Windhoek
Windhoek (njemački: Windhuk, kojsanski: Ai-Gams i Otjomuise) je glavni grad afričke države Namibije od 233.529 stanovnika[2] po popisu iz 2001.
Windhoek
Windhuk | |
|---|---|
 | |
| Koordinate: 22°34′S 17°5′E / 22.567°S 17.083°E | |
| Država |  Namibija
|
| Regija | Regija Khomas |
| Površina | |
| - Ukupna | 645 km² |
| Visina | 1654 m[1] |
| Stanovništvo (2001.) | |
| - Grad | 233.529[2] |
| Vremenska zona | UTC+1 (UTC+1) |
| Karta | |
  Windhoek Windhoek na karti Namibije | |
Windhoek je nešto više od uobičajenog glavnog grada, on je gotovo sve u toj slabo naseljenoj zemlji, u njemu je jedini univerzitet i jedini teatar u zemlji, sve medijske kuće i novine, i gotovo sva poduzeća iz zemlje.
Geografija uredi
Windhoek se nalazi otprilike u sredini zemlje, na visoravni Khomas, na nadmorskoj visini od 1654 m,[1][3] okružen sa svih strana planinama koje ga štite od suhih pustinjskih vjetrova. Sa sjevera i istoka je to masiv Eros, a sa juga i zapada štiiti ga masiv Auas.[3] Windhoek je udaljen oko 650 km sjeverno od rijeke Oranje, i oko 1225 km sjeverno od Cape Towna u Južnoj Africi.[1] Grad je leži u polupustinjskom kraju, na velikim podzemnim jezerima termalne vruće vode, koja je do prije pedesetak godina korištena u gradskom vodovodu, ali tako da se morala hladiti.[3]
Historija uredi
Prije dolaska prvih evropljana u taj kraj, lokalni stanovnici iz plemena Nama zvali su to mjesto zbog termalnih izvora Ai-Gams (što je značilo vruća voda), a suparničko Herero pleme Otjimuise (što je značilo mjesto gdje se dimi).[3]
Windhoek je osnovao oko 1840. Jonker Afrikaner, koji se u taj kraj uputio kao vođa karavane afrikanerskih naseljenika iz Cape Towna.[3] On i njegovi sljedbenici izgradili su prvo naselje sa crkvom, koju su koristili i kao školu, u neposrednoj blizini jednog od termalnih izvora (današnji kvart Klein-Windhoek). Od tog naselja nije ostalo ništa, jer je razrušeno nakon sukoba sa lokalnim plemenima Nama i Herero. Nakon toga grad je bio napušten i zjapio je tako dosta dugo.
Britanci su 1878. zauzeli namibijsku luku Walvis Bay i pripojili je svojoj koloniji Cape Town, ali ih suha unutrašnjost zemlje nije interesirala. U međuvremenu se bremenski trgovac, Adolf Lüderitz uspio domoći velikog posjeda od lokolnih poglavica, pa je službeno zatražio kancelara Bismarcka da Carska Njemačka proglasi protektorat nad tim teritorijem, što je ona i napravila 1884. tako je taj kraj postao kolonija Njemačka Jugozapadna Afrika. Nakon izbijanja sukoba sa lokalnim stanovništvom u koloniju je poslan ekspedicioni korpus (Schutztruppe) pod vodstvom kapetana Curta von Françoisa. On se utaborio u Windhoeku zbog izvora vode, i centralne pozicije, Nijemci su prezvali grad u Windhuk[3] i on je postao i glavni grad kolonije, zapravo su to ispočetka bila dva naselja Grosse i Klein Windhuk.[3]
Kao službeni datum osnivanja današnjeg Windhoeka uzima se 18. oktobar 1890., kad je Von François postavio kamen temeljac za gradnju utvrde Alte Feste (današnji Muzej Namibije).[4] Za njemačke uprave grad se razvijao vrlo sporo, jer suho zemljište nije omogućavalo razvoj ratarstva, tako da su se rijetki novi naseljenici uglavnom bavili stočarstvom, i to uzgojem ovaca koje su se pokazale izdržljivijim na nedostatak vode. Za uzgoj se osobito pokazao uspješan tip uzbekistanske ovce karakul, koja živi u sličnim uvjetima. Nakon 1907., povećao se priliv stanovnika, djelomično zbog novodošlih imigranata iz Njemačke, ali još više zbog afrikanerskih nezadovoljnika koji su pobjegli od britanske dominacije u Južnoj Africi. Za vrijeme Prvog svjetskog rata, početkom 1915. tadašnji britanski dominion Južnoafrička Unija zauzela je Windhoek i Njemačku Jugozapadnu Afriku i pokrenula zahtjev pred Ligom naroda da dobiju protektorat nad tim teritorijem, koji je odtada poznat kao Mandatni teritorij Lige narode Jugozapadna Afrika. Oni su 1919. ponovno prezvali grad u Windhoek, i to ime ostalo je do danas.[3]
Tek nakon Drugog svjetskog rata dolazi do intenzivnijeg razvoja grada, nakon što su otkriveni dijamanti i ostala rudna blaga po Namibiji. Tako da se grad od 1955., počeo širiti, u u tom razdoblju izgrađene su brojne građevine; škole, bolnice, ceste i novi vodovod, za čije su potrebe podignuta dva umjetna jezera Goreangab (na zapadu) i Avis (na istoku).
Nakon što je Namibija stekla nezavisnost od Južne Afrike 1990., grad se počeo još ubrzanije razvijati, kao glavni grad nove države Namibije.[1] Današnji Windhoek je vrlo uredan i čist grad, jednan od najurednijih gradova na afričkom kontinentu i mjesto brojnih međunarodnih kongresa.
