Stargate
Za ostala značenja, vidi Stargate (razvrstavanje).
Stargate (Zvjezdana vrata ili Zvezdana kapija) je naziv za fiktivni univerzum stvoren 1994. u naučnofantastičnom filmu Zvjezdana vrata, a kasnije razvijanom u obliku romana te dvije televizijske serije (Stargate SG-1 i Stargate Atlantis), animiranom serijom (Stargate Infinity), te ostalim derivativnim oblicima.
Univerzum se temelji na premisi o "Zvjezdanim vratima", uređaju koji omogućava instantnu teleportaciju, koristeći crvotočinu do sličnog uređaja na drugoj planeti. Svrha vanzemaljskog uređaja, otkriveniog godine 1928. u egipatskoj Gizi, je bila nepoznata do 1994. Program Stargate, kako je kasnije nazvan, je ustanovljen godine 1997. s ciljem da se pribavi vanzemaljska tehnologija u svrhu obrane Temlje protiv goa'ulda i drugih neprijatelja.
U univerzumu Stargatea, većina zemaljskih mitologija se temelje na ličnostima i događajima vezanim uz vanzemaljce koji su posjećivali ili vladali Zemljom u dalekoj prošlosti. Najvažniji od vanzemaljaca su bili Goa'uldi, koji su porobili stanovnike drevnog Egipta te tako stvorili tamošnju kulturu i mitologiju. Goa'uldi su se prikazivali bogovima kako bi lakše upravljali ljudima, te su koristili Vrata kako bi uzimali robove sa Zemlje za rad na drugim nastanjivim planetama. Nakon pobune na Zemlji prije pet tisuća godina, pobjegli su, što je dovelo do zatrpavanja zemaljskih Zvjezdanih vrata, a koja su ponovno otkrivena 1928.
Premisa uredi
Zvezdana kapija predstavlja vanzemljaski uređaj, prstenastog oblika, koji stvara crvotočinu omogućavajući teleportaciju od jednog do drugog uređaja, koji se nalaze na kosmičkoj razdaljini. Pod kontrolom vlade Sjedinjenih Država, zvezdana kapija koja je pronađena na Zemlji čuvana je u tajnosti. Ovo je omogućilo istovetan razvoj događaja u stvarnom i opisanom svetu na Zemlji, jer su informacije o naprednoj tehnologiji ostale tajna široj javnosti. Mnoge civilizacije sa kojima su se timovi (Zvezdane kapije) susretali u svojim misijama češće su bile u predindustrijskom periodu, nego na višem stupnju tehnološkog napretka, i uglavnom humanoidne.
U priči, ovo je objašnjeno uplitanjem vanzemaljaca u dalekoj prošlosti Zemlje. Pokazalo se da su mnoge drevne mitologije posledica vanzemaljaca koji su posetili Zemlju i da su smatrani bogovima jer su koristeci superiorniju tehnologiju davali utisak nadmoćnih bića. Dok neke tuđinske civilizacije nisu imale nikakve namere, već su pretežno bili prolaznici, rasa poznata kao "Goa`uldi" koristila je zvezdane kapije za premeštanje svojih robova iz drevnog Egipta na druge planete pogodne za život i tako je bila direktno odgovorna za egipćansku religiju i kulturu. Posle uspešne pobune, oni su napustili Zemlju, i kapija je bila zakopana i zaboravljena sve do modernih vremena kada su je arheolozi pronašli. Ponovna aktivacija kapije značila je pristup novim izvorima znanja ali i opasnostima, jer su Goa`uldi svoju pozornost još jednom usmerili ka Zemlji.
