Zajednica srpskih opština
Zajednica srpskih opština[1] (ćir. Заједница српских општина, ZSO; albanski: Asociacioni i Komunave Serbe, AKS) je predložena samoupravna zajednica etničkih srpskih općina na Kosovu. Prema aktualnom prijedlogu, zajednica bi se trebala sastojati od deset općina, ali još uvijek nije utemeljena zbog nesuglasica oko granica samoupravnih ovlasti zajednice.
Zajednica srpskih opština
Заједница српских општина | |
---|---|
Država | Kosovo |
Općina | 10 |
Sjedište | Severna Mitrovica |
Površina | |
• Ukupno | 1708 km² |
Stanovništvo (2015.) | |
• Ukupno | 123.979 |
• Gustina | 73/km² |
Vremenska zona | UTC+1 (CET) |
• Ljeti (DST) | UTC+2 (CEST) |
Ideja o osnivanju zajednice oćina posljedica je Briselskog sporazuma iz 2013. godine, koji su zajednički usuglasile i ispregovarale vlade Srbije i Kosova. U skladu s kosovskim zakonima i Europskoj povelji o lokalnoj samoupravi, općine koje su članice zajednice imale bi pravo ostvarivati svoja prava kolektivnim djelovanjem kroz zajednicu. Prema planu, zajednica općina imala bi ovlasti nad ekonomskim razvojem, obrazovanjem, zdravstvom te urbanim i ruralnim razvojem. Sjedište zajednice trebala bi biti Severna Mitrovica.
Iako je izvorni plan bio da se zajednica formira unutar zakonodavnog okvira države Kosovo do 2015. godine, osnivanje zajednice odgođeno je zbog nesuglasica oko ovlasti koje bi zajednica imala. Tokom 2023. godine, čelnici dvaju država nastavili su dijalog oko uspostave zajednice te su u listopadu te godine izrazili svoju želju da ispune dogovorene ciljeve sporazuma; tada je Europskoj uniji predstavljen i nacrt statuta Zajednice.[2]
Općine
urediPrema uvjetima sporazuma, Zajednica opština uključivala bi sljedećih deset općina: Severna Mitrovica, Zubin Potok, Leposavić, Zvečan, Štrpce, Klokot, Gračanica, Novo Brdo, Ranilug i Parteš. Ukupna površina svih općina iznosi 1,708 km², što je 15.66% ukupne površine Kosova, a prema podacima s popisa 2011. godine, Zajednica je imala ukupno 123,979 stanovnika, što je 7.13% ukupne populacije. Općine u sklopu Zajednice su:
Grb | Općina[3] | Okrug | Površina[4] | Lokacija | Naselja[5] | Populacija (2011.)[6][7] |
---|---|---|---|---|---|---|
Gračanica Graçanica / Грачаница |
Prishtina | 122.41 km2 (47.26 sq mi) | 17 | 10,675 | ||
Klokot Kllokoti / Клокот |
Gjilani | 23.39 km2 (9.03 sq mi) | 4 | 2,556 | ||
Leposavić Leposaviqi / Лепосавић |
Mitrovica | 539.05 km2 (208.13 sq mi) | 75 | 13,773[α 1] | ||
Novo Brdo Novobërda / Ново Брдо |
Prishtina | 203.98 km2 (78.76 sq mi) | 26 | 6,729 | ||
Parteš Parteshi / Партеш |
Gjilani | 28.67 km2 (11.07 sq mi) | 3 | 1,787 | ||
Ranilug Ranillugu / Ранилуг |
Gjilani | 77.62 km2 (29.97 sq mi) | 13 | 3,866 | ||
Severna Mitrovica Mitrovica Veriore / Северна Митровица |
Mitrovica | 6.83 km2 (2.64 sq mi) | 1 | 12,326[α 1] | ||
Štrpce Shtërpca / Штрпце |
Ferizaji | 247.70 km2 (95.64 sq mi) | 16 | 6,949 | ||
Zubin Potok Zubin Potoku / Зубин Поток |
Mitrovica | 334.38 km2 (129.10 sq mi) | 61 | 6,616[α 1] | ||
Zvečan Zveçani / Звечан |
Mitrovica | 123.01 km2 (47.49 sq mi) | 35 | 7,481[α 1] |
Demografija
