanska glumica.
1993. — Felipe Anderson, brazilski nogometaš.

.

Smrti uredi

1446. — Filipo Bruneleski, talijanski arhitekta, skulptor i slikar.
1764. — Žana Antoaneta Puason, markiza De Pompadur, ljubavnica kralja Luja XV.
1765. — Mihail Vasiljevič Lomonosov, ruski naučnik.
1865. — Abraham Lincoln, američki političar i državnik.
1912. — Edward John Smith, engleski kapetan broda "Titanic".
1942. — Robert Musil, austrijski književnik (* 1880.).
1980. — Jean-Paul Sartre, francuski filozof, romanopisac, esejist, dramaturg, scenarist i kritičar. Sartreu je 1964. dodijeljena Nobelova nagrada za književnost, no odbio ju je primiti iz moralnih razloga (* 1905.).
1990. — Greta Garbo, američka glumica švedskog porekla iz tridesetih godina 20.veka (* 1905.).
1998. — Pol Pot, kambodžanski političar.
1983. — Dragan Plamenac, hrvatski muzikolog i skladatelj (* 1895.).
1989. — Ante Kaštelančić, hrvatski slikar (* 1911.).
1989. — Hu Jaobang, kineski političar
2020. — Brian Dennehy, američki glumac (* 1938.).

Blagdani/Praznici uredi

Srpska pravoslavna crkva slavi:.
- Prepodobnog Tita Čudotvorca.
- Svete mučenike Amfijana i Edesija.

Vidi takođe: Godišnji kalendar - Dnevni kalendar