Medijska izdanja uredi
| Film | Datum | Zarada | Režiser | ||
|---|---|---|---|---|---|
| Sjedinjene Države | Svet | Ukupno | |||
| Zvezdana kapija[1] | 5. maj 1994. | $71,565,669 | $125,000,000 | $196,565,669 | Roland Emerih |
| Zvezdana kapija: Kovčeg istine[2] | 11. mart 2008. | $13,166,110 | $20,354,000 | $33,520,110 | Robert Kuper |
| Zvezdana kapija: Kontinuum[3] | 29. jul 2008. | $8,055,900 | — | — | Martin Vud |
| Zvezdana kapija: Izumiranje | — | — | — | — | Endi Mikita |
| Zvezdana kapija: Revolucija[4] | — | — | — | — | Martin Vud[4] |
| Serija | Stvaraoci | Datum originalnog prikazivanja | Epizoda | Sezona | |
| Debi | Kraj | ||||
| Zvezdana kapija SG-1[5] | Rajt, Glasner | 27. jul 1997. | 13. mart 2007. | 214 | 10 |
| Zvezdana kapija: Beskonačnost[6] | Luald, Malijani | 14. septembar 2002. | 24. mart 2003 | 26 | 1 |
| Zvezdana kapija: Atlantida[7] | Rajt, Kuper | 16. jul 2004. | 9. januar 2009. | 100 | 5 |
| Zvezdana kapija: Univerzum[8] | Bred Rajt, Kuper | 2. oktobar 2009. | — | — | — |
Filmovi uredi
Zvezdana kapija uredi
1994. godine pušten je naučno-fantastični/akcioni film Zvezdana kapija, režisera Rolanda Emeriha. Film predstavlja početak franšize. Prvobitno zamišljen kao prvi od triologije filmova, kreatori Roland Emerih i Din Devlin se okreću režisiranju Dana nezavisnosti, pa tek 2006. Devlin obnavlja interesovanje za razvoj nastavka. U vrlo kratkom vremenu, kako je MGM imao prava na franšizu, serija Zvezdana kapija SG-1 je postigla uspeh bez doprinosa Emerika i Devlina.
Zaplet uredi
Film postavlja temelje za sve SG produkcije koje dolaze posle njega, objašnjavajući pojam, funkciju i istoriju zvezdane kapije. Početne scene prikazuju kapiju u Gizi 1928. godine. Kasnije, tj. u sadašnjosti (1994. god.), glavni lik, Danijel Džekson (Džejms Spader) predstavljen je kao neuspešni egiptolog koji brani neobičnu teoriju o nastanku piramida, aludirajući na njihovo neljudsko poreklo. Njegove teorije su zapažene od U.S. vazduhoplovstva, koje ga zapošljava da im pomogne u dešifrovanju hijeroglifa sa kamenja nađenog u Gizi, sada smeštenog u vojnoj bazi.
Džekson uspeva da uspešno prevede ime "Zvezdana kapija" sa kamenja i otkriva da su simboli prikazani u unutrašnjosti prstena odgovaraju položaju zvezda tj. sazvežđima. Ovi simboli nalaze se u grupama od sedam natpisa, zbog čega Džekson pretpostavlja da su prvih šest oznaka sazvežđa tačke u prostoru kojima se može izvesti jedna nova lokacija, a sedma oznaka predstavlja tačku polaska, trenutnu lokaciju, i tako opisuje međuzvezdano putovanje. U ovom trenutku on je pokazao da zvezdana kapija, kada je pod naponom, može "zaključati" sedam simbola na svoje mesto. Do Danijelovog otkrića, samo je šest simbola uspešno "zaključano". Džekson je identifikovao sedmi simbol i markirajući tačku porekla otvorio kapiju.
Stvorio se vodeni vrtlog unutar prstena. Poslata je sonda, koja je praćena na ekranu. Snimak poslat natrag otkriva atmosferu pogodnu za život unutar hrama na ,kako se čini, drugoj planeti. Pukovniku Džeku O`Nilu je naređeno da povede tim kroz kapiju da bi utvrdili da li postoji vojna pretnja sa druge strane. Ako pretnja postoji, onda da uništi kapiju nuklearnim bombama da niko ne bi mogao da putuje kroz kapiju ka Zemlji. Kako kapija radi samo u jednom smeru, Danijel Džekson postaje deo O`Nilovog tima, da bi dešifrovao oznake i tako omogućio timu da se vrati kući.
