Zebu (lat. Bos primigenius indicus ili Bos indicus), također poznat kao indijsko govedo, cebu, grbavo govedo, bramansko govedo, je vrsta domaćeg goveda iz Indije. Zebu ima karakterističnu masnu grbu na hrptu, spuštene uši i veliki obješeni podbradak, odlično je adaptiran na visoke tropske temperature, a isto tako i njegovi hibridi.

Zebu[1]
Zebu
Naučna klasifikacija
Carstvo: Animalia
Koljeno: Chordata
Razred: Mammalia
Red: Artiodactyla
Porodica: Bovidae
Potporodica: Bovinae
Rod: Bos
Vrsta: Bos primigenius
Dvojni naziv
Bos primigenius indicus
Linnaeus, 1758.

Koriste se kao vučna goveda, mliječne krave i za tov, od njih se koristi sve, od mesa, kože, rogova do izmeta koje služi kao gnojivo, a u nekim krajevima i kao gorivo.

Sistematizacija i evolucija

uredi

Naučno ime goveda zebu je Bos indicus, ali se danas obično klasificiraju unutar vrste Bos primigenius, zajedno sa turovima (Bos primigeniusTaurus ) i njihovim izumrlim predkom - Turom (evropsko divlje govedo) (Bos primigenius). Evropska goveda potječu od evroazijskih turova, dok zebui potječu od Indijskih divljih goveda

Izgled i građa tijela

uredi
 
Bramansko govedo

Zebu izgleda gotovo identično kao i domaće govedo, razlike su u grbi na hrptu, spuštenim ušima i obješenom podbradku.[2]

Raširenost i razmnožavanje

uredi

Zebui su udomaćeni u Africi preko nekoliko stotina godina, i križani sa domaćim govedima. Genetska analiza afričkih goveda, pokazala je veće koncentraciju gena zebua duž obala Istočne Afrike, i posebno čiste primjerke na Madagaskaru, što ukazuje da je uvoz tih goveda vršen brodovima.

Zebui su uvezeni u Brazil početkom 20. vijeka i križani sa evropskim govedima Šarole pasmine. Rezultat križanja bio je 63% šarole, a 37% zebu, ta nova pasmina nazvana je Kančim, ima kvalitetnije mesa od zebua, i veću otpornost na vrućine od evropskog goveda.

 
Sajam Zebua na Madagaskaru

Vrste

uredi

Danas postoje 75 poznatih pasmina zebu, koje su ravnomjerno podijeljene između Afrike i Južne Azije, i to su; Gir, Guzerat, Kankrej, Indo-brazilsko govedo, Brahmansko govedo, Nelore, Ongole, Sahival, Crveni sindi, Butana, Kenana, Boran, Bagara, Tarparkar, Kangejam, Kinesko žuto govedo, Filipinsko domaće govedo, Kedah - Kelantana, Indijsko mliječno, Harijana, Istočni Pundžabi [3] i Rad .[4]

Porijeklo

uredi

Načelno se drži da je Zebu nastao od azijskog divljeg goveda, ali ima i onih koji misle da je on podvrsta - Bos primigenius namadicus.[5] Azijsko divlje govedo nestalo je za vrijeme Civilizacije doline Inda, iz porječja Inda i drugih dijelova Indijskog potkontinenta, vjerojatno zbog križanja sa domaćim govedima i zbog gubitka staništa.[6]

Povezano

uredi

Izvori

uredi
  1. Wozencraft, W. C. (16 November 2005). in Wilson, D. E., and Reeder, D. M. (eds): Mammal Species of the World, 3rd edition, Johns Hopkins University Press. ISBN 0-8018-8221-4.
  2. „Definition: Zebu”. Online Medical Dictionary. Pristupljeno 08. 09. 2007. 
  3. "Hariana - India: Haryana, eastern Punjab" str. 245 In Porter, Valerie (1991) Cattle: A Handbook to the Breeds of the World Helm, London, ISBN 0-8160-2640-8
  4. "Rath -India: Alwar and eastern Rajasthan" str. 246 In Porter, Valerie (1991) Cattle: A Handbook to the Breeds of the World Helm, London, ISBN 0-8160-2640-8
  5. van Vuure, Cis (2005). Retracing the Aurochs: History, Morphology and Ecology of an Extinct Wild Ox. Sofia-Moscow: Pensoft Publishers. ISBN 9656422355. 
  6. Rangarajan, Mahesh (2001). India's Wildlife History. Delhi, India: Permanent Black. str. 4. ISBN 9788178241401. 

Vanjske veze

uredi