Visegrád
Visegrád (hrvatskosrpski: Višegrad, slovački: Vyšehrad, njemački: Plintenburg) je gradić na sjeveru Mađarske od 1,832 stanovnika[1], koji administrativno podpada pod Županiju Pest.
Višegrad
| |||
|---|---|---|---|
_6.jpg) | |||
|
|||
| Koordinate: 47°47′N 18°58′E / 47.783°N 18.967°E | |||
| Država |  Mađarska
| ||
| Županija | Pest | ||
| Vlast | |||
| - gradonačelnik | András Félegyházi | ||
| Površina | |||
| - Urbano područje | 33.27 km²[1] | ||
| Stanovništvo (2015.) | |||
| - Urbano područje | 1,832[1] | ||
| - Urbana gustoća | 55.1 stan./km²[1] | ||
| Vremenska zona | UTC+1 (UTC+2) | ||
| Poštanski broj | 2025 | ||
| Pozivni broj | 026 | ||
| Službene stranice www.Višegrad.hu/ | |||
| Karta | |||
  Višegrad | |||
Visegrád je danas poznat po ostacima ranorenesansnog dvorca Matije Korvina i srednjovjekovne utvrde.[2]
Zbog njegove važnosti - Mađarska je 2000. nominirala Visegrád za upis na UNESCO-vu Listu mjesta svjetske baštine u Evropi.[3]
Geografske karakteristike uredi
Višegrad leži na sjeverno od Budimpešte, na desnoj obali Dunava, na mjestu velike okuke, kad rijeka skreće prema jugu i Budimpešti.[2]
Historija uredi
Rimljani su za vladavine cara Konstantina Velikog izgradili utvrdu Ponts Novatus na brdu - Sibrik, kao najznačajniju građevinu u kompleksu svog dunavskog limesa. Pored tog Rimljani su izgradili i utvrdu Gizella major oko 330. i osmatrački toranj na lokalitetu Szentgyörgy puszta.[2]
Nakon što su se Ugari naselili u tom kraju, kraj oko Visegráda postao je feud Kursana, koji je uz Arpada bio tadašnji lider ugarskih plemena.
Mjesto je prvi put dokumentirano 1009. pod svojim slavenskim imenom - Visegrád, što je značilo zamak - akropola na visokom mjestu.[2]
Prva srednjovjekovna utvrda u Višegradu podignuta je na temeljima kastruma, tako da je korišten i njegov kamen, ona je srušena za invazije Mongola. Kompleks utvrda čije ostatke vidimo danas, sagrađen je za vladavine Bele IV i njegove žene kraljice Marije polovicom 13. vijeka. On se sastoji od citadele na brdu visokom 328 m, donjeg zamka položenog na brežuljku ispod citadele, i bastiona pored dunavske obale.[2]
Visegrád je postao međunarodno značajan tokom 15. vijeka za vrijeme vladavine Anžuvinske dinastije. Već je Karlo I. Robert počeo graditi svoj dvorac na glavnoj ulici grada pored dunavske obale oko 1320. U roku od nekoliko godina on je izrastao u omiljeno boravište kralja.[2]
U tom dvoru održan je 1335., na inicijativu Karla I. Roberta poznati kraljevski susret koji je potrajao puna dva mjeseca. Na njemu su pored domaćina Karla sudjelovali češki kralj Jan Luksemburški, poljski kralj Kazimir III Veliki, moravski markiz Karlo, bavarski princ Heinrich Wittelsbach i saksonski princ Rudolph. Oni su sklopili sporazum, kako bi se oduprijeli Habsburgovcima i zapadnim trgovcima, i osigurali ekonomsku nezavisnost svojih zemalja.[2]
Vrhunac Visegráda bio je kraj 15. vijeka kad je vladao Matija Korvin, koji je tu podigao svoj ranorenesansni dvorac u kom je ugošćivao brojne poznate ličnosti onog vremena.[2]
Sretni dani Visegráda trajali su do osmanske invazije na Mađarsku u 16. vijeku, dobar dio utvrda i naselje razoren je za vrijeme njegova zauzimanja, pa se stanovništvo raselilo. Preostale ostatke razorila je - 1702. vojska cara Leopolda I.[2]
Naselje se počelo obnavljati u 19. vijeku, potaknuto istovremenim porastom izletničkih parobroda po Dunavu i planinara iz prijestolnice koji su iz Visegráda kretali na uspon na planinu Pilis. Nekako istovremeno, počelo se sa arheološkim iskapanjima i rekonstrukcijom pojedinih objekata.[2]
Visegrád je ponovno bio mjesto historijskog skupa održanog 1991. kad su tadašnji predsjednici Mađarske, Čehoslovačke i Poljske osnovali Višegradsku grupu, koja je kasnije prerasla u Višegradsku četvorku kad se raspala Čehoslovačka na Češku Slovačku.[2]
Danas je Visegrád najmanji grad u Mađarskoj, kog godišnje posjeti više od 300.000 turista.[2]
Izvori uredi
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 „Hungary: Pest” (engleski). City population. Pristupljeno 24. 04. 2016.
- ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 „Visegrád” (engleski). Visegrád. Arhivirano iz originala na datum 2012-06-13. Pristupljeno 21. 04. 2016.
- ↑ „Mediaeval Royal Seat and Parkland at Visegrád” (engleski). Unesco. Pristupljeno 22. 04. 2016.