Sa druge strane O`Nilov tim otkriva civilizaciju robova pod službom tuđinca koji liči na egipatskog boga Ra. On i njegovi bogovi-podanici uzimaju ljudski oblik, zapovedajući robovima sa matičnog broda, koji koristi piramidu kao odbojnik za sletanje, i nekoliko manjih brodova. Tim se sprijateljuje sa ljudima, a Džekson neznajući biva oženjen sa lokalnom ženom. Međutim, tim zarobljavaju Raovi podanici, koji uzimaju i nuklearno oružje, koje Ra planira da pošalje natrag na Zemlju, povećavajući njegovu razornu moć sto puta. Nakon mnogo borbe, O`Nilov tim uspeva da izazove pobunu stanovništva, koje savlađuje Raove podanike a njega primorava da pobegne u matični brod. Nemoćan da razoruža bojeve glave, O`Nil ih teleportuje na matični brod, koji eksplodira u orbiti. Pošto je Ra mrtav, civilizacija može živeti u miru; O`Nilov tim se vraća kući bez Džeksona koji ostaje sa ženom u koju se zaljubio.
DVD fimovi uredi
Zvezdana kapija: Kovčeg istine (engl. Stargate: The Ark of Truth) je dvd film, koji je pisao i režirao Robert Kuper. Film je zaključak SG-1 Ori serijala, ali se odvija pre četvrte sezone Zvezdane kapije: Atlantida. Dvd je pušten u prodaju 11. marta 2008. godine.
Zvezdana kapija: Kontinuum (engl. Stargate: Continuum) je drugi dvd film, koji je napisao Bred Vrajt a režirao Martin Vud. Proizvodni budžet je bio 7 miliona dolara.[9] Film je pušten u prodaju na DVD i Blu-rej disku 29. jula 2008.
DVD fimovi uredi
Zvezdana kapija: Kovčeg istine (engl. Stargate: The Ark of Truth) je dvd film, koji je pisao i režirao Robert Kuper. Film je zaključak SG-1 Ori serijala, ali se odvija pre četvrte sezone Zvezdane kapije: Atlantida. Dvd je pušten u prodaju 11. marta 2008. godine.
Zvezdana kapija: Kontinuum (engl. Stargate: Continuum) je drugi dvd film, koji je napisao Bred Vrajt a režirao Martin Vud. Proizvodni budžet je bio 7 miliona dolara.[9] Film je pušten u prodaju na DVD i Blu-rej disku 29. jula 2008.
Televizijske serije uredi
Zvezdana kapija SG-1 uredi
1997. Džonatan Glezner i Bred Vrajt razvili su Zvezdane kapije SG-1, televizijsku seriju sa namerom da nastavi utvrđenu priču iz filma Zvezdana kapija. Iako su izabrani novi glumci, nekoliko uloga iz filma je reprizirano, uključujući glavne likove Danijela Džeksona (Daniel Jackson) i Džeka O'Nila (Jack O'Neill). Komandni centar Zvezdane kapije je pomeren iz fiktivnog vojnog objekta u planini Krik, u vojni kompleks planine Šejne. Ostale varijacije i razlike između filma i SG-1 serije uglavnom se tiču lokacije planete Abidoz, vanzemaljca Ra i putovanja kroz Zvezdane kapije.[10][11]
Serija je debitovala na Šoutajmu (Showtime) 27. jula 1997. a premeštena na Sci-Fi kanal posle pete sezone.[12] Glavni glumci su bili Ričard Din Anderson (kao Džek O'Nil) i Majkl Šenks (kao Danijel Džekson), zajedno sa Amandom Taping, Kristoferom Džudžom i Donom Sinkler Dejvisom koji su glumili nove likove, Samantu Karter, Teal'ka i Džordža Hamonda. Glumačka ekipa je ostala prilično redovna tokom većeg dela trajanja SG-1, ali je imale neke promene. Majkl Šenks je napustio seriju na kraju 5 sezone, a zamenio ga je Korin Nemek (kao Džonas Kvin). Šenks se vratio na početku 7 sezone, a sada je Nemek otišao. Na kraju 7 sezone Don Dejvis je napustio seriju, a Ričard Anderson je popunio prazninu koja je ostala. U 9 sezoni vidimo odlazak Andersona, ali su ubačena dva nova stalna glumca, Bo Bridžes i Ben Brovder. Nakon debitantske epizode u 8 sezoni i nakon pojavljivanja u 8 epizodi u devetoj sezoni, Klaudija Blek je dobila poziciju u regularnoj glumačkoj ekipi u desetoj sezoni.[13]
MGM je prosečno trošila 1.4 miliona dolara po svakoj epizodi serije, i smatra je jednom od svojih najvažnijih franšiza.[14] Zvezdana kapija SG-1 je prestala sa emitovanjem 2007. godine, međutim, dva filma naslovljena kao Zvezdana kapija: Kovčeg istine i Zvezdana kapija: Kontinuum su napravljena da povežu labav kraj serije.
