Yidl mitn Fidl
Yidl Mitn Fidl (engleski: Yiddle With His Fiddle, njemački: Jidl mitn Fidl, poljski: Judel gra na Skrzypcach, jidiš: אידל מיטן פֿידל; doslovno: Yidl sa svojom violinom) je poljsko-američki filmski mjuzikl snimljen 1936. godine u režiji Josepha Greena, najpoznatiji kao prvi zvučni film originalno napravljen na jidišu. Radnja prikazuje kako se osiromašeni poljski Jevrej, u potrazi za koricom kruha, zajedno sa svojom kćeri priključuje družini putujućih muzičara (klezmorima), kao i komplikacije koje nastaju kada se kćer, koju tumači Molly Picon, preruši u muškarca. Green je film snimio nakon uspjeha svog projekta Joseph in the Land of Egypt - nijemog italijanskog filma naknadno sinkroniziranog na jidiš, a koji ga je uvjerio da u SAD i drugdje postoji tržište za filmove na jidišu. Film je sniman u Kazimierz Dolny, a kao statisti i glumci su poslužili stanovnici lokalnog štetla. Yidl mitn Fidl je postigao veliki uspjeh, te se danas smatra najboljim filmom Greenove filmografije. Potakao je snimanje niza filmova na jidišu, odnosno trend koji će brutalno prekinuti drugi svjetski rat i Holokaust.
| Yidl mitn Fidl | |
|---|---|
 | |
| Režija | Joseph Green Jan Nowina-Przybylski |
| Scenario | Joseph Green |
| Predložak | Yidl mitn Fidl; autor: Konrad Tom |
| Uloge | Molly Picon Leon Liebgold Simche Fostel |
| Datum(i) premijere | 30. 9. 1936 (Varšava)
|
| Trajanje | 92 min. |
| Zemlja |  Poljska Sjedinjene Države |
| Jezik | jidiš |
| Budžet | 50.000 US$ |
Literatura uredi
- Sylvia Paskin (Hrsg.): When Joseph Met Molly: A Reader on Yiddish Film. Five Leaves Publications, Nottingham 1999 ISBN 978-0-907123-92-7
Vanjske veze uredi
- Yidl mitn Fidl na sajtu IMDb
- Yidl mitn Fidl Arhivirano 2007-02-19 na Wayback Machine-u. Fritz Bauer Institut, Cinematographie des Holocaust
- Steven Lasky: Movie Review: "Yidl mitn Fidl" (1936). Museum of Family History (en)
- David Lugowski: “Pintele” Queer: The Performance of Jewish Male Heterosexuality in Yiddish American Cinema of the Great Depression. In: Sean Griffin (Hrsg.): Hetero: Queering Representations of Straightness. State University of New York Press, Albany 2009, S. 53-70 ISBN 978-1-4384-2617-4 (en)
- Chantal Catherine Michel: Das Jiddische Kino in Polen. The Yiddish Cinema
- Sarah Schulman: Yidl Mitn Fidl. Yiddish fictional cinema. Jump Cut, A Review of Contemporary Media, no. 31, March 1986, p. 42 (en)
- Eve Sicular: “A yingl mit a yingl hot epes a tam”: The Celluloid Closet of Yiddish Film. In: Jewish folklore and ethnology review, Band 16, 1994, S. 40-45 (en)
Video-inserti iz filma uredi
- YIVO: Audio: Music aus dem Film Yidl mitn fidl Text: Itsik Manger, Musik: Abe Ellstein. Gesang: Molly Picon und Simcha Fostel, Orchester dirigiert von Abe Ellstein
- Molly Picon und Simcha Fostel: Yidl Mitn Fidl
- Molly Picon: Shpil di Fidl Shpil
- Molly Picon: Oy, Mama, bin ich farliebt
- Klezmer Band
- Szene vor der Hochzeit
- Hochzeit