Yohl Ik'nal

(Preusmjereno sa stranice Yohl Iknal)

Yohl Ik'nal, Ix Yohl Ik'nal ili Ol Ik'nal (? – 7. novembar 604) je bila vladarica majanskog grada Palenque, koja je vladala od 21. decembra 583 do smrti 604, u doba mezoameričkog klasičnog perioda.[1] Ime joj znači Srce vjetrovitog mjesta, a poznata je kao baka K'inich Janaab' Pakala, najvećeg kralja Palenqeuea.[2] Bila je potomak K'uk' B'alama I, osnivača vladarske dinastije Palenqeua a an prijestolje došla nekoliko mjeeci nakon smrti njenog prethodnika Kan B'alama I.[3] Bila je prva žena-vladar u pisanoj historiji Maja i jedna od rijetkih vladarica u historiji Maja koja je nosila punu vladarsku titulu.[4] Historičari pretpostavljaju da je na prijestolje došla u izvanrednim i neobičnim okolnostima, detalji o kojima, međutim, nisu sačuvani.[5] Bila je jedina žena koja je vladala Palenqueom te najvjerojatnije bila sestra ili, vjerojatnije, kćer Kan B'alama, koji iza sebe nije ostavio muškog nasljednika.[6]

Za vrijeme vladavine Ix Yohl Ik'nal, Palenque je teško poražen od Calakmula, jedne od dviju majanskih sila u klasičnom periodu.[7] Bitka se odigrala 23. aprila 599. godine, ali je Ix Yohl Ik'nal vladala još nekoliko godina i umrla 604.[8] Palenque je nakon poraza sačuvao političku nezavisnost, ali je Ix Yohl Ik'nal vjerojatno morala plaćati danak Calakmulu.[9] Postoje indicije da su se ili Ix Yohl Ik'nal ili njen nasljednik uspješno pobunili protiv Calakmulove hegemonije prije 611.[10]

Arheologinja Merle Greene Robertson je sugerirala da grob unutar Temple XX u Palenqueu pripada kraljici Ix Yohl Ik'nal.[7] Bila je dovoljno važna da se dva puta prikazala na sarkofagu njenog unuka K'inich Janaab' Pakala i prikazana na štukou zida njegove grobnice.[11]

Prethodi:
Kan B'alam I
Kraljica Palenquea
23. decembar 583 – 7. novembar 604
Slijedi:
Aj Ne' Yohl Mat

Napomene

uredi
  1. Stuart & Stuart 2008, pp.139-142. Sharer & Traxler 2006, p.459.
  2. Webster 2002, p.132.
  3. Stuart & Stuart 2008, p.139. Drew 1999, p.264.
  4. Stuart & Stuart 2008, p.139. Martin & Grube 2000, p.159. Drew 1999, p.264.
  5. Stuart & Stuart 2008, p.139.
  6. Stuart & Stuart 2008, p.238. Martin & Grube 2000, p.159.
  7. 7,0 7,1 Stuart & Stuart 2008, p.140.
  8. Stuart & Stuart 2008, pp.140-142.
  9. Stuart & Stuart 2008, p.142.
  10. Stuart & Stuart 2008, p.144.
  11. Stuart & Stuart 2008, pp.177, 180.

Literatura

uredi

Eksterni linkovi

uredi