Zvezdana kapija: Beskonačnost uredi
Zvezdana kapija: Beskonačnost je američka animirana naučno-fantastična televizijska serija stvorena od strane Erika Levalda i Majkla Malijanija, kao nastavak već postojeće serije Zvezdana kapija SG-1. Priča u Beskonačnosti je smeštena 30 godina u budućnosti od originalne serije i prati Gusa Bonera i njegov tim.
Zvezdana kapija: Beskonačnost je premijerno emitovana u septembru 2002. na Foksu, a sa emitovanjem je prestala u junu 2003. Serija je prekinuta pre nego što je rešen i jedan zaplet priče. Serija je bila niskobudžetna, što je stalno navođeno u medijima.[15][16] DIC Entertainment je 7. oktobra 2003. pustio u prodaju DVD sa četiri epizode u regionu 1 (SAD i Kanada). MGM Home Entertainment je 13. avgusta 2007. u regionu 2 (Evropa) pustio u prodaju kolekciju od pet DVD diskova kompletne sezone. Shout! Factory, kompanija poznata po izdavanju kultnih animiranih serija, je stekla prava na seriju i izdala celu seriju na DVD-u 13. maja 2009. u regionu 1.
Pisci i producenti ostalih serija i filmova iz franšize nisu bili uključeni u pravljenje Beskonačnosti, kao ni MGM, ni proizvodni timovi ni fanovi Zvezdanih kapija ne smatraju da Beskonačnost treba da bude zvaničan deo svemira Zvezdanih kapija. Prema Bredu Vrajtu, jednom od stvaralaca Zvezdanih kapija SG-1, animirana serija ne bi trebala da bude zvaničan deo franšize Zvezdanih kapija. Komentarišući to, on navodi:„Nemam problem sa time. Samo nisam uključen u to.“ [17]
Zvezdana kapija: Atlantida uredi
Serija Zvezdana kapija:Atlantis prati avanture „Ekspedicije Atlantida“, kombinacije vojnih snaga i civilnih naučnika koji putuju u Pegaz galaksiju u potrazi za izgubljenim gradom Atlantidom, koji je ostavila najmoćnija rasa koja je ikad postojala, koja se naziva Drevni. Stigavši u grad, ekspedicija otkriva da Pegaz galaksijom dominira strašan neprijatelj poznat kao Utvara (Wraith), protiv koga treba da se brane, uprkos tome što su Utvare mnogo brojnije.
Zvezdana kapija: Atlantida nastavlja priču iz serije Zvezdana kapija SG-1. Novi film je originalno bio namenjen za tranziciju dve serije nakon šeste sezone SG-1. Kasnije je SG-1 obnovljen za sedmu sezonu i film je tada planira da se produži ta sezona. Konačno, kada je SG-1 produžena na osmu sezonu, planirani film je postala finalna epizoda sedme sezone od dva dela nazvana „Izgubljeni grad“ i postavka Zvezdanih kapija: Atlantida je pomerena u Pegaz galaksiju.[18] Ovo je omogućilo da dve serije postoje jedna pored druge u istom fiktivnom svemiru, a kasnije su se dve serije povezale. Atlantida je razvijana od strane istih ljudi i u istim studijima kao i SG-1.
Atlantida je premijerno prikazana na Sci-Fi kanalu 16. jula 2004., sa Džoom Flenigenom i Tori Higinson u glavnim ulogama i zajedno sa Rejnbov San Frenksom, Dejvidom Helvetom i Rejčel Lutrel. Likovi Hevleta i Higinsove su se već pojavljivali u SG-1 (iako je Higinsonova nasledila ulogu od Džesike Stin). U drugoj sezoni Atlantide, Pol Mekgilion i Džejson Momoa su dodati kao standardni u glumačkoj ekipi. U četvrtoj sezoni vidimo dolazak Amande Taping, koja reprizira svoju ulogu Samante Karter iz SG-1, kao i Dževel Stejt u sporednoj ulozi. U petoj sezoni Amanda Taping napušta seriju, a zamenjena je od strane Roberta Pikardoa, koji je reprizirao svoju ulogu Ričarda Vulzija iz SG-1. Međutim, u leto 2008. objavljeno je da SciFi neće obnoviti Atlantidu. Poslednja epizoda je prikazana 9. januara 2009.