urediPrema procjenama, Zajednica bi obuhvatila između 70,000 i 125,000 stanovnika. Prema kombiniranim podacima s popisa stanovništva na Kosovu iz 2011. godine te procjenama broja stanovnika iz 2014. (v. bilješku), na području Zajednice živi 123,979 ljudi. Točne brojke nisu precizne. Što se tiče etničkog sastava, u sedam od deset općina u Zajednici Srbi čine značajnu većinu stanovnika, dok u tri općine Albanci imaju nešto veći udio u ukupnoj populaciji. U općinama žive i Bošnjaci, Romi, Gorani i druge manjine. Međutim, zbog bojkota popisa stanovništva od strane dijela srpskog stanovništva te nepotpunih podataka, podatke o etničkom sastavu treba uzeti s rezervom. Prema dostupnim podacima i procjenama, etnička struktura općina izgleda ovako:
Općina | Srbi | Albanci | Ostali | Ukupno | Izvor | |||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Pop. | % | Pop. | % | Pop. | % | |||
Gračanica | 7,209 | 67.7 | 2,474 | 23.2 | 973 | 9.1 | 10,656 | Popis iz 2011. |
Klokot | 1,362 | 43.2 | 1,775 | 56.3 | 17 | 0.5 | 3,154 | Popis iz 2011.[12] |
Leposavić | 18,000 | 96.3 | 300 | 1.6 | 400 | 2.1 | 18,700 | Procjena (OSCE)[13] |
Novo Brdo | 3,112 | 46.4 | 3,524 | 52.4 | 83 | 1.2 | 6,729 | Popis iz 2011. |
Parteš | 1,785 | 99.9 | 0 | 0 | 2 | 0.1 | 1,787 | Popis iz 2011.[14] |
Ranilug | 3,692 | 95.5 | 164 | 4.2 | 10 | 0.3 | 3,886 | Popis iz 2011. |
Severna Mitrovica | 22,530 | 76.6 | 4,900 | 16.6 | 2,000 | 6.8 | 29,430 | Procjena (OSCE)[15] |
Štrpce | 3,148 | 46.5 | 3,575 | 52.8 | 44 | 0.7 | 6,767 | Popis iz 2011.[16] |
Zubin Potok | 13,900 | 93.3 | 1,000 | 6.7 | N/A | N/A | 14,900 | Procjena (OSCE)[17] |
Zvečan | 16,000 | 96.1 | 350 | 2.1 | 300 | 1.8 | 16,650 | Procjena (OSCE)[18] |
Zajednica srpskih opština | 91,161 | 80.9 | 17,649 | 15.7 | 3,829 | 3.4 | 112,639 |
Povezano
urediBilješke
urediReference
uredi- ↑ „Community of Serb Municipalities in Kosovo to be formed | InSerbia News”. Inserbia.info. Pristupljeno 2015-10-30.
- ↑ „Srpska lista odlučila da uđe u vladu Kosova Ramuša Haradinaja” (sr-SP). Blic.rs. Beta. 9 September 2017. Pristupljeno 9 September 2017.
- ↑ „Komunat e Kosovës”. kk.rks-gov.net.
- ↑ „Raport Fotografik i Matjes së Territorit të Republikës së Kosovës”. kryeministri-ks.net. Arhivirano iz originala na datum 2018-12-09. Pristupljeno 2024-03-03.
- ↑ „Vendbanimet e Komunave të Kosovës”. ask.rks-gov.net. Arhivirano iz originala na datum 2020-01-09. Pristupljeno 2024-03-03.
- ↑ „Kosovo Population Census (2011)”. ask.rks-gov.net. Arhivirano iz originala na datum 2017-05-16. Pristupljeno 2024-03-03.
- ↑ „Albanian Minority Municipalities in Kosovo”. ecmikosovo.org. Arhivirano iz originala na datum 2018-12-09. Pristupljeno 2024-03-03.
- ↑ „OSCE Leposavic estimates”. OSCE. 2018.
- ↑ „OSCE Mitrovica North estimate”. OSCE. 2018.
- ↑ „OSCE Zubin Potok estimate”. OSCE. 2018.
- ↑ „OSCE Zvecan estimates”. OSCE. 2018.
- ↑ „Minority Communities in the 2011 Kosovo Census Results : Analysis and Recommendations”. Ecmikosovo.org. Arhivirano iz originala na datum 2014-01-03. Pristupljeno 2015-10-30.
- ↑ „OSCE Leposavic estimates”. OSCE. Pristupljeno 2015-10-30.
- ↑ „OSCE – Partes (2011 Census)”. OSCE. Pristupljeno 2015-10-30.
- ↑ „OSCE Mitrovica North estimate”. OSCE. Pristupljeno 2015-10-30.
- ↑ „Municipal Profile” (PDF). Osce.org. September 2015. Pristupljeno 2015-10-30.
- ↑ „OSCE Zubin Potok estimate”. OSCE. Pristupljeno 2015-10-30.
- ↑ „OSCE Zvecan estimates”. OSCE. Pristupljeno 2015-10-30.