Znamenitosti uredi
Najveća i najstarija atrakcija grada je utvrda Alte Feste, podignuta 1890. godine, u kojoj se danas nalazi Muzej Namibije.[4] Pored toga tu je luteranska neogotička Kristova crkva, izgrađena 1910. godine, koja se nalazi u centru grada pored zgrade Parlamenta i parka ispred njega, vrijedna je i neoromanička katolička katedrala sv. Marije, podignuta za njemačke vladavine između 1906. i 1908. godine, i modernistička palača Vrhovnog suda Namibije, podignuta između 1994. i 1996. godine.
Privreda, transport i školstvo uredi
Windhoek je prije svega centar državne administracije, ali je on i glavni privredni centar zemlje, povezan cestom B2 i željezničkom prugom TransNamib sa lukom Walvis Bay i gradovima u Južnoj Africi. On je centar regije u kojoj je glavna privredna grana uzgoj karakul ovaca, tako da ima dosta pogona za konzerviranje mesa, štavljenje kože i preradu vune. Grad ima nekoliko srednjih škola, i jedan univerzitet koji drže augustinci. Grad ima i međunarodni aerodrom Hosea Kutako (IATA kod: WDH, ICAO kod: FYWH) sa letovima za Johannesburg i Cape Town,[1] udaljen 40 km od centra grada i jedan manji Eros (u gradu) za manje avione.
Klima uredi
Windhoek ima Polupustinjsku klimu po Köppenovoj klasifikaciji klime. Danju je uglavnom toplo, a ljeti i pakleno vruće, ali je po noći svježe, zbog male količine vlage u zraku. Prosječna godišnja temperatura je 19, 47 ° C, koja je još uvijek visoka za mjesto na tako velikoj nadmorskoj visini. U zimskim mjesecima od juna do augusta uobičajeno vlada suša. Minimalna temperatura kreće se između 5 i 18°C. Noći su svježe, iako se temperatura rijetko spušta ispod 0 ° C, a gotovo nikad ne sniježi. Po danu je većinom vruće, temperature se kreću od 20°C u julu, do 31°C u januaru. Iako je u sezoni 2010. / 2011. palo rekordnih 1000 mm kiše, srednja godišnja količina oborina iznosi oko 360 mm, a to je premalo za ozbiljni uzgoj usjeva, bez velikog navodnjavanja. Zbog tog je vegetacija u gradu i okolici rijetka, tipično stepska, velike suše su redovita pojava, koje ponekad traju do 10 godina.
| Klimatološki medijani za Windhoek | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Mjesec | jan-sij | feb-velj | mar-ožu | apr-tra | maj-svi | jun-lip | jul-srp | aug-kol | sep-ruj | okt-lis | nov-stu | dec-pro | godina |
| Srednji maksimum (°C) | 29 | 28 | 27 | 25 | 22 | 20 | 20 | 23 | 25 | 29 | 29 | 30 | 25,6 |
| Srednji minimum (°C) | 17 | 16 | 15 | 13 | 9 | 7 | 6 | 8 | 12 | 15 | 15 | 17 | 12,5 |
| Precipitacija (mm) | 76 | 74 | 79 | 41 | 8 | 0 | 0 | 0 | 3 | 10 | 23 | 48 | 362 |
| Izvor: [5] | |||||||||||||
Gradovi prijatelji uredi
Windhoek ima ugovore o suradnji i prijateljstvu sa slijedećim gradovima:[6]
Kina, Shanghai, od 1. juna 1996
SAD, Richmond, od 20. marta 1998
Njemačka, Wetzlar- Njemačka, Berlin, od 18. apria 2000
- Njemačka, Trossingen (Baden-Württemberg) od 3. oktobra 2000
- Njemačka, Bremen, od 18. aprila 2000
Kamerun, Douala, od 31. augusta 2000
Zimbabve, Harare, od 8. novembra 2000
Bocvana, Gaborone, od 23. augusta 2001
Kuba, Havana, od 23. oktobra 2001
Namibija, Eenhana, od 17. aprila 2002- Namibija, Ongwediva, od 17. aprila 2002
- Namibija, Ondangwa, od17. aprila 2002
- Namibija, Outapi, od 17. aprila 2002
- Namibija, Oshakati, od 18. aprila 2002
Južna Afrika, Lephalale, od 22. maja 2002
Finska, Vantaa, od 13. augusta 2002- Namibija, Walvis Bay, od 8. oktobra 2002
- Namibija, Mariental, od 11. marta 2003
- Namibija, Gibeon, od 11. marta 2003
- Namibija, Maltahöhe, od 12. aprila 2002
- Namibija, Aranos, od 13. marta 2003
- Namibija, Stampriet, od 13. marta 2003
- Namibija, Rehoboth, od marta 14. 2003
- Namibija, Lüderitz, od 14. marta 2003
Izvori uredi
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 „Windhoek” (engleski). Encyclopædia Britannica. Pristupljeno 12. 1. 2012.
- ↑ 2,0 2,1 „Namibia: Regions & Towns” (engleski). Citypopulationde. Pristupljeno 12. 1. 2012.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 „Windhoek Namibia Information”. Namibia (Project). Pristupljeno 15. 1. 2012.
- ↑ 4,0 4,1 „Alte Feste”. Namibia (Project). Pristupljeno 15. 1. 2012.
- ↑ „Average Conditions Windhoek”. BBC Weather. Pristupljeno 12. 1. 2012.
- ↑ „Status Of Cooperation Agreement” (PDF). Arhivirano iz originala na datum 2012-02-16. Pristupljeno 14. 1. 2012.