Zvezdana kapija: Univerzum uredi
Zvezdana kapija: Univerzum je treća po redu serija iz franšize, a premijerno je prikazana 2. oktobra 2009. Radnja serije se dešava na svemirskom brodu koji je nekad bio deo nerešenog eksperimenta Drevnih pre više miliona godina.
Pre konflikta sa Utvarama (Wraith) i čak i pre nego što su Atlantidu pomerili u Pegaz galaksiju, serija će otkriti, Drevni su poslali najmanje dva broda: automatizovani brod da postavlja Zvezdane kapije kroz više galaksija u našem svemiru, i drugi da ga prati i istražuje. Standardna vrata sa adresom od sedam simbola omogućavaju putovanje u istoj galaksiji. Upotreba osmog simbola omogućava putovanje u drugu galaksiju. A deveti simbol će odvesti tim do ovog drugog broda, zvanog Sudbina (Destiny).[19]
Reference uredi
- ↑ „Stargate (1994)”. The Numbers. Pristupljeno 05. 05. 2009.
- ↑ „Stargate - The Ark of Truth”. The Numbers. Nash Information Services. Pristupljeno 05. 05. 2008.
- ↑ „Stargate - Continuum”. The Numbers. Nash Information Services. Pristupljeno 05. 05. 2009.
- ↑ 4,0 4,1 „Third SG-1 movie is Stargate: Revolution”. Gateworld. Pristupljeno 13. 11. 2009.
- ↑ Hal Erikson. „Stargate SG-1 [TV Series”]. Allmovie. Pristupljeno 05. 05. 2009.
- ↑ Hale Erikson. „Stargate SG-1 [Animated TV Series”]. Allmovie. Pristupljeno 05. 05. 2009.
- ↑ Hal Erikson. „Stargate Atlantis [TV Series”]. Allmovie. Pristupljeno 05. 05. 2009.
- ↑ Kamila Albertson. „Stargate Universe [TV Series”]. Allmovie. Pristupljeno 05. 05. 2009.
- ↑ 9,0 9,1 „Tapping discusses SG-1 movies”. GateWorld. 09. 08. 2007.. Pristupljeno 09. 08. 2007.
- ↑ Will Joyner (26. 07. 1997.). „Through a Gate to the Far Side of the Universe: A TV Series”. The New York Times. Pristupljeno 15. 10. 2007.
- ↑ „Stargate SG-1 — TV Shows”. BBC. Pristupljeno 05. 05. 2009.
- ↑ „Najava Syfy kanala”. SciFi Wire. Arhivirano iz originala na datum 2008-06-15. Pristupljeno 05. 05. 2009.
- ↑ „Interview — Vala se pridružuje redovnoj SG-1 ekipi”. SciFi World. Pristupljeno 05. 05. 2009.
- ↑ „Zvezdana kapija 200: 10 godina uspeha Zvezdanih kapija”. MultiChannel. Arhivirano iz originala na datum 2006-11-02. Pristupljeno 05. 05. 2009.
- ↑ „Stargate Infinity Box Set, totalscifionline.com”. Arhivirano iz originala na datum 2009-08-21. Pristupljeno 2010-03-27.
- ↑ Stargate Infinity: The Complete Series, scifimoviepage.com
- ↑ Sumner, Darren (2001). „Brad Wright (Interview)”. GateWorld. Arhivirano iz originala na datum 2009-03-19. Pristupljeno 07. 06. 2009.
- ↑ Sharon Gosling. „Watergate”. Stargate Atlantis: The Official Companion Season 1. London: Titan Books. str. 10–14. ISBN 1-84576-116-2.
- ↑ Darren Sumner. „Stargate Universe Has A Go!”. Arhivirano iz originala na datum 2009-05-08. Pristupljeno 05. 05. 2